تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ورق
[ا. ع ]
(ڤەرەغ - verex)
کاغەز، پەلکی دار، پەڕەی کتێب و دەفتەران.
١- ئارق
[[ عا.: عرق] ]
«نا.» تراوێکە لە ئەنجامی گەرمای ماددی، سروشتی یا دەستکرد، یاخۆ کارەساتێکی نەفسی «وەکوو تووڕەبوون»، یاماندووبوونی لەش، لە کۆمەڵی لوو «غددە» کە لە ناو پێستی لەش دان و ژمارەیان دەگاتە دوومیلیۆن، لە کونە وردیلەکانی پێستی لەش دێتە دەر. لە کاتی نەخۆشیدا نەبێ ئارەقی لەش وەکوو ئاو بێ ڕەنگە، ئارەقی هەر چێگەیەکی لەش بۆنێکی تایبەتی هەیە کە دەگەڕێتەوە سەر وجوودی ترشی کیمایی «ئەسید = حامز» لە ناو ئارەقدا. ٩٩%ی ئارەق «ئاو» ە و باقی ماددەی کیمیایی مەعدەنی و عوزوییە کە لە هەموان گرینگتریان «یوورە» یە. ئینسانی باڵق لە سەعاتێکا ٣٠- ٤٠ گرام ئارەق دەکاتەوە، ئارەق کردنەوە دەبێتە هۆی پاک بوونەوەی خوێن لە خڵت و خاڵ. تێبــ. وا دیارە کوردی ئەم وشەیە، لە لەهجەی ناوەندیدا لە بیر چۆتەوە * ١- ئارەقە، عەرەق، «بکـ.» خۆ، خویدان.
پرق
(هەر) مەڕ، کاووڕ یا بەرخێکە زگ زل و وورگن بێ، (باک) قاقای پێکەنین
چرق
قرچەی شکانی دارو چتی ترە
چرقەچرق
کەلەکەل، قرچقرچ، پێچەوانە کراو، شەقەشەق، چەق و چۆقی ددانانە لە کاتی سەرما یا تاو لەرزێدا
چەرق(باک)
قرچەی شکانێیە
ڤرق
(باک.): شڵپه٬ کەوتنی چتێکییە لە ئاو یا چتێکی شلدا
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ڤەرق