بە ئاوات نەگەیشتوو، کام نەدیو

(کن.) بە هەر بارێکدا بێ هەر زیان دەبینێ، کارێکی لە هەموو سەرێکەوە زەرەربێ.

کن.» به کچێک دەگوترێ خوازبێنی کەری نەبێ. «دەچمه سەر سوڵتانی، چلدانەی دەگرمەوه، بەختی خۆم و چاو جوانێ، به تاقی دەکەمەوه» «فولکلۆر» تێبــ.ینی: ئەم وشەیه له (ئاوێستا)دا به شێوەی ناوی مەفعوول «بەخته» بە مانای «بەشدراو. بڕیار دراو» هاتووه و له زمانی سانسکریتیدا بە شکڵ (پهەکعا) بە مانای شتێکی بەخشراو له هەندێ شوێنی ئاوێستاشدا شکڵی «بەغه، به غا» ی به مانای «بەش» وەرگرتووه. «تم: په: په.، یگد،، ج 2، ل-115، و معین، بورهان، ج1، ل-239» 2- «مج.» پەنا، داڵداده، تێبــ.ینی: یە کێک که بیەوێ کەسێکی دی له کارێک یا له ڕووداوێکدا کۆمەگی پێ بکا. یا بەلایەکی لێ وەدەر خا. پەنا دەباته بەر بە ختی ئەو کەسه. «بەختت بم.»، «خۆم خسته بەختی تۆ و تۆش کەیفی خۆته» ڕستەیێکن که لەو جووره کاتانەدا دەگووترێن، جار و باریش پەنا دەبرێته بەر بەختی کەسێکی تر لەلای کابرای مەبەست خۆشەویست بێ. «خۆم خسته بەختی بابت» ئەمه هەمووی لەوەڕا دێت که ئینسان «بەخت» ی وەکوو هێزێکی ئاگادار، بۆ خۆی داناوه که دەتوانێ هەموو شتێکی بە سەر بێنێ، جا بۆ ئەوەی «بەخت» ی خۆی له خۆی نەتۆرێنێ لەسەر خۆی بە پێویست دەزانێ ئەگەر یەکێک خۆی خسته بە ختییەوه، دەبێ ئیشەکەی هەرچی که بێت هەوڵ بدا بۆی جێ به جێ بکات.* ئیقباڵ، تاڵع، تاڵه چاره، شانس، نسیب، نگین. «بک.» سعوود..

«نمف.» 1- هەر شتێکی بۆ جێبەجێ کردنی مەبەستێ له خاوەنی وەرگیرابێ و پارەی بدرێتێ. 2- «تت.» هەر کەسێکی بە پارە یا بەرامبەر پاراستن، پشت گرتن یا هەر جۆره یارمەتی دانێک، خزمەتی کەسێ یا هەیئەتێکی کۆمەڵایە تی «دەوڵەت،...،.» «عا.» عەمیل:: بە کرێ گیراوانی شەریکەی نەوت. تێبــ.ینی: ئەم مانایه هەمیشە بۆ مەبەستی «سەلبی - مەنفی» " بەکاردێت.

«بنتـ.» تمـ: بە ئاشکرا «ئاشکرا».

بە ئاوور ڕاداشتن

نقووم بوونی کەشتی، ڕۆچوونی گەمێ

بەسرپێرار

«نت.، بنت.» تم: بەسرپێرار. هس.: بەتر پێرێ «تم: تێبــ..»

بەسرپێرار

بە حەفت ئاو شۆریاگەوە، بێ شەرم، بێ ئاوڕوو، کاوڵی

نت.»، مانگی «مایس» دەکەوێته «نیسان» و حوزەیران، سی و یەک ڕۆژه. سێەم مانگی بەهار.. تێبــ.ینی: بۆیه ئەم ناوی لێندراوه چونکوو خۆی لەو مانگانه نییه به شێوەیەکی ئاسایی بارانی تێدا ببارێ، بەڵام ڕێی دەچێتی ببارێ و ڕێشی تێدەچێ نەبارێ، بارین و نەبارین بە بە خته.

مانگی مایس کە سی و یەک ڕۆژە

(باران در خردادماە)

[ئەو بارانەی کە گوڵەدەغڵ قەڵەو دەکات. (بارانی جۆزەردان.)]

نُفضَة، مَوهبَة.

باران در خرداد ماه

بەختەڵباران، بارانەی گوڵەدەغڵ قەڵەو کردن

بارانێکە لە بەهاراندا بۆ بەختی خەڵک ببارێ، جۆزەردان، بەختەباران، مانگی مایسێیە ، کە 31 ڕۆژە، مانگی دووەمی بەهارێیە

نت.» بەرخێکه له دوو ساڵ گە ورە تر بێ و خاو ەنی هەڵیبژاردبێ له دوا ڕۆژا ببێته «بەران»، بەڵام هێشتا نەزانێ لەکاتی خۆیا بۆ «بەران» د ست دەدا یان نا.