تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ڕێککەوتننامەی جەزایر
قرارداد الجزایر
ڕێککەوتننامەی جەزایر
Algery Agreement
ڕێککەوتننامەی جەزایر
ئەم ڕێککەوتنە لە 6/3/ 1975 لە شاری ئەلجەزیرە (پێتەختی جەزایر) لە لایەن محەمەد ڕەزا شای ئێران و سەدام حوسێن (کە ئەودەم جێگری سەرۆک کۆماری عێراق بوو) ئیمزا کرا. بەپێی ئەم ڕێککەوتنە، ئەو خاڵانەی کە دوو لایەن کۆکبوون لەسەری بریتی بوون لە:
1ــ سنوورەکانی خۆیان بەپێی پرۆتۆکۆلی ئەسکەندەرون (1913) و بڕیارنامەی دیاریکردنی سنوور (1914) دەستنیشان بکەن.
2ــ ئێران و عێراق کۆتایی بە ناکۆکی مێژوویی خۆیان دەهێنن لەمەڕ مافی کەشتیوانی هەر دوو وەڵات بە سەر ڕووباری شەتولعەرەب و سنوورە ئاوییەکانی خۆیان بەپێی هێڵی تالۆگ دیاری دەکەن.
3ــ بەم کارە دوو وەڵاتەکە، ئاسایش و متمانەی دوو لایەنە بۆ یەکتر مسۆگەر ئەکەن و سنوورە هاوبەشەکانی خۆیان ئەپارێزن بۆ بنبڕکردنی هەر جۆرە دزەکردنێکی دوژمنکارانە لە لایەن ئەویدیکەوە.
4ــ هەر دوولایەن، ڕێککەوتن لەسەر ئەوەیکە ئەم بڕیارانەی سەرەوە فەکتەڕێکی هەمیشەیی بن بۆ چارەسەرییەکی گشتی و شکاندنەوەی هەرکام لەم ڕێکەوتنانە، لەگەڵ ڕۆحی ڕێکەوتنی ئەلجەزیرەدا دژایەتی هەبێت.
سێ مانگ پاش ئەم ڕێککەوتنە، هەر دوو وەڵات پەیمانی نوێی سنووری نێوان ئێران و عێراقیان ئیمزا کرد. ئەم پەیمانە کاریگەرییەکی خراپی لەسەر شۆڕشی ئەیلوول دانا و لە ڕاستیدا ئامانجێکی سەرەکی هەر دوو لا، لە باربردنی شۆڕشی کوردستانی باشوور بوو.
ڕەزایی
(هەورا.): خولە، گەنمه خوله
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
کارگوزایی
بەجێ هێنانی کار بەباشی
گرووپی تاکزایەند
گرووپێک ئەندامانی تەنها ژن یان تەنها پیاو بن.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
گزایش
[ا.مص ]
(گەزاییش - gezayîş)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
گزایندە
[ا.فا ]
(گەزایەندە - gezayende)
ئازارگەیەنەر.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
گزاییدن
[مص.م ]
(گەزاییدەن - gezayîden)
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
گەردەن ئازایی
گەردەن ئازاکردنی دووکەس لە یەکتری
ئەرەمەرزای
بڕوانە: ئەرەمەرزیای
ئەعزای ڕەئیسە
اندام زندگی، مایەی زندگانی. (مغز، دل، جگر، هردوخایە)
ئەعزای ڕەئیسە
ئەنام گیان. [ئەندامە سەرەکییەکانی لەش. (مێشک، دڵ، جگەر، هەردووباتوو.)]
ئەعزای ڕەئیسە
اعضاء رئیسة.
تووک ڕێزای(هەورا)
تەرەزای
تەزای
تەزاو
سمرێزای(هەورا.)
سمگەنای ٬سمڕزین ٬سم بۆگەن بوون.
قوزای
(هەورا.): کۆخین
هورزای
پاشدن، برخاستن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
هۆرزای