تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



زێڵۆشێویای
(هەورا.): ڕشانەوە
زەردی زێڵخا
نوعی انجیر
زەردی زێڵخا
جۆرێ هەنجیر
شەڕە زێڕینگەرانە
جنگ زرگرانه
شەڕە زێڕینگەرانە
ودم/ مافی تایبەتی/ زێدەماف
ودم/ مافی تایبەتی/ زێدەماف
ودم/ مافی تایبەتی/ زێدەماف
بە گشتی بە مانای بەهرەمەندی کەسێک یان گرووپێکی تایبەت لە ماف یان بەهرەیەک کە جەماوەر بەعام لێی بێ بەهرە بن یان دەستیان پێی نەگات. لە زاراوەی سیاسیدا هەڵگری مانایەکی سووکایەتی ئامێزە چونکە وەبیرهێنەرەوەی ئەم ڕاستییەیە کە مافی تایبەتی، سەمەرەی میرات و جێماوە و داراییە و خاوەن ماف، شیاوی ئەو ودمە نییە. بەڵام کاتی واش هەیە کە بەواتای ماف و ئازادی لێکدراوەتەوە چونکە کەسەکە بە هەوڵی خۆی بەدەستی هێناوە. لێرەدا واتایەکی بلیمەتانەی لێ دەبێتەوە.
پەلکە زێڕینە
کۆلکەزێڕینە، کەوانەیێکی ڕەنگاو ڕەنگە لەسەر ڕووی هەور پەیدا دەبێ لە کاتێکیدا، کە خۆر لە دڵۆپەی بارانەکەی ناو هەورەکە دەدات حەوت ڕەتگی لێ پەیدا دەبێ: وەنەوشەیی، شین، لاژوەردی، سەوز، زەرد، پڕتەقاڵی، سوور
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
کۆڵەکە زێڕینە
پەلکە زێڕینە
گوڵ زێوا
گوڵ زێوا
زێوا. [گوڵێکە.]
گوڵ زێوا
زَیبا.
بازبازێن
[[باز+ باز+ئێن]]
(نت.)، (سیم.) یاری منداڵانە کە بۆ خۆخافڵاندن و کەیف لە جێیەکی بەرز (نسبیا) خۆیان فڕی دەنە نزمایی. تێبــ. - ئەم یارییە دۆڕاندن و بردنەوەی تێدانییە. *بازبازانێ، بازدبازدێن، بازبازۆکێ، بازدبازدۆکێ.
بزێو
«سفا.» لە بزاوتن.» 1- ئەو کەسەی زۆر دەجووڵێ و ناڕ ەحەتی بۆ د ەوربەری خۆی سازدەکا. * بزۆز. بزووک/1. 2-«پب.» بەدوای ناوێکەوە دەلکێ و «سفا.» دروست دەکا. سەربزێو، بن بزێو، دەست بزێو.
بەزێن
1- ری.، فع.» ڕیشەی فیعله له مەسدەری «بەزاندن» بۆ سیفەتی «مضارع» :: دەییبەزێنم، بیبەزێنه. خوا یاڕەببی هەر دەیان دەبەزێنین بۆ کوێ دەچن. 2- «پب.» دەگەڵ ناوێک تەرکیب دەبێ و دەیکاتەوه ئیسمی فاعیل:: لۆتی بەزێنه.
ئارزێنج
(باک) میچی سەربانی
ئاسکەزێڕینە
ئاسکۆلەیەکی گچکەیە لە زەنگیانە دروست دەکرێ چاوەشان لە سەردەمی بەزم و ئاهەنگێدا بە دەستیانەوە هەڵی دەپەڕێنن و منداڵیش یاری پێ دەکەن
ئاوزێیی
هاوتەمەنی، هاوشانی
ئاوەزێو
ڕووکێشی زێوین
ئاوەزێو
«سمغـ.» «مکـ.» هەر مەعدەنێک بە توێژاڵێکی زێو ڕووکێش کرابێ.
ئاوەزێو
ئاوەزێو کردن
«مستـ. متـ.»، «مکـ.» ڕووکێش کردنی خشڵ یا هەرچی لە مەعدەن دروست کرابێ بە زێو.
ئاوەزێڕ
زێڕ کفت، ڕووکێشی زێڕین
ئاوەزێڕ
[[ئاو+ئە+زێڕ]]
«سمغـ.»، «مکـ.» هەر مەعدەنێکی بە توێژاڵێکی زێڕ ڕووکێش کرابێ: ئەم گەردانەیە زێڕ نییە ئاوەزێڕە «ئاوەزێڕ کراوە».
ئاوەزێڕ
ئاوزێڕ، زێڕکفت، ئاڤزێر
ئاوەزێڕ کردن
«مستـ. متـ.» «مکـ.» ڕووکێش کردنی خشڵ یا هەر شتێکی تر کە لە مەعدەن دروست کرابێ، بە توێژاڵێکی ئاڵتوون
ئاڤزێل(باک)
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاڤزێم
کانیاوێکە کە هەر لەبەهاردا بژیەتەوە