درگە. [دەرکە(وشەیەکی هەورامیه.)]

آخِذ.

اَمام، قُدّام، قَبل، قِبلَة، قُبل، قُبُل، سابِق، مُقَدَّم، اَوَّل.

جانِب، طَرَف، جِهَة، صَوب، سَمت، نَحو.

عَرض. (ضدّ الطول )

قَطع، اِنشِقاق، اِنفِتاح، اِنفِصال.

بَدَن، جُثَّة، جَسَد.

ثَمَر، قِطف.

حَمل، حَبل.

حِفظ، عَرض، عَن ظَهر القَلب.

باب.

سینه و بر
میوه، ثمر
جنین
پایین
قبل
پوشیدن
طرف، سو
عرض و پهنا
سنگ
فشنگ
باطری
آستر
درگاه
آزاد، یله
پسوند به معنی کشنده
گیرنده
روی و جهت
بهره و درآمد
زهار
به طرف
ضمه
سهم

سنگ و بەرۆک
میوەی دار و بێستان
تۆل، پز: بزنەکە بەری هاویشت
ژێر خواروو: لەبەر ماڵانەوە هات
پێش و پێشتر: بەرلە من چوو، لەبەر منەوە بوو
پۆشین، لەخۆ کردن: کەوام دەبەردا بوو
لا، تەرەف، ڕەخ: ئەوبەر موڵکی منە، ئەم بەرە زەوی خاڵمە
ڕادە و ئەندازەی بارست: ئەم کووتاڵە بەری تەسکە، بەریان نییە، بەڵام بەری ئەستوورە
بەرد، کوچک، تەوەن
گوللەی چەکی ئاگرین
پیلی وشکی چرا دەستی و ڕادیۆ
ئاسەڕ: کەواکەت بەری هەیە یان بێ بەرە؟
دەرگا، دەری
بەرهەڵدا و ئازاد: لە زیندان بەر بووم، ئەسپەکە بەر بووە
پاشگری هەڵگر، کێش: ڕەنجبەر، بارەبەر، فەرمانبەر
وەرگر: میراتبەر، سێ یەک بەر
ڕووی تماشا: ئەم بەرێ خۆ دایەدا
بەهرە و داهات: بەروو بۆ ئەمساڵ چۆن بوو؟
بەرگەدە: وتی تۆ کەبەر ونکا دەنکە جۆ، «هەژار»
ڕوو: بەر بە سابڵاخ دەچم
بۆری سەر پیت
بەش، پار: ئەمەندەم بەر ناکەوێ

کورتکراوەوەی ناوی بەرزنجەیە بۆ سەر چاوەکانی ناو ئەم فەرەهەنگە. (کەل.، زەن.، باک) پێش بۆ کاتە، بەر لەتۆ: لە پێش تۆدا، بەرتر: پێشتر، بەری نیوەڕۆیە، لەبەر چاوی تۆم دانا: لە پێش چاوی تۆم دانا، بار ، بەر. بەری داران، میوەی دارانی بەردار وەکوو: سێو، هەنار، قەیسی، هەڵووچە، گووێزو بادام و ئیتر، منداڵێکە، بێچووێکە لە نێوزگی داکیدابێ. منداڵ، بێچوو: بەراڤێتی: بەراویژتن، ژنەکە بەری هاویژت. (باک) بەرد، کوچک، تەوەنی. (هەورا) دەرگا، دەرک. پێش، بەرگرتن: پێشگرتن. پێشەوە، لای پێشەوە، بەرگەدە. تووکی بەری مرۆڤان، مردارەبەر، بیرۆڤ، مووچک، (باک) ریڤ. مرداری، ئازاد، سەربەست، بەرەڵا، بەربوون: ئازادو سەربەست بوون._دان: ئازادو سەربەستکران هەوسارەکەی لە دەست بەر بوو. تووانا، بەرگە، تاقەت، بەرانبەری، بەرگرتن: بەرگەگرتن. بەڵغ هی سەماوەر و ئیتر. (شەم) ڕوو؛ بەر لەمن کە: ڕوو لەمن کە._ی: خۆدان: ڕووتێکردن، تەماشاکردن. سەر، لەپ، بەری دەستی: لەپی دەستی. ژێر بەری پێ: ژێرو بنی پێ. هۆ، مایە، بۆنە، سەبارەت، لەبەر ڕاسپاردەکەی تۆ هاتووم: بە هۆی راسپاردەکەی تۆوە هاتووم. بەش، پش: بەرە دروێنەیەک: بەشە دروێنەیەک، بەشەنان: بەرەنان. کەنار، پەڕ، لا، لان، ئەوبەری چۆمی: ئەو پەڕی چومێ، ئەو بەر لەم بەرە خۆشترە. یاد، ئەزبەر، وانەو هەڵبەست لەبەر کردن: وانەو هەڵبەست لە یاد گرتن. پۆشین، لەش، تەن، بەرگ لەبەر کردن: جل پۆشین. بەرینی، بەرینایی، پانایی، ئەو چیتە بەری پانە. مەمک، لەمە. سینگ، سینە. خوری، بەرکرن: خوری لە پشتی ئاژاڵان کردنەوە. گوللە: بەرێ تفەنگێ، بەرێ تۆپێ: گوللەی تفەنگ و گوللەی تۆپی. لا، کن، نک، جەم، بە من ڤاهات: بۆ لای من هات. بۆر(،). پێشەوە: بەردەم، بچۆ بەرەوە: بڕۆ پێشەوە. بە دووای هەرناوێکەوە بنووسێ دەیکاتە ناوی بکەر: ڕەنجبەر، فەرمانبەر. بەرندە، ئەو کەسەیە چتی ببات. کەڵ، وەبەرهاتن: بەکەڵ بوون، هاتنەبەر، کۆتایی، ڕێگا لەبەر ناچێ: واتا ڕێگا دوورەو کۆتایی نایەت. یەکەم، یەکەمین: نۆبەرە. بەرینی، پانایی: بەدژی درێژی جاوەکەیەک بەرە. دووبەرە. تیرە، بەرەباب. کورتی: لەبەر ڕان: کورتی هێنان

حیوانی که یکسال آبستن نشده باشد

«نت.»، «سیم.» ١- (تۆو وەشاندنە بە ئەرزەوە پێش ئەوەی بکێڵدرێت. بەرچین) (معر، کشت، ب١، گ-٤٢) ٢- هەروا لەخۆڕایی، بێ تێبــ.ینی و بیرکردنەوە. (عا.) ارتجال. ٣- لە پێش هەموو شتێکدا. لە بەربوورە پێیان گووتم تۆ هەر گوێ بگرە. لەبەربورە بڕیاردەدەن.

به گمان، حیوانی که یکسال آبستن نشده باشد

ابزار خیش

آب سر پوشیده

بچه انداختن.