(باک.): بەنگۆڵە٬ (دەر.): میتکه٬ (دەر.): میتکه٬ (دزە.): بانگۆڵە٬ بانگه٬ میتووله٬ متکه٬ (خۆ.): بووانگ

مێتوولکە

ڕێبازێکی ڕەخنەگرانەیە کە لە کۆتایی حەفتاکان و هەشتاکان لە بریتانیا هاتە ئاراوە بەڵام دەرخستنی لایەنەکانی، لەگوێن چەمکێکی تیۆریی کارێکی دژوارە. ئەم زاراوە لە بەستێنی مەتریالیزمدا شرۆڤە دەکرێت چونکە پێی وایە دامودەزگە و دەسکرد و کردەوە کولتوورییەکان، لە چەند ڕەهەندێکەوە لە لایەن پرۆسە مادییەکان دیاری دەکرێن و کولتوور بە کردارێکی مادی لەقەڵەم دەدات.
مەتریالیزمی کولتووری، یەکە مجار لە لایەن ڕایمۆند ویلیامز (1988 ـــ 1921) ڕۆشنبیر و ڕەخنەگری کولتووریی بەریتانی، وەک میتۆدێکی تایبەتی خۆی و زاراوەیەکی ڕەخنەگرانە ئاڕاستە کرا. مەتریالیزمی کولتووری باوەڕی وایە کە هەر تیۆرییەکی کولتووری (نەک بە تەنیا تیۆری کولتووری مارکسی)، کە قایل بە جیاوازی نێوان «هونەر» و «کۆمەڵگە» یان «ئەدەب» و «پێشینەی کۆمەڵایەتی» بێت، باوەڕی بە تەوەربوونی کولتوور نییە لە کۆمەڵگەدا (واتە شێوازی بەرهەمهێنان، شکڵ و دامودەزگە و چۆنیەتی بەکارهێنانی). لەم ڕوانگەوە نابێ هیچکات، بۆ فۆڕمە کولتوورییەکان وەک دەقێکی ناوازە بڕوانین بەڵکوو دەبێ لە قەبارەی پێوەندی و پرۆسە مێژوویی و مادییەکاندا سەیریان بکرێت.

ماتریالیسم فرهنگی

Cultural Materialism

مۆرکراو.

لە قورئاندا بە (ما اُخْفِی لَهُمْ) مەکتووم و مەختوومە
بەیان نابێ بە تەفسیری دوصەد (کەششاف) و (بەیضاویی)

نَمناک، نَموَر، نَمدار، ژَفیده، تَرشُده، تَر، آغار، زغار.

نماوی، تەڕ، اۆدار. [نمدار، شێدار]

مَرطوب، نَدِّةّ، ثَرِيّ، خاضِل.

دارای شرم و آبرو
مست

سەرخۆش

مەحجووب، بە شەرم و حەیا
مەست

داپۆشراو، شارراوە.

بە نەشئەی سستیی و مەستیی وەها مەستوور و مەخموورە
نزانم خەو لە چاوتدایە یا چاوت لە خەودایە!

پوشیده، پنهان، نهان.

پۆشاگ، شاریاگ، شاریاگەوە. [داپۆشراو، شاراوە]

مَستورَة، مَحجوبَة، مُخَدَّرَة.

سیم.

پیچیده.( موی پیچیده)

تەل، سیم. [تێل]

لوول، کرژ، کرژولوول.[ کرژ (مووی تێک ئاڵاو)]