تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئاوێنەبین
وێنەدانەوە لە ئاوێنەدا، وێنەی کەس یان بابەتێک لە ئاوێنەدا
ئۆتۆمۆبیل
بەزۆک، خۆشبەز، کارامە._چی: بەزۆکەوان، خۆشبەزەوان._ی زرێدار: بەزۆکی زرێدار
ئەبیال(ئەردە)
ئەبیاڵ
پتو، رغزە، ادیال.
ئەبیاڵ
پەتوو، ئەدیاڵ. [بەتانی]
ئەبیاڵ
مرط، درنیک.
ئەدەبیات
ادبیات
ئەدەبیات
وێژە، شیعر و پەخشانی دڵگر و خۆش
ئەدەبیات
[[ئەدەب+ئات]]
«نتـ.» ۱- هەموو کەلەپووری ئەدەبی نەتەوەیەک، وڵاتێک یا زمانێک.: ئەدەبیاتی کوردی، ئەدەبیاتی چەرخی شازدەهەمی فەڕانسە، ئەدەبیاتی شووڕەوی، «شێعر و ئەدەبیاتی کوردی» یادگاری مامۆستا ڕەفیق حیلمییە. ۲- هەموو بڵاو کراوەکانی پاڕتێکی سیاسی.
ئەزبیە
بوزار، بوی افزار، افراز، اوزار، بنشن، دیک افزار، دیک اوزار، سبزی. (لوازم طبخ از قبیل: نخود، باقلا، فلفل و . . .)
ئەزبیە
هەزبیە، هەزویە، ئەزویە، تفاق، چێشتە خوەشە. [ئەزبۆلە، داودەرمان، وشەکەی گیای بۆنخۆشکردنی چێشت. (پێداویستی چێشتلێنان وەک: نۆک، پاقلە، بیبار. . .)]
ئەزبیە
ادویة، تابل، تابل، توابل، ابزار، قزح، لوازم الطبخ.
ئەزبیە
هەزبێ، هەزوا، چاترە، بەهاراتێکە لە نێو چێشتان دەکرێ
ئەزبیە کێفیلە
مرزە کوهی. نعنای کوهی.
ئەزبیە کێفیلە
هەزبیە کێفیلە [نەعنا کێوێلە، مەرزە]
ئەزبیە کێفیلە
صعتر، التوابل الجبلیة. ئەزویە= ئەزبیە [(سەوزەوات، چ هی بێستان بێت یا کێوی بێت.)] (سبزیجات، خواه بستانی یا کوهی)
ئەسکەنجەبین
شەربەتی سرکە و هەنگوین
ئەسکەنجەبین
[[ئەسک+ئەنگەبین]]
«نتـ.»، «کئێر.» شەربەتێکی مزرە لە سرکە و هەنگوین سازدەکرێ. تێبــ.ینی: آ» ئەم وشەیە لە پێشدا «سکەنگەبین» بووە و کراوە بە عەڕەبی، چونکوو لە زمانی عەڕەبیدا «ابتدا ساکن» نابێ کردوویانەتە «اسکنجبین» و سەرلە نوێ گەڕاوەتەوە ناو زمانی کوردی و فارسی، لە فارسیدا «ا» یەکەیان دیسان لێ فڕێ داوە بەڵام لە کوردیدا هەر وەک فارسی دەنگی «گ» بۆتە «ج» و «ا» کەش هەر ماوەتەوە. ب» ژابا «۲۴۰و۲۴۴» و معین «فەرهەنگ: جـ۲- ۱۹۰۰» وشەی «سک» یان بە «سرکە» مەعنا لێداوەتەوە. ج» حەوت بەش هەنگوین «ئێستا قەند و شەکریش» دەگەڵ چوار بەش سرکە تێکەڵاو دەکەن و دەیکوڵێنن، ناوبەناو تۆزێکی دەخەنە نێوان دوو پەنجەرە و نەختێک دەیسوونەوە ئەگەر هەودا هەودا بوو «کێشی هات» ئەوا دایدەگرن و پاش سارد بوونەوە دەیکەنە شووشە یا هەر دەفرێکی ترەوە و هەڵی دەگرن، وەختی خواردنەوە بە دڵخواز ئاوی تێ دەکەن، لەگەڵ «کاهوو» ش دەخورێ. ٭ئەسکەنجەمین.
ئەلعەیازوبیللا!
ژکس، پناەبرخدا!