تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



یەکتەن:
یەکباڵ، تاق و تەنیا و بێکەس. بەتەنهایی، بەتاقی تەنێ، بێ یاریدەدەر. یەکباد.
یەکتەنی
تنهایی بدون یاور
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
یەکتەنی
بوون بەیەکتەن
یەکتەنی
تەنیاباڵی
یەکەوگۆتەکە
نوعی بازی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
یەکەوگۆتەکە
جۆرە یارییەکە وەک یەکەوحەیزەران بەڵام لەگەڵ هەڵچووندا گۆتێک دەدەن لە تێکەوتووەکە
یەکەوگۆتەکە
جۆرێ گەمە
سەرچاوە: نالی
ئاشوفتە
تێکچوو.

موو سونبولی ئاشوفتە، دوڕ دانەیی ناسوفتە
دەم غونچەیی نەشگوفتە تێفکرە کوڕە یا کچ!
بە عاستە م و دووبە ڵا
«بنت.»، «مک.» زۆرکەم:: بە عاستەم و دوو بەڵا لەبەری هەستا. دوو بەڵا بەلاوە چوو. بە عاستەم و دوو بەڵای مابوو له بانەکه بکەوێتە خوار. تێبــ.ینی: نازانم وشەی «بە ڵا» لێرەدا هەر «بلاء» ی عەڕەبییه یا شتێکی تر.
سەرچاوە: نالی
جەستە
لەش.

بە هاوین جەستە خەستەی دەردی گەرمام
بە زستان دڵ شکستەی بەردی سەرمام
سەرچاوە: نالی
شایستە
شایان.

شایستەیی شان، لایقی مل طوڕڕەیی تۆیە
نەک طوڕڕەیی شاهەنشەهی و طەوقی وەزارەت
سەرچاوە: نالی
واتە
کوڕی خواردنەوەیە، هاوڕێیان کۆبوونەتەوە. پیاڵە لە گەڕانایە بەسەر دانیشتوواندا. تەنانەت سۆفیش بە ویرد و دوعای بەری بەیانیەوە جێگای هەیە.

بزم می در، ندما جمع، قدح گرد شدە
صوفی نک ورد و دعای سحریلە یری وار
سەرچاوە: نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو
سەرچاوە: نالی
xxxx A واتە
هاوار بۆ من کە ڕووزەردی مەدینەی شاری مەرقەدی پیرۆزی پێغەمبەر (د. خ) و ڕووڕەشی مەککەی دابەزگەی سرووشم و پێم ناکرێ تیایاندا بمێنمەوە و بەجێیان ئەهێڵم.. خوایە! من کە لەم دوو شارە پیرۆزەدا نامێنمەوە، وەک دەرکراو و دەربەدەر وام و ئەبێ تۆ لێم ببووریی و چاوەڕوانی لێبووردنتم.

وەی کە ڕووزەردی مەدینە و ڕووسیاهی مەککە خۆم!
دەرکراو و دەربەدەر، یا ڕەب دەخیلی عەفوی تۆم
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آبستە
[ص - ا ]
(ئابەستە - abste)
زەوییەک کە ئاوی کرابێتە سەرو ئاوی لەسەر وەستابێ و تۆویان دابێ، ئاوەنیا.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئابەستە
ئاختە
یەختە، بارگینی ژێربارو کشت و کاڵانە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاخەفتە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاخەفتە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاراستە
شتێکە کە بەرانبەر بە شتێکی تر کرابێ، (ئاراستەکردن) بەرانبەر کردنی شتێک بە شتێک بۆ تێگرتنی
ئاراستە
آراستە، زیبا، زیوا، ایور، ایواز، ایوازە، ایواژە، بررە، پدرام، پیراستە، آمادە، آمودە.
ئاراستە
بەدەق، ڕازیاگەوە. [ڕازاوە]
ئاراستە
مزین، محلی، منجد، مهیا، محسن.
ئاراستە
چیزی را متوجه کسی کردن
ئاراستە
ڕووی شتێک بەرەو کەسێک کردن: تیرێکی ئاراستە کرد، تۆمەتێکی ئاراستە کردم
ئاراستە
ڕازاوەوە، ڕازیاگەوە، بەدەق
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاروفتە
تەنراوێکە کە چووبێ و تانوپۆی دەرکەوتبێ.