باڵدارێکە بۆر و لە کەو پچووکتر

سوێسکە، (ئەردە.): پۆڕ

مەبەس لە ئابڕووچوونە

رسوا شدن
صدا دادن زنگ

ئابڕوو چوون
دەنگ لێ هاتنی زەنگۆڵە

١- ئەو فریشتەیەی گیانی ئادەمیزاد دەکێشێ. ٢- (مج.) آ) پیاوی بەسام، ئەو کەسەی یەکێک یا زیاتر لێی بترسن. ب) ئەو کەسەی لەبەر دڵی کەسێ یا کەسانێ ناخۆشەویست و دزێو بێ. وەک ئیزڕائیل ببینم وایە، هەر دەڵەی ئیزڕائیلە. تێبــ.- ئەوی ڕاست بێ ئەو خوێندەوارانەی دەنگی (ع)یان لە زمانی کوردیدا بە دڵ نییە، ئەم وشەیان بەم دەردە بردووە دەنا خەڵکی لادێ هەر (عیزڕائیل) دەڵێن *عیزڕائییل. مەڵکەمۆت.

(نمس.)، (کعر.) ١- ڕوو وەرگێڕان. ٢- (مج.) دەست لە کار هەڵگرتن و کۆبوونەوەی کۆمەڵێ خەڵک بۆ دەست خستنی هەندێ داوا، یا وەدی هێنانی هیندێ ئامانج (ئازادی، کەم کردنەوەی سەعاتی ئیشی کرێکاران، زیاد کردنی ڕۆژانە...) یا دەربڕینی ناڕەزایی بەرامبەر بە شتێک، کارێک یا ڕووداوێ. * مان گرتن. (کئێر.) ئیعتیساب.

عەرزەڕۆم

گەڕانەوەی گوللە لەپاش ئەوەی کە لە نیشان بدا

(ئەردە) گەڕانەوەی گوللەیە لە پاش ئەوەی، کە لە نیشانەی بدات. (ئەردە) کەوانە: کەوتنی تیرو بەرزبوونەوەی. (بابا) فیچقە، خووێنی بازرەقەی بەست: خووێنی فیچقەی بەست. بەرەو خووارەوە بە پەڕێشانی و ئاڵۆزی غاردان، (کە) تەکاندانە خۆ بۆ بازدان

پاره کردن قماش

دڕاندن، چڕاندن، دادڕینی کووتاڵ

شتێکە کوڵۆ کوڵۆ وگرۆگرۆ بوەستێ وەک ڕۆندووگ

«ست.»، «مک.» حاڵی شیر یا ماستێ که تێکچووبێ. هس.: لیندوو لیندوو. تم: بزڕکان.

چتێکە کوڵۆکوڵۆو گرۆگرۆ بووەستێ وەک ڕۆن دووگ

(بزڕکاندن) وڕێنەکردن

تێکچوون و شپرزەبوونی گیاندار لە ترساندا

تێکچوونی شیر و ماست و هێندێ شتی تر و گرۆگرۆ وێستانی

فاسد شدن شیر و ماست
رنگ باختن
چشم برهم زدن

تێکچوونی شیر و ماست، هەڵگەڕانی شیر و ماست و دۆ
ڕەنگ پەڕین لە ترسان یان لەڕکان
ترووکانی چاو

«مست. لا.»، «سیه.» 1- تەفاعولی کیمیایی شیر و ماست لەناو خۆیاندا، لە ئەنجامی گەرم کردنیان لەسەر ئاور و تێکچوونی فیزیکی شکڵی دەرەوەیان جیابوونەوەی «ئاو» لێیان و لیندوولیندوو بوونی باقی ئەو شتانەی لە تەرکیبیاندا هەیه. * «مک.» هەڵگەڕان. 2- شێوان و سەر لێتێکچوونی ئینسان و پەڕینی ڕەنگی دەم و چاوی له ترسان *«مک.» پەشۆکان.

ڕەنگ گۆڕان، هەڵبزڕکان، (دەر) هەڵبرکیان، هەڵگەڕانی شیر، تێکچوونی شیرو ماست و ئیتر کەوا کوڵۆکوڵۆو گرۆگرۆ دەوەستێ و دەبێتە ئاوو بزڕبزڕ بوونی. تێکچوون و شێوانی گیاندار لە ترسان

فاسد کردن لبنیات
ترساندن و رنگ باختن
چشم برهم زدن
هزیان گفتن

هەڵگەڕاندنی شیر و ....
ڕەنگ پەڕاندن
ترووکاندنی چاو
ڕاواندن، قسەپەڕاندن: ترساوە قسان دەبزڕکێنێ

«مست. مت.» 10- قسە پەڕاندن له وەختی نووستوویی و نەخۆشیدا، هەروەها لەکاتی سەرە مەرگا. 2- «مج.» قسەی بێ ڕێ و جێ کردن لەحاڵی ئاساییدا:: قسان دەبزڕکێنێ. کوڕ ئەوه چته دەبزرکێنی. * ڕاواندن. وڕێنه کردن.