تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
هم ترازوو
[ص ]
(هەم تەرازوو - hem terazû)
هۆر تروشکنای (هەورا.)
هۆر تروشکیای (هەورا.)
هەمیر ترش (هەورا.)
هەورە تریشقە
تُندَر، آسمان غُرُنبه، درَخش.
هەورە تریشقە
رَعد، بَرق.
هەورە تریشقە (جا.)
برووسکە٬ (فە.) هەورەبرووسکە٬ ئەورترشکی.
هەیکەل تراش
مجسمەساز، پیکرتراش
پەست ترین
نزم ترین، هەرزەترین
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
چراب، ترازو
[ص. مر ]
(چەرب ترازو - çerb trazû)
تەرازوو قورس، کەسێ کە چاکەی لە خراپەی زیاتر بێ، کەسێ کە شەت قورس بکێشێ.
چڕوو چاو ترشانن
کوچک تراش
(فە.):بەردتاش.(فە.):-ی:بەردتاشی
گۆشت ترنج
اَبست، آبست، بالَنگ، پیەترنج، گوشت ترنج.
گۆشت ترنج
باڵنگ. [گۆشتی میوەی ترنج.]
گۆشت ترنج
لَحمُ الاُترُج، شَحمُ الاُترُج.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
یخ تراش
[ا. مر ]
(یەخ تەراش - yex teraş)
ئامێریکی داس ئاسایە بۆ داتاشینی سەهۆڵ.
باسترمە
[[تۆ.]]
(نا.)، (کعر.) گۆشتی کوڵاوی پوختەکراو، کە بەهارات و داو و دەرمانی دیکەی تێکەڵ کرابێ و لەناو ڕیخۆڵەدا ئاخندرا بێتەوە، لە کاتی پێویستا دە ڕۆنا سووڕی دەکەنەوە و هێلکە ی بەسەردا دەکەن، بە ساردی و برژاویش دەخورێ. *(کێیر) کاڵباس. تێبــ. - ئەم وشەیە تورکییە و مانای ئاخنراوە و پەستێوراو دەدا. هاوتاکەشی لە (کێیر) لە زمانی ڕووسی وەرگیراوە.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دسترنج
[ا.مر ]
(دەست رەنج - dest renc)
کری، هەق کرتی کارو رەنج، به رەنجامی رەنجدان و زەحمه تکیشان.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دکترین
[ا.فر ]
(دوکتورین - dukturin)
ڕیباز، باوەر، بوچوون، بیر، تیوری.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دکستروز
[ا.فر ]
(دکستروز - dikstroz)
گلوكوز.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دیفتری
[ا. فر ]
(دیفتیری - diftiri)
ملەخره.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آتریاد
[ا ]
(ئاتیریاد - atiryad)
دەستەیەک سەرباز.
ئارەقی جاترە
[[ عا.: کو.] ]
«نتـ.» ئارەقێکە لە جاترە «تمـ: ــ» کە گیایەکی بۆ نخۆشی کوێستانە، دەگیرێ و بۆ زگ ئێشەی جۆربەجۆر ئەخورێتەوە، تامی وەکوو نەعنە وایە بەڵام تاڵ و تیژترە، خواردنەوەی قڕقێنە دێنێ بۆیە بۆ تەعب بوونیش «ئینتەلا» بەکاردێت.
ئاپاترید
بە کەسێک دەگوترێ کە ڕەگەزنامەی هیچ وەڵاتێکی نەبێت ئەم حاڵەتەش لەم هەلومەرجانەی خوارەوەدا ڕوو دەدات:
١. کۆچکردن.
٢. بەپێی یاسای نەتەوایەتی هەندێ لە وەڵاتان.
ئاپاترید
آپاترید
ئاڤاترش(باک)
ئاگر زوان تیژترە.
آتش زبان سوزندەتر است.
ئاگر زوان تیژترە.
[ئاگری زوان سووتێنەرترە].
ئاگر زوان تیژترە.
ناراللسان اشد احراقأ. ئاگرگرتن= ئاگری گرتگە.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئسترانە
لاوکێکە کە سەرگوزەشتەی دڵداریی پیشان دەدا
ئوترەکای(هەورا)
ئوسترلاب
اُسطُرلاب
ئوسترلاب
عاسمان پێو، ئامرازێکە لای ئەستێرەناسان بۆ لێکدانەوەی نێوان ئەستێرە و ئەستێرە