تَوَلُّد، نَشا، نُشُوء، وُجُود.

آشکار شدن

خویا بوون، ئاشکرا بوون، دیاردان

سەرهەڵدان، دیاربوون، ئاشکرابوون، خویابوون. لێ_: هۆدانەوە

میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (1966)

International Covenant on Economic، Social and Cultural Rights

یەکێکە لەو دوو پەیماننامە گرنگە نێودەوڵەتییە کە ئەو مافانەی لە جاڕنامەی گەردوونی مافەکانی مرۆڤدا باسی لێکراوە، لە باری یاساییەوە زەمانەتیان دەکات تاکوو جێبەجێ بکرێن. ئەم پەیماننامە داخوازییەکانی هەموو مرۆڤێکی لەمەڕ مافە ئابووری و کۆمەڵایەتی و کولتوورییەکان لەبەرچاو گرتووە و دەوڵەتەکانی بە مسۆگەرکردنی ئەم مافانە ڕاسپاردووە. ئەم پەیمانە 31 مادە لەخۆ دەگرێ کە بۆ نموونە دەکرێ ئاماژە بدەین بە مافی خودموختاری، کار و پشوودان، مافی مانگرتن و دامەزراندنی ڕێکخراوە، ڕزگاربوون لە هەژاری و برسییەتی و نەخۆشی، پەروەردە و باشترکردنی باری ژیان و گوزەران.
هەنگاوە سەرەتاییەکان بۆ داڕشتنی ئەم پەیمانە لە لایەن کۆمیسیۆنی مافی مرۆڤی ڕێکخراوەی نەتەوە یەکگرتووەکان بە ئەنجام گەیشت و لە ساڵی 1954 بە کۆمەڵی گشتی ئەم ڕێکخراوە ڕاگەیاندرا. بەڵام تاساڵی 1966 لە لایەن کۆمەڵی گشتییەوە پەسند نەکرا و لە ساڵی 1976 پاش پەسند کردنی 35 وەڵات یەکلاکرایەوە.

چاکبوون

شفا یافتن
ترکِ هرزگی

لە نەخۆشی خەڵاسبوون، چاک بوونەوە
لە خراپە دەست هەڵگرتن: ئێستە چا بووە

چاکبوون، چێ بوون

چاکبوونەوە

شفا یافتن

لە نەخۆشی هەستانەوە

کۆڵووانە

سەرسوڕمان لە کارێکدا

سرگردانی

سەر لێ شێوان، بەهەڵەچوون

واق ووڕمان، سەرسووڕمان لە کارێک

بریتییە لە تووڕەبوون