کنایه از مرگ

برێتی لە مردن

مەبەس لە مردنێیە

سیاسەت یان داکۆکی لە سیاسەتێک کە بۆ پاراستنی بەرژەوەندی نەتەوەیی وەڵاتێک، ئەوە بە باشتر دەزانێ کە لەگەڵ وەڵاتانی دیکە پێوەندی نەکاتەوە. گۆشەگیری سیاسی و ئابووری ئەگەرچی بە ئامانجێکی سیاسییەوە بێت بەڵام لە واقیعدا دژوارە. ژاپۆن جارێک لە سەدەی بیستەمدا بە تەواوەتی لەم قۆناغە تێپەڕی بەڵام وەڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا و بەریتانیا ــ کە کاتی خۆی ئەم سیاسەتەیان گرتە بەر ــ نەیانتوانی بە تەواوەتی پێیبگەن.
وشەی دوورەپەرێزیی&انزواگرایی(isolation)
کاتێک مانای سیاسی لەخۆ گرت کە بەریتانیا لە 1890 تا 1900 لە بەرانبەر دوو بەرەی دەوڵەتەکانی «سێکوچکەی یەکگرتوو» و دەوڵەتانی هاوپەیمان لەگەڵ فەرەنسە و سۆڤیەتدا سیاسەتی «گۆشەگیری مەزن»ی گرتە بەر. زاراوەی دوورەپەرێزیی لە سەدەی بیستەمدا بۆ چەند لایەنێکی سیاسەتی دەرەوەی ئەمەریکا و ئەندێشە و ڕێبازی هەندێ گرووپ بەکار هاتووە. ئەمەریکا، دوای شەڕی جیهانی یەکەم ئەگەرچی لە کاروباری نێونەتەوەییدا دەستی بوو بەڵام هیچ بەرپرسیارییەتێکی لە ئەستۆ نەگرت و لە کۆمەڵی نەتەوەکان و دادگەی نێونەتەوەییدا بەشداری نەکرد. نزیکایەتی ئابووری و سیاسی جیهان و ڕووداوەکانی دوو شەڕی جیهانی، کارێکی کرد دوورەپەرێزیی لە ناو سیاسەتی نەتەوەییدا بێ بایەخ ببێت.

کنارەگیری/ انزواگرایی

Isolationism

دوو جوورە : 1) گەڵای دوڕواوی و زۆر ئەستۆرە . 2) چڵە گیایەکە وە چڵە گەنمی دەچێ ٬ بەڵام گەڵای لەوی باریکترە و کورتترە ٬ لەسەرەوە گوڵی وەکو گەنمی دەردەکات ٬ بەڵان گوڵەکە بەقەد گرێیەکی قامکی درێژ و بە تەڕی نەرمە و بەووشکی دەبێتە دڕوو.

(گیڤە دووز - give dûz)

کڵاش دور.

گندم آب پز
آش دندانی

دانوی گەنم
دانوولەی تێکەڵا و لە هەموو دانەوێڵەیێ بۆ خێری ددان هاتنی زارۆک

تاق و جووت، تاق تاقە، تاک تاکە.

لەناکاو، لەپڕڕا.

(دادوبیداد - dad Û bidad)

داد و بیداد، هات و هاوار، هەراو هه نگامه.

(دادو دیهیش - dadÛ dihiş)

عەتاو بەخشش.

( لاولاو، رووەکی خو هه لواس.)

(دەرا دوزا - dera diza)

ببرو بدوری چاک، کەسی به ئەزموون و لیزان.

(دوردور - durdur)

گیژاو، گیژەنگ.

(كەندوره - kendûre)

سفرەی چەرمی گەوره.

فج.نئ

تنور

(ئاب دوزدەک - ab düzdek)

سرنج، سرنجی شیرینقە لێدان.

(abdûx)

دۆ، ئاو و دۆ، ماستاو، ئاڤاماست.

«کئێر.»، «نتـ..» ئامرازێکە لە شووشە و لاستیک و پلاستیک دروست ئەکرێ، دەرمانی تراوی پێ دەکەنە ناو لەشی ئینسانەوە. * سێرینگ، «کعر.» شرینقە.

ئاودووزەک

گردگیر

قامیشێکی درێژە ئاسنێک بە نووکەکەیەوەیە بنمیچی خانووی پێ پاک دەکرێتەوە

گردگیر

قامیش یا داری درێژ کە ماڵی پێ پاک دەکەنەوە

ئاگرکەوتنەوە

حریق
سوخت

سووتمان، ئاگرکەوتنەوە
سووتەمەنی، ئاوردوو

ئاگرکەوتنەوە، ئاووردوو