لاری، وازی، گەمە، قومار، گاڵتە، کایە
ئاریکاری
دۆستایەتی
ئەوین

یارمەتی٬ گەمە٬ گاڵتە.ـــ کردن: (باد.) یاری کرن٬ لێزین.

(یاری خاستەن - yarî xasten)

کۆمەک خواستن، یارمەتی خواستن، داواکردنی کۆمەک.

(یاری دادەن - yarî daden)

یارمەتی دان، دەست گرتن، کۆمەک کردن.

(یاری رەس - yarî res)

کۆمەک کار، یارمەتی دەر.

هاوڕێی ئەشکەوت. ئیشارەتە بۆ حەزرەتی ئەبووبەکر.

ئەگەر خەڵوەت نشین بێ، (جانی جانان) بێ ئەنیسی ئەو
وەگەر هیجرەتگوزین، ڕۆحی (عەزیزان) یاری غاری بێ!

بازی کردن
کمک کردن

وازی کردن
ئاریکاری کردن

نگا: یاری کردن

یاری کردن

ئەم زاراوە بە واتای باوەڕ بە سەروەری و ڕەسەنایەتی یاسا و شەرعییەتی دادوەری و مافەکانە. ئەم جۆرە لە دنیابینی و بیرکردنەوە لە پێوەندی نێوان دەوڵەت و خەڵک و پێوەندی جەماوەر لەگەڵ یەکتر کە دەبێ بەپێی یاسا و قانوون بێت، هەر لە سەردەمی دەوڵەتی ڕۆمای کۆنەوە باو بووە و بەشێک بووە لە فەلسەفەی سیاسی. یاسا پەروەری هەموو جۆرە پێوەندییەکی مرۆڤ دەخاتە تەرازووی یاسا و دادوەری و دەوڵەت بە بەرهەمی قانوون دەزانێت. ئەم ڕێبازە پێی وایە کە لە بابەت دەوڵەتەوە ناکرێ بە پێوانەی ئەخلاق و کۆمەڵناسی سەیر بکرێت بەڵکوو دەبێ لە شەرعییەت و ڕەسەنایەتی یاسایی بکۆڵدرێتەوە و ڕوون بکرێتەوە کە ئایا دەوڵەت، ڕەوایە یا ناڕەوا؟

لگالیسم/قانون باوری

Legalism

(یاغی گەری - yaxî gerî)

سەرکێشی، سەر بزێوی، دژمنایەتی.

(یوسرا - yusra)

لای چەپ، دەستی چەپ.

ئەم زاراوە ناوی کتێبێکی سێرتۆماس موور (1516)، سیاسەتڤان و ئەدیب و قەشەی ئینگلیزییە کە تێیدا باسی شارێکی خەیاڵی دەکات کە سیستەمی ژیانی کۆمەڵایەتی یەکپا عەقڵانی بێت لەهەمبەر ژیانی ئەو سەردەمەی ئەورووپا کە یەکسەرە تەماح و سوودپەرستی و چاوچنۆکی بووە. لەوە دوا لە ئەندێشەی سیاسی و کۆمەڵایەتیدا هەر چەشنە ڕەوشتێکی جوان و ڕێکوپێکی لەم جۆرەیان، بە یوتۆپیا لە قەڵەم ئەدا. مانای وشەکە بە یۆنانی «هیچ شوێنێک» دەگەیەنێت بەڵام بە بەهەشتی سەرزەمین لیک دراوەتەوە کە ژیانی کۆمەڵایەتی و ڕامیاری و هەموو شتێکی وەک بەهەشت وایە.

آرمان شهر/یوتوپیا

Utopia

(یەیری - yeyrî)

هێوەر ژن.

ینبچَری. (تیرانداز)