تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
غربیب
[ص. ع ]
(غەربیب - xerbîb)
ترێ رەشکە، پیرەمێردێک سەرو ردێنی رەش بکاتەوە، زۆر رەش.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
غربیل
[ا ]
(غەربیل - xerbîl)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
غربیلە
[ا ]
(غەربیلە - xerbîle)
سوڕدان، قون بادان، سەما.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
غرنبیدن
[مص. ل ]
(غورونبیدەن - xurunbîden)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
غرنبیدە
[ا. مف ]
(غورونبیدە - xurunbîde)
هاوارکەر، فەرتەنەگێڕ.
فابیانیزم
فابیانیسم
فابیانیزم
زاراوەی فابیانیزم لە ناوی فابیۆس سەرکردەی ڕۆمی وەرگیراوە کە دوو سەدە پێش زایین ژیاوە و توانی بە زیرەکی و لەسەرخۆ، شکست بهێنێ بە هانیباڵی دوژمنی. لە زاراوەی سیاسیدا ناوی بزاڤێکی سۆشیالیستییە کە لە بریتانیا سەری هەڵدا و لایەنگرەکانی لە 1884 لە «کۆمەڵەی فابیان» کۆ بوونەوە و توانی سەرنجی هەموو ڕۆشنبیرانی ئەو سەردەمە (بۆ وێنە جۆرج بیرنارد شاو و گراهام والاس) بەرەو لای خۆی ڕابکێشێ. بەگشتی ئەم ڕێبازە پێیوایە کە سۆشیالیزمی جیهانی دەبێت بە ئارامی و بەکاوەخۆ و بە شێوەیەکی زانستییانە لەسەر بیر و هزری جەماوەر کاریگەریی دابنێت. کۆمەڵەی فابیان لەسەر ئەم باوەڕەن کە دەکرێت لە ڕێگەی ئاشتیانە و گونجاو لەگەڵ بنەماکانی دیموکراسی و کاریگەریی لەسەر بیروبۆچوونی بەرپرسان، کۆمەڵگەیەکی سۆشیالیستی بنیاد بنرێت. پاش دامەزرانی حیزبی کرێکاری بریتانیا کۆمەڵەی فابیان چوونە ڕیزی ئەم حیزبەوە بەڵام سەربەخۆیی خۆیان پاراست و دواتریش وەک گرووپێکی ڕۆشنبیر دەستیان دایە توێژینەوە و ڕاگەیاندن لەناو حیزبدا. ئەم گرووپە چەند وتارێکیان بەدژی فەلسەفەی مارکس بڵاوکردەوە و لەم بارەوە بەم شێوە بیریان دەکردەوە:
1ـــ چاکسازی کۆمەڵایەتی بەشێوەیەکی خۆڕسک، کامڵبوونی سرووشتی بەدی دەهێنا و بارودۆخی ئابووری کرێکاری بەرەو باشتربوون دەبرد و پێویستی بە شۆڕش و توندوتیژی نەدەکرد.
2ـــ بۆ پێشڤەبردنی کۆمەڵایەتی، ململانێی چینایەتی پێویست نەبوو.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
فالبین
[ص. فا ]
(فال بین - fal bîn)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
فربیون
[ا ]
(فەربییون - ferbiyûn)
جۆره گیایەکه، هەمیشەبەهار.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
فروتابیدن
[مص. ل ]
(فورووتابیدەن - furû tabîden)
هەڵاتنی رۆژ.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
فریبیان