آبلەکوبی

«مستـ. لا. متـ.» بەکارهێنانی ماکی دژی ئاوڵە بۆ ئەوەی منداڵ یان گەورە تووشی ئەم نەخۆشییە نەبن.: شێرکۆ ئاوڵەی کوتاوە باسکی ئاوساوە «لا.». لە شارەوە هاتوون ئاوڵە دەکوتن «متـ.». تێبــ.ینی: ۱- بە دەمی نەشتەر، یا تیغێکی تایبەتیی جێگەیەکی لەش «زیاتر باسک و قۆڵ، هەندێ جاریش ڕان» چیغ دەکەن و ماکەکەی تێدەکەن. ۲- ئەم مەسدەرە ئەغڵەب کورت دەکرێتەوە و تەنیا «کوتان» مەبەستەکە دەگەیێنێ.: خۆی کوتاوە. منداڵەکان دەکوتن.

«پبـ.» ۱- بە ناوی: نەتەوە و عەشیرەتان و هەندێ ناوی شتەوە دەنووسێ و دەیکاتە ناوی وڵات، مەڵبەند و ناوچە و شوێن «ئیسمی مکان» .: کوردستان، عەجەمستان، فەرەنگستان، دارستان، چنارستان، مێروستان. ۲- بە دوای هەندێ ئیسمی زەمان» ئیشەوە دەبینرێ: زستان، زمستان «جنو.»، زڤستان «بکـ.». تاوسان «جنو.».

فرصت

فرسەت، دەرفەت

هەرمەنستان

هەستان، بەردێکی ڕوولووسە تیغی پێ تیژ دەکرێ

افتان و خیزان.

تەپوکۆ، کەفتن و هەڵسان. [تەپوتل]

ترهیٶ، مترهیئا، متعترا، متصرعا.

ووڵاتی ئەفغانانە، کە کەوتۆتە بەری ڕۆژهەڵاتی ئێران

(ئەتان - etan)

ماکەر، دێڵەکەر، ماهەر.

(ئیختیتان - ixtitan)

سوننەتکردن، خەتەنەکردن.

(ئورانگ ئوتان - urang utan)

مەیمونێکی بێ کلکە، زۆر لە بەشەران دەچێت هەمیشە لەسەر دارو درەختان دەژی، لە گەنجێتیدا زۆر هۆشیارو زرینگە، لە سوماترەو ئەو ناوچانەدا دەژی.

(ئاستان - astan)

دەرگا، بەردەرگا، قەدەمە، دەربارو بارەگا.

(ئیستان - ئوستان - istan, ustan)

شوێن، شوێنی وەستان.

(ئاسی ستان - asîystan)

یاریدەدەر، دەستبار.

(ئیفتیتان - iftitan)

فیتنە هڵگیرساندن.

جۆرە یارییەکی منداڵانەیە

نوعی بازی بچەها