بهانه

بەهانە

بیانوو، پەڵپ، بیانک، گەزەک

بیانوو، پەڵپ، بەهانە، ووڕک، گەزەک

بهانه
بیگانه

بەهانە
بێگانە، غەوارە

بێگانە، تاچیک. (دەر) بیانوو، پەڵپ. سۆرەوتۆرە

فردا، بامداد

سبەینێ، سبحەینێ

فردا

سوبە

سەرکۆماری

فابیانیسم

Fabianism

زاراوەی فابیانیزم لە ناوی فابیۆس سەرکردەی ڕۆمی وەرگیراوە کە دوو سەدە پێش زایین ژیاوە و توانی بە زیرەکی و لەسەرخۆ، شکست بهێنێ بە هانیباڵی دوژمنی. لە زاراوەی سیاسیدا ناوی بزاڤێکی سۆشیالیستییە کە لە بریتانیا سەری هەڵدا و لایەنگرەکانی لە 1884 لە «کۆمەڵەی فابیان» کۆ بوونەوە و توانی سەرنجی هەموو ڕۆشنبیرانی ئەو سەردەمە (بۆ وێنە جۆرج بیرنارد شاو و گراهام والاس) بەرەو لای خۆی ڕابکێشێ. بەگشتی ئەم ڕێبازە پێیوایە کە سۆشیالیزمی جیهانی دەبێت بە ئارامی و بەکاوەخۆ و بە شێوەیەکی زانستییانە لەسەر بیر و هزری جەماوەر کاریگەریی دابنێت. کۆمەڵەی فابیان لەسەر ئەم باوەڕەن کە دەکرێت لە ڕێگەی ئاشتیانە و گونجاو لەگەڵ بنەماکانی دیموکراسی و کاریگەریی لەسەر بیروبۆچوونی بەرپرسان، کۆمەڵگەیەکی سۆشیالیستی بنیاد بنرێت. پاش دامەزرانی حیزبی کرێکاری بریتانیا کۆمەڵەی فابیان چوونە ڕیزی ئەم حیزبەوە بەڵام سەربەخۆیی خۆیان پاراست و دواتریش وەک گرووپێکی ڕۆشنبیر دەستیان دایە توێژینەوە و ڕاگەیاندن لەناو حیزبدا. ئەم گرووپە چەند وتارێکیان بەدژی فەلسەفەی مارکس بڵاوکردەوە و لەم بارەوە بەم شێوە بیریان دەکردەوە:
1ـــ چاکسازی کۆمەڵایەتی بەشێوەیەکی خۆڕسک، کامڵبوونی سرووشتی بەدی دەهێنا و بارودۆخی ئابووری کرێکاری بەرەو باشتربوون دەبرد و پێویستی بە شۆڕش و توندوتیژی نەدەکرد.
2ـــ بۆ پێشڤەبردنی کۆمەڵایەتی، ململانێی چینایەتی پێویست نەبوو.

(ئەربەیان - erbeyan)

کولوی دەریایی، مەیگۆ، لە عەرەبیدا، اربیان/ ئوربەیان: جۆرە قرژاڵێکە، بڕوانە: رووبیان.

(بەبری بەیان - bebribeyan)

بەگوێرەی حیکایەتەکانی شانامە، ئەو جلەیە کە رۆستەم لە کاتی شەڕدا لەبەری کردووە، جلەکەش لە پێستی بەور یان پڵنگ بووە.

(تبیان - tibyan)

بەیان کردن، روونکردنەوه، شەرح کردن، کفش کرن.

(دوم ئەسبییان - dum esbiyan)

جوره رووەکیکه.

(رووبیان - rûbyan)

ڕۆبیان، مه یگۆ، کولوی ده ریایی.

(سه ردبه یان - serdbeyan)

قسه ساردو بێ تام.

سەرکۆمار

(سوبیان - subyan)

منداڵان.

هەڵخەڵەتان

فریب خوردن

فریب خواردن، هەڵخەڵەتان

گەنجینە٬ خەڵوەتی ٬ ئەو پارچە سەرمایەکەهەیبێ.

چشک، چَربیدن، افزونی.

زیایی، زیادی

فَضل، تَفضُّل.

بەسەرداهەبوون، هونەر