تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئاوخۆرەوە
پەرداخ،(موک) ناوەرووکە نەرمەکەی دارانە. ئاسنێکی درێژە لە لغاوێدا دەچێتە نێو زاری ووڵاخەوە نێوەڕاستی قووڵەو ئی واش هەیە کونە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاوەخۆرە
کولۆرییەکە کە لە ناوەڕاستی درەختدا ئاوی لێوە دەخواتەوە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاوەخۆرە
ئەو ئەندازەیەیە لەدەم و لێوی وڵاخ کە لە کاتی ئاو خواردنەوەدا دەکەوێتە ناو ئاوەوە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاوەخۆرە
ڕاوی سەرکانی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاوەخۆرە
ئاوەخۆرە
آبخور درخت، مغز درخت
ئاوەخۆرە
[[ئاو+ئە+خۆر «خواردن» +ئە]]
«نتـ.» ۱-مەغزی دار و درەخت، کە لە ناوەڕاستیدایە و پاش توێکڵ و بەشە سەختەکەی دێت، هەر لە جسنی دارە بەڵام تۆزێ فشەڵە، ئیشی ئەوەیە ئاوێکی ڕەگ و ڕیشەی درەخت لە زەوی وەری دەگرن ئەویش هەڵی دەمژێ و لق و پۆپی دارەکەی پێ تێراو دەکا. ۲-ئەو لوولە قەفقەفەیە کە خواردن و خواردنەوەی لە ناو دەمڕا پێدا دەچێتە ناو ورگی گیاندارانەوە. ٭سوورێچکە، سوورێنە، قوڕگ. گەروو. ۳-جۆرێک ڕاوەکەوە، ڕاوکەو لەو کاتەدا کە بۆ ئاوخواردنەوە دێتە سەرکانی. «هو.» ئاوە وەرە. ڕاوە سەر کانی.
ئاوەخۆرە
سوورێنچک، ڕاوی سەرکانی، ئەو ئاوەیە کە لە لمبۆزی ووڵاخ دەتکێتە ناو ئاوەوە لەکاتی ئاوخووارنەوەدا. کەلۆرێکە لە نێوەڕاستی داراندا ئاوی پێدا دەخوواتەوە. تاس، کاسە، بادە، بادی، قاپ، بەرداخ، پیاڵە یا قاپی ئاوخوواردنەوەی،(بار) ترکال،(باک) پینف، خووارووفک
بەرفخۆرک
تگرک ریز
بەرفخۆرک
جۆرێ تەرزەی ورد
بەرفخۆرک
جوورە تەرزەیێکی ووردە دەباری و بەفری دەتاوێنێتەوە
بەرماوەخۆری
پاشماوەخۆری
بەفرخۆرکه
«نت.» پرووشە بەفرێکه له ئاخر و ئۆخری زستانا و پاش ئەوەی تە شقی زەوی دەشکێ، لە هەورێکی ئەستووری چڵکن دەبارێ و پاش ئەوه گەلێ شوێنی پێدەشتان بەفریان لێ دەچێتەوە و دەبنە ڕەشانگ.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بەفرخۆرکە
هەورێکی خۆڵاوییە لە بەهاراندا دەنیشێتە سەر بەفری کوێستان دەیتوێنێتەوە
بەفرخۆرکە
تگرگ ریز
پرندەایست
بەفرخۆرکە
تەرزەی ورد
مەلێکی بچووکە
بەفرەخۆرکە
باڵندەیێکە بەقەد بولبولێکییە دەنگی وەکوو بەفرەشینەیە، بەڵان لەوی گەورەترە. هەورێکی چڵکنەو تۆزی لێ دەبارێ دەبێ بە هۆی توانەوەی بەفر
بەفرەخۆرە
بەفرێکی تەنک و سووکە لە بەهاراندا، کە بەسەر بەفریدا ببارێ دەیتوێنیتەوە. نێوی باڵندەیێکیشە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بەچەخۆرە
دەردێکە تووشی گیاندار دەبێ و هەرگیز تێر ناخوات