تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 1446
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
شۆڤینیزم
شوونیسم/ناسیونالیسم افراطی
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
شۆڤینیزم
Chauvinism
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
شۆڤینیزم
نەتەوەپەرستی
توندڕەوانە و
ناماقووڵ
کە
تێکەڵ
بە
ڕق
و
کین
بێت
بەرانبەر
بە
نەتەوەکانی
دیکە
. وشەکە
لە
ناوی
نیکۆلا شۆڤێن،
کە
سەربازێکی فەرەنسی و فیداییەکی ناپلیۆن
بووە
، وەرگیراوە.
پاشان
بۆ
ئەو
کەسانە
بە
کار
هاتووە
کە
بە
حەز
و ئارەزوویەکی بێپایان
وەڵاتی
خۆیان
خۆش
ویستووە.
لە
ڕاستیدا
شۆڤینیزم
فیکرەیەکی دواکەوتووانەیە
کە
مەبەستەکەی
شانازی
کردن
بە
گەلی
خۆت
و سووکایەتی
کردن
بە
گەلانی
دیکە
و بەکۆیلەکردنی نەتەوەکانی
دیکە
. سیاسەتی
ڕەگەزپەرستی
هیتلەر و فاشیستەکان
لەسەر
بنەماکانی
شۆڤینیزم
بنیاد
نرابوون. ئەمڕۆش
هەندێ
دەوڵەت
و
گرووپی
کۆنەپەرست
،
بە
کەڵک
وەرگرتن
لە
شۆڤینیزم
، هەوڵی پێشێلکردنی مافەکانی
خەڵک
و
گەیشتن
بە
ئامانجەکانیان دەدەن.
مامۆستا
شوکور مستەفا،
بلیمەتی
گەورەی
کورد
،
لەمەڕ
ئەم
زاراوە
چەند
ڕستەیەکی بەنرخی گوتووە
کە
لێرەدا دەیهێنمەوە:
«
بەڕاستی
، مەسەلەی
نەژاد
و ڕەگەزان مەسەلەیەکی ئایدیۆلۆژیک و
سیاسی
فرە
توند
و
تیژە
. بیرمەندانی
کۆنەپەرستی
دنیای
سەرمایەداری
دە
هەڵپەی ئەوەدا
بوون
کە
بە
هۆی
ڕامانەی نەژادییەوە، دەسەڵاتی
سەرمایەداری
بەسەر گەلاندا
سەپاندن
پاساو بدەن.
ئەمانە
پڕوپاگەندەی
ئەوەیان
بڵاو
کردەوە
کە
گۆیا
یەژێ،
هەندێ
لە
تیرەی
مرۆڤ
لە
هەندێکی دیکەیان ڕەسەنتر و باشترن.
هەروەها
لافی
ئەویشیانە لێداوە
کە
ئەورووپا
هەمیشە
بنیادەمەکانی
لەگەڵ
بنیادەمەکانی
ئاسیا
و ئەفریقیادا جیاوازن. شۆڤینیستانی
عارەب
و
عەجەم
و
تورک
هەر
لە
هەڕوگیڤی ئەوەدان،
نەتەوە
بەزۆر لکێندراوەکانیان،
وەک
وە
نموونە
،
کورد
، گۆیە بەچکەی جنۆکەن،
لە
دێو
و درنجن و
ئیتر
لەم
قسە
قۆڕەیلەوە
بێ
بدەن.
بەڵام
ئەمڕو
زانست
ئەم
قسە
بێتامانەی
سەر
لەبەر
پووچاندووەتەوە و
کەم
کەس
باوەڕیان
پێ
دەکەن».
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
عازم
[ا.فا.ع ]
(ئازیم - azim)
که
سێک
که
عه
زمی
کارێک بکات،
به
نیاز
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
عزم
[مص.ع ]
(ئه زم ـ ezm)
عه
زم، ویستن،
عه
زمکردن،سووربوون له
سه
ر کارێک.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
عوزم
بزرگی، بزرگواری
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
عوزم
گەورەیی
[شانوشکۆ، مەزنی]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
عوزم
عُظم، عِظَم، عَظَمَه، وَقَر، کِبریاء، جَبَروت
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
عوزم
وقار
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
عوزم
سەنگینی
و پشوولەسەر
خۆیی
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
عەزم
کرتاخ، آهنگ،
هنگ
،
بسیج
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
عەزم
قرم
،
نیاز
،
هەوەس
[مرخ،
ئارەزوو
، ویست]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
عەزم
عَزم، عَزیمه، تَصمیم، اِراده، هِمَّه
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
عەزم
هضم
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
عەزم
تاوانەوەی
خواردن
لە
ورگدا،
هەڵتاوین
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فابیانیزم
فابیانیسم
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فابیانیزم
Fabianism
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فابیانیزم
زاراوەی
فابیانیزم
لە
ناوی
فابیۆس سەرکردەی
ڕۆمی
وەرگیراوە
کە
دوو
سەدە
پێش
زایین
ژیاوە و توانی
بە
زیرەکی
و
لەسەرخۆ
،
شکست
بهێنێ
بە
هانیباڵی
دوژمنی
.
لە
زاراوەی سیاسیدا
ناوی
بزاڤێکی سۆشیالیستییە
کە
لە
بریتانیا
سەری
هەڵدا و لایەنگرەکانی
لە
1884
لە
«کۆمەڵەی فابیان»
کۆ
بوونەوە
و توانی سەرنجی
هەموو
ڕۆشنبیرانی
ئەو
سەردەمە
(
بۆ
وێنە
جۆرج بیرنارد
شاو
و گراهام والاس)
بەرەو
لای
خۆی
ڕابکێشێ. بەگشتی
ئەم
ڕێبازە پێیوایە
کە
سۆشیالیزمی جیهانی دەبێت
بە
ئارامی
و
بەکاوەخۆ
و
بە
شێوەیەکی زانستییانە
لەسەر
بیر
و هزری
جەماوەر
کاریگەریی دابنێت. کۆمەڵەی فابیان
لەسەر
ئەم
باوەڕەن
کە
دەکرێت
لە
ڕێگەی ئاشتیانە و گونجاو
لەگەڵ
بنەماکانی
دیموکراسی
و کاریگەریی
لەسەر
بیروبۆچوونی بەرپرسان، کۆمەڵگەیەکی سۆشیالیستی
بنیاد
بنرێت.
پاش
دامەزرانی حیزبی
کرێکاری
بریتانیا کۆمەڵەی فابیان چوونە ڕیزی
ئەم
حیزبەوە
بەڵام
سەربەخۆیی
خۆیان
پاراست و دواتریش
وەک
گرووپێکی
ڕۆشنبیر
دەستیان
دایە
توێژینەوە و
ڕاگەیاندن
لەناو
حیزبدا.
ئەم
گرووپە
چەند
وتارێکیان بەدژی فەلسەفەی مارکس بڵاوکردەوە و
لەم
بارەوە
بەم
شێوە
بیریان دەکردەوە:
1ـــ چاکسازی
کۆمەڵایەتی
بەشێوەیەکی
خۆڕسک
، کامڵبوونی سرووشتی
بەدی
دەهێنا و بارودۆخی
ئابووری
کرێکاری
بەرەو
باشتربوون دەبرد و
پێویستی
بە
شۆڕش
و توندوتیژی نەدەکرد.
2ـــ
بۆ
پێشڤەبردنی
کۆمەڵایەتی
، ململانێی چینایەتی
پێویست
نەبوو
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فاشیزم
فاشیسم
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فاشیزم
Fascism
58
59
60
61
62
63
64