تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



مەردەنگی
مەردەنگی
لاله مردنگی
خُم کوچک شیشەای
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
مەردەنگی
جۆرە کووپەیەکە لە شووشە ، ناوقەدی تۆزێ ئەستوورترە لە سەر و قنگەکەی
هاودەنگی
الترابط
هاودەنگی
Correspondence
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
هاودەنگی
هاودەنگی
correspondence, گۆڕینی پەند و ئاماژەی سەرشار بە پەند و ئاماژەی وەها لە فەرهەنگی ئارمانجدا باوی هەبێت.
پلۆرالیزم - فرەدەنگی
پلۆرالیزم - فرەدەنگی
ئەم زاراوە، ئەو تیۆریانە لەخۆ دەگرێ کە باوەڕیان هەیە بە فرەدەنگی لە کۆمەڵگەدا. فرەدەنگی لە سیاسەتدا بە مانای زیادبوونی چەندایەتی و چۆنایەتی حیزب، ئەنجومەن، ڕێکخراوە و گرووپی سیاسی و ئابووری و کۆمەڵایەتی و کەلتوورییە لە یەک سیستەمدا. پلۆرالیستەکان پێیان وایە کە دەبێ مافی هەندێ دەزگە وەکوو خێزان و ئایین و ئەنجومەن و حکوومەتە خۆجێییەکان بە ڕێژەی دەوڵەت، زیاتر ڕەچاو بکرێ و دووپاتی دەکەنەوە کە دەوڵەت نابێ دەسەڵات مۆنۆپۆل بکات بەڵکوو ئەبێ چاودێرییەکی گشتی هەبێ و دەزگە کۆمەڵایەتییەکانی دیکە سەربەخۆیی خۆیان بپارێزن.
فرەدەنگی کارێکی وا دەکات خەڵک بەرەو حیزبایەتی و دامەزرانی ڕێکخراوەی سیاسی و ئابووری و کومەڵایەتی و کەلتووری بچن تاکوو لە ڕێگەی ئەم جۆرە هاوبەشیەوە بەرژەوەندی گشتی کۆمەڵگە دابین بکرێ و ئیدارەی کۆمەڵگەش باشتر بەڕێوە بچێت. لە زاراوەی سیاسیدا بە زۆری بە واتای هەلومەرجێک پێناسە دەکرێت کە تێیدا هیچ گرووپێکی سیاسی و ئایینی و ئەتنیکی و کەلتووری تایبەت، حکوومەت نەکات. ئەم پانتایە ئەبێتە هۆی کێبەڕکێ و ململانێی نوخبەکان یا گرووپی بەشدار لە کۆمەڵگەدا. لە وەها دۆخێکدایە کە کۆمەڵگەی فرەدەنگ یان پلۆرال لە دایک دەبێت.
مۆنتسکیو (1755-1689) پێی وایە پلۆرالیزم کاتێک سەمەربەخشە کە لەنێوان ئەندامانی حیزب و ئەنجومەن و یەکیەتی و تەنانەت کەمینە ئایینییەکان، کە بە لێبووردن و عەداڵەت ڕەفتار بکرێ و بۆ بیر و بۆچوون و دەنگی جیاواز ڕێز دابندرێ. ئەو لەگەڵ چەقبەستن و کۆجێبوونی دەسەڵات نەیار بووە و داوای لە دامودەزگە ناحکوومییەکان دەکرد کە لە ئیدارەی حکوومەتدا بەشێوەیەکی ئارەزوومەندانە بەشداری بکەن.
پلۆرالیستەکان بە پێچەوانەی ئانارشییەکان، خوازیاری سڕینەوەی دەوڵەت لە کۆمەڵگەدا نین بەڵکوو پێیان وایە کە کارکردەکانی دەوڵەت، بە قازانجی کۆمەڵگەیە بۆ وێنە، ڕێکخستنی ئابووری و پاڕاستنی ئازادییە مەدەنییەکان و پاڕاستنی ئاسایشی نەتەوەیی و ئیدارەی سیاسەتی دەرەکی.
پلۆرالیزم - فرەدەنگی
پلورالیسم - کثرت باوری
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
گەردەنگۆ
گەردەنگۆ
جۆرێ خشڵی گەردن
یەکدەنگی
اتفاق آراء، اجماع آراء
یەکدەنگی
بێ بەرهەڵست، بێ ئازاری
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاودەنگ
کەسێکە دەنگت بیگاتێ بۆ گفتووگۆ لەگەڵدا کردنی
ئاودەنگ
همفکر
همدم
ئاودەنگ
[[ئاو+دەنگ]]
«ستـ.» پێوەندی دوو یا چەند کەسێ کە بە ڕێگادا دەڕۆن یا لە جێگەیەک دانیشتبن و قسە بکەن، وەڕەزی یەکتری بشکێننن. ٭هاودەم. هاودەنگ. هەمدەم.
ئاودەنگ
ئاواڵ، هاواڵ، برادەر، کەسێکە دەنگت بیگاتێ بۆ گفتوگۆ لەگەڵ کردنی
بافەدەنگ(جە.، ڕۆژ)
خۆپەسند، بێ هۆش، لە خۆبایی._ی: خۆپەسندی، لە خۆبایی بوون
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بێدەنگ
مەردوومی کەم قسە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بێدەنگ
ئەو پیتانەیە لە بیست و حەوت پیتەی کوردی کە دەنگیان لێوە نایەت وەک (ئەلف،واو،هێ،یێ)
بێدەنگ
بی¬صدا، آهسته، آرام.
بێدەنگ
بێ سەدا، ئارام. [بێ¬چرکه]
بێدەنگ
سرَّا، خُفیَةُ، نِجاءُ.
بێدەنگ کردن
بی¬صدا کردن، آرام کردن، خاموش کردن.
بێدەنگ کردن
بێ¬سەدا کردن، ئارام کردن. [بێ¬قسه کردن، چرکه ڵێبڕین]
بێدەنگ کردن
اِسکات، اِصمات، اِعواص، اِفحام، اِلزام، هَدن، تَهدین، اِرضاء.
بەردەنگ
تاڤدەنگ(باک)
پشتێند. ناوبانگ._ی: ناوبانگی
خەدەنگ
تیر، خَدَنگ.
خەدەنگ
تیر. [ئەوەی به کەوان دەیهاوێژن.]