1ــ کۆمەڵێک ڕێسای پێویست و ناچاریی کە لە سەردەمێکی دیاریکراودا بەسەر ژیانی کۆمەڵایەتی مرۆ حوکم دەکات و پیادەکردنەکەی لە لایەن دەوڵەتەوە مسۆگەر دەکرێت.
2ــ ویست و ئیرادەی تاقمی دەسەڵاتدار کە لە قەبارەی یاسادا دەگونجێت.
3ــ کۆمەڵێک بڕیار کە بەسەر پێوەندییەکانی کۆمەڵگەیەکی سیاسیدا حوکم دەکات.
4ــ ڕێوشوێنێک کە لە لایەن دەسەڵاتێکی گشتی دیاری دەکرێت کە دەبێ هەموان پەیڕەوی لێ بکەن و ملکەچی بن.
یاسا، بەرهەمی قەبارە و سیمای ژیانی مرۆڤە. لەبەرئەوەی ژیانی مرۆ هەمیشە ئامادەی گۆڕان و وەرچەرخانە، یاساش هەمیشە تووشی گۆڕان دەبێت بەڵام هەر چەشنە گۆڕانێکی بنچینەیی بەسەر یاسادا لە پاش ڕوودانی شۆڕشێکی کۆمەڵایەتی دەگاتە ئەنجام. هەرکەس وەک مرۆڤێک و بە پێوانەی ویژدانی خۆی مافی ئەوەی هەیە یاساکان هەڵسەنگێنێ و لێیان وەکۆڵێت. هەرکاتێک ویژدانی، یاساکەی پەسند کرد، ئینجا پەیڕەوی لێ بکات و ئەگەریش پەسندی نەکرد نابێ بۆ پیادەکردنەکەی هەنگاو بنێت.

بالش

باڵگە، سەرین، سەنیر

همگی

گش، گشت، هەموو

همە.

گشت. [هەموو تێکڕا]

کُلّاً، جَمعاً، جَمیعاً

یەک گرتوو، ڕێکەوتوو، پێڕەو.

یەکدەست، هەڤال بەند، بێ هەمبەر.

اتحاد، اتفاق

تفاق، هاوڕای و هزر بوون

یەک ڕەنگە

چەند شتێکن کە بووبن بەیەک

(دارتو dartÛ)

خلتەی شەراب.

اتو

ئەستۆ

تیرخورده

ئەنگافتە

(ئوتو - utû)

ئوتوو.

(ئەسپرانتو - esprantû)

زمانی جیهانی، یەکێکە لە زمانە دەستکردەکان دەستوورەکەی زۆر سادەو ئاسانە لەساڵی ١٨٨٧دا لەلایەن دکتۆر (زامنهوف)ەوە داهێنراوە.

(ئە شتوو - eştu)

ڕە ژوودان، رەژیدان،عەماری خەڵوزان

(ئینستیتو - instîtü)

ئەنجومەن. بنکەی ئەدەبی یان زانستی، پەیمانگە.

(ئەنگیشتو - engiştü)

چنگاڵ، نانی لە رۆن گوشراو.

خایه

گون، گونگ: باتوی کەر و باینجانی، لە نەزانی، یەک دەزانی

بدبخت

(بەتو - betu)

فەف، (بەتەو) دەسکی هاوەن، شوێنی هەتاوگر.

(بوختو - buxtü)

هەورە تریشقە، هەورە بروسکە.

(بەستوو - bestû)

گپزه، بەسۆقه.

(بیاستوو - biyastû)

باوێشک، بۆنی دەم.

بی تو، خالی از هستە، اگر

قیف

کوزه. (کوزەی روکشیده.)