تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



بەتێبەتێ(کۆ)
دارەدارە، پەتێ پەتێ، باوەش بۆ منداڵێکی دەکرێتەوە، کە تازە دارەدارەی بکات و پێی دەڵێ بەتێبەتێ ئەویش دێتە نێو باوەش
بەتێشت(باد)
ئاووس، زگپڕ، تۆلدار، (بۆ ئافرەتە)
بەرتێشت
(بۆتا) بەرتاشت. (باک) بەرتەشت. بەرچا، بەرقەلیان، بەرچایی هەوەڵ خوواردنی یەکەمینی بەیانیانە
بەرتێل و ەرگرتن
«مست. لا.» قبووڵ کردنی دیاری و پاره و پووڵ له لایەن کاربەدەستێکی میری یەوه بۆ ڕاپەراندن یا ڕەواندنەوەی گیر و گرفت له کاری کەسێکدا.* بەرتیل خواردن.
بەرتێلانه
فرسته، کریسه. (چیزهایی کەاز خانەی عروس فرستادە می شود، و بعکس «ناو تێلانه».
بەرتێلانه
دیاری. [بەرتەڵانە (دیاری ماڵی زاوا بۆ ماڵی بووک، بەپێچەوانەی «ناو تێلانه»وه.)]
بەرتێلانه
[[؟]]
«نت.» «سن.» دیاری و کەلوپەلێکی لە ماڵی زاواوه بۆ ماڵی بووکێی ڕەوانە دەکەن. // «سن.» ناو تێلانه = جیاز. تێبــ.ینی: ئەم وشەیەم له «مردۆخ، ب1، ل-139» وەرگرتووه، هەرچەنده «مردۆخ» خۆی وشەکەی به فارسی ئاوا مانا لێداوەتەوه که له سەرەوه نووسرا، بەڵام به عەڕەبی و شەەی «برطیل» ی نووسیوه که وا دەگەیێنێ لای وابووبێ ئەم وشەیه له «بەرتیل» داتاشرابێ، سرنجی له وشەەی «ناو تێلانه» ی بن لەهجەی سنەیی بۆمان دەردەخا که وشەی «بەرتێلانه» دەبێ له[ 1- بهر/3+ تێلانه] دروست بووبێ و «تێلانە» ش له [ تێل + ئانه/ 2یا3] پێکهاتبێ. «تێل» هەر لەبن لەهجەی سنەییدا به «خێل» دەڵێن و له موکریانیشدا «تیلایی چاو» هەیه که ڕەنگە پێوەندێکی یان به «تێلانه» وه هەبێ و ئەگەر لەم بۆچوونەمدا به هەڵە نەچووبم مانای وشەی «بەرتێلانه» دەبێته «پێش چاو پێکەوتن»، پێش ئەوەی زاوا چاوی بە بووک بکەوێ.
بەرتێڵ
پیشکَش، بَرکَند، بُلکَفد، لاج، سوغه، ساره، پاره.
بەرتێڵ
زوان گوشادانه، ژێرزوان، پێشکەش، ڕشفەت. [ڕشوه]
بەرتێڵ
رِشوَة، اِتاوَة، تَعارُف، نَجوی، بِرطِیل، تَقدِمَة.
بەرتێڵ
بڕوانە: بەرتیل
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بەرتێڵانە
دیارییەکە لە ماڵی زاواوە دەنێردرێ بۆ ماڵی بووک بەر لە گواستنەوەی
بەرتێڵانە(ئەردە)
دیارییەکە لەماڵی زاواوە دەنێردرێ بۆ ماڵی بووک لەپێش گووێزتنەوەیدا
بەرپشتێند
«نت.» جێگایەکە لە جلوبەرگی کوردیدا، دەکەوێته نێوان قەدەکانی پێشتێندیی کوردی و ئەو شوێنەی لەشی ئینسان که پشتێندی لێ دەبەسترێ.:: خەنجەرێکی دەسک ماهی دەبەر پشتێندی دابوو.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بەرچاوتێر
مەردوومی دڵفراوان
بەرچاوتێر
سخی و بخشنده