وشەدان

لەدەم دەکەفتن

لەدەم دەرهاتن، لەدەم دەرپەڕین. [لە دەم دەرچوون، بە هەڵە وتن، هەروەها: لە دەم داکەوتن]

سەرچاوە: نالی

پەی دەکا

پەیکردن واتە بڕینەوە. لێرەدا کینایەیە له سمین و لەتکردن.

دڵ پەی دەکا نیگاهی سەهمی موژەی سییاهی
ڕەمزی هەموو بەڵایە، غەمزەی هەموو موصیبه

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

کارم دەکەوتش

کرمو شده
کنایه از تنبلی و بیکارگی

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)

کارم دەکەوتش

کرمی تێ کەوتووە
برێتی لە تەمەڵی و بێکاری

سەرچاوە: نالی

* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە

نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

ئادەکردن

پاککردنەوە

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئاسوودەکردن

«مستـ. متـ.» ١- گیروگرفت لە کۆڵ یەکێک کردنەوە. ٢- بارسووک کردن و حەساندنەوەی «ماددی و مەعنەوی» کەسێک. ٣- «کنـ.» کوشتن و لە ناو بردن: بیبەن ئاسوودەی کەن «بیکووژن».

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

ئافەریدەکردن

آفریدن، درست کردن.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

ئافەریدەکردن

درووسکردن. [بەدیهێنان]

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - عارەبی

ئافەریدەکردن

خلق، صنع، صنع، انشاء، ایجاد، فطر.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

ئامادەکردن

آمادە کردن، آژیردن، بسغدن، آژیریدن، آمادن، آمودن، ساختن، پسغدن، بسیجیدن، پسیجیدن. پادر رکاب ساختن، تیار کردن.