تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



دەسەڵات
دەستەڵات،تووانایی و دەستڕۆیین.
دەسەڵاتدار
دەسەڵاتی نەتەوەیی
کۆمەڵێ وزە و توانێیی مادی و مەعنەوی کە لە قەڵەمڕەوی «یەکە»یەکی جوگرافی و سیاسی بە ناوی وەڵات* ئامادەیە کە بریتین لە:
1ـــ بەروبووم، شوێنکات، کەشوهەوا و تۆپۆگرافی قەڵەمڕەوی نەتەوەیی.
2ـــ سەرچاوە سروشتییەکان، وزە و مادەی خۆراکی بەرهەم هێنراو.
دەسەڵاتی نەتەوەیی، گرێدراوە بە گەشەسەندنی ئابووری و سیاسەتی سەربەخۆ، هێزی خەباتکار، ئارمانج و ئارمانی بەررز، دیموکراسی و هەست وخوستی نەتەوەیی.
دەسەڵاتی نەتەوەیی
دەسەڵاتی نەتەوەیی
National Power
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
دەسەڵقوت
دەسەڵقوت(هەورا.)
لۆرەلەپ،لۆلەپی مەشکە.
دەسەیاو
دسترس، تُوانایی.
دەسەیاو
توانایی.[دەسەڵات، دەستڕۆیشتن]
دەسەیاو
قُدرَة، تَسَلُّط.
دەسەیاو(ئەردە.)
دەسەیاڵ
دست بە گردن. (اسب مثلاً)
دەسەیاڵ
دەسەمل.[دەس کردنە ملی ئاژەڵی یاڵدار(ی وەک: ئەسپ.)]
دەسەیاڵ
مُعانِق.
دەسەیاڵ(ئەردە.)
دەست بە یاڵی وڵاخی بەرزە داهێنان.
سپاردنی دەسەڵات
سپاردنی دەسەڵات بە مانای ئەوەیە کە کەسێک یان ئەنجومەنێکی خاوەن دەسەڵاتی یاسایی یان سیاسی، بەشێک یا تەواوی دەسەڵاتی خۆی بسپێرێتە کەسێک یان جەماعەتێکی ژێردەستی خۆی. ڕەنگە دەسەڵاتی نوێنەرێک بە ڕێژەی دەسەڵاتی پەرلەمانتارێک جیاوازی بەرچاوی هەبێت.
سپاردنی دەسەڵات
Delegation of power
ناوچەی ژێر دەسەڵات
زاراوەیەکی جوگرافییە بەواتای ناوچەیەک کە تێیدا باڵادەستیی سیاسی یان ئابووری وەڵاتێک بە ڕەسمییەت ناسرابێت ئەگەرچی دەسەڵاتێکی کەموکووڕیش بێت. ناوچەی ژێردەسەڵات، لەوانەیە یەکلایەنە ڕابگەێیندرێت: یان چەند لایەنە بێت. بۆ نموونە دابەشکردنی ئێران بەپێی ڕێککەوتنامەی دوولایەنەی سۆڤیەت و بەریتانیا لە ساڵی 1907 بە دوو ناوچەی ژێر دەسەڵاتی باشوور بۆ بەریتانیا و باکوور بۆ سۆڤیەت.