[(بۆنی چاڵ کە خەلە خراپ دەکات.)]

اَسَن.

غلەای که در خاک بوی تری گرفته باشد

دەغڵی بۆن تەڕ گرتوو لە چاڵدا

«نت.»، «مک.، سیه.، سن.» بۆنێکه لەو گەنم وجۆیه و ئاردی ئەوان دێت کە لە چاڵێکی «شەدار» ا ڕاگیڕابن. تێبــ.- گەنم و جۆ ئەگەر چاڵەکەیان نمی هەبێ ئەو ندەش نەبێ که بیان ڕزێنێ و به جارێک له کەرەمیان بخا خۆیان دەخۆنەوه و کاتێ دەکرێنه نان بۆنێکی تایبەتیان لێ دێ که نەک هەر به لووت هەستی پێدەکرێ بگره به تامیشیان ڕا دەزاندرێ که بۆ چاڵیان گرتووه.* «سن.» بۆنماوی.

گەنم یا هەر جوورە دەغڵێکی لە چاڵیدا زۆر بمێنێتەوە بۆنی چاڵێ دەگرێ، بۆنچاڵ، بۆنێکی ناخۆشە

«نت.»، «مک.» ئەو بۆنه یه که لە برژاندنی گۆشت و سووتانی ڕۆن و له هەوادا بڵاو د بێتەوه، ئەو بۆنەی له کەبابخانان هەڵدەستێ. * «سیه.» بۆ چڕووک.

چرا؟، برای چه، مگر.

[بۆچی؟]

لَم؟، کَیَم؟، (لمِه؟، کَیمَه؟ ). هَلا، لَولا.

گمان بردن، بطرف کس یا چیزی رفتن

داخ، دێخ، خەت، دێر. دێغی خەنجەرو تیغان، دێخدێخ

التصور

گمان بردن
بطرف کس یا چیزی رفتن

بیر بردن: من وای بۆچووم کە نایەتەوە
بەرەو شتێ یا کەسێ ڕۆیشتن

«مست. لا.» 1- بەرەو کەسێک یا شتێک ڕۆیشتن:: بۆیان چوون ڕایان کرد. 2- لێکدانەوە و گەیشنه ئەنجام لەسەر مەسەلەیەک بە جۆرێکی وا که تەواو دڵنیایی تێدا نەبێ:: من وای بۆ دەچم کە ئەو ماسته بێ موو نیه. زۆربەی زانایان بۆ ئەوەی چوون که زمانی کوردی، زمانێکی هیندو ئوروپاییه.

التصوري

بوی کاه سوخته

بۆن دووکەڵ، بێهنا کادوو

بۆنی چەوری سووتاو