تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
برثن
[ا - ع ]
(بورسون - bursun)
پەنجه، چنگ، چنگاڵی باڵندەی راوی، پەنجەی حەیوانی دڕنده، چڕنۆک.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
برج
[ا - ع ]
(بورج - burc)
بورج، قوللەی دیدەوانی و پاسەوانی سەر قەلاتان.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
برج
[ا - ع ]
(بورج - burc)
مزڵگەی رۆژ له ئاسمان، مانگی ساڵ.
برج
خانه، خان، بَخش، خُهر، غوشاد. (خانەی شیر، خُهر بَره= بُرج اسد، بُرج بَرە)
برج
ماڵ، بەش. [پاژ، مەنزڵ، کەلوو: مەنزڵگەی خۆر لە ئاسمان. (کەلووی شێر، کەلووی شەک )]
برج
بُرج، قِسمَة.
برج
«نا.»، «سیه.» ١-ژوورێکی خڕی ئەستوانەیی یا چوارگۆشەیه که جاران لەسەر شوورەی شار و ئاوایی و کۆشک و قەڵای میران دروست دەکرا و سەرباز و چەکدار بۆ پاسەوانی یا بەرگری هێرشی دووژمنان تێیدا دادەنشتن. *«مک.» بورج،، قولله ٢- هەر بەشێک له ١٢ بەشی داییرەی «منطقە البرج» که بە ڕای ئەستێرەناسانی کۆن، «هەتاو» هەرمانگە ی بەیە کێ لەم ١٢ بەشەدا تێدەپەرێ، هەر بەشەی ناوێکیشیان لێناوه که مانگی تەقویمی شەمسییه. تێبــ.- ئەستێرەناسەکانی کۆن ئەم ١٢ برجانەیان بەسەر چوار عونسری «خاک، با، ئاو، ئاگر» دا بەش کردووه و هەر سێ برجیان داوه به یەکێک لەو عنسورانه. ناوی ١٢ برجەکان بەو جۆرەی کە دابەش کراون بەم جۆرەیە: ١- برجی ئاوی که میجازیان سارد وتەڕه: سەڕەتان «قڕژاڵ»، عە قرەب «دووپشک» حوت «نەهەنگ». ب- برجی ئاگری کە گەرم و ئیشکن: حە مل «بەرخ»، ئەسەد «شێر»، قەوس «کەوان». ج- برجی بای کە گەرم و تەڕن: جەزا «جمکه»،میزان «تەرازوو»، دەلو «دۆڵچه» د- برجی خاک سارد و ئیشکن سۆر «گا»، سونبوله «گوڵە لەنم» »، جەدی «گیسک». *«مک.» بورج ٣- هەر بەشێک لە بەشەکانی ئاخر مانگی زستان تێبــ.- لە کوردەوارریدا ئاخر مانگی زستان دەکە نه چەند بەش و هەر بەشەش ناوێکیان لێناوه، ژمارەی بەشەکان و ناوەکانیان به جێگا دەگۆڕێ، له موکریان بەم جۆرەیه: خاتوزمهەریز-یا- شینی برایان. سێ شەشی هەیاسی «سێ شەش». گیسکی بەلەس. سەرمای پیرێژنێ -یا- پیرێژن «بەردە لعەجووز» *«مک.» حیساب. بورج. هس ١-بۆ وشەی «برج» بە گشتی، بورگ له زەمانەکانی فەرهەنگی دا بە تایبەتی ئەڵمانی ک بەدوای ناوی شارانەوه دێت: پێترسبوورگ، هامبۆرگ.ماگدبۆرگ، لۆکزامبۆرگ. ٢-لە وشەی «بوورژوا» یا «بورجوازی» دا که مانای «خەڵکی شار» ه دەنگی «ژ» بەپێی دەستووری زمان لەدەنگی «گ» پێکهاتووه.
برج
بورج، کەلوو، کۆنگرە، قۆنگرە، گۆنگرە، (باک) باروو، دژ، تیتاڵک، بورگ، بوشەڕکردن._ی ئاسمانی، وەرز، ساڵ دوازدە مانگە هەروا دوازدە بورجەو هەر بورجێکی بەرابەری مانگێکی شەمسییە. کۆشک و تالار
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
برجاس
[ا ]
(بورجاس - burcas)
هەدەف، نیشانه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
برجستن
[مص. ل ]
(بەرجەستەن - bercesten)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
برجسته
[ا. مف ]
(بەرجەسته – berceste)
بەرزبوەوه، دیار، زەق، بەرجەسته، گەوره ناودار.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
برجی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
برجی پیرێژن
حەوت ڕۆژی زۆر ساردە لە دواییی زستاندا، چواری بەر شوبات و سێی بەر ئادار دەکەوێ
برجی پیرێژن
بردالعجوز، سرمای پیرزن
برجی پیرێژن
دوومین حەوتەی ڕەشەمە کە زۆر ساردە
برجی پیرێژن
حەوتووی پیرێژنێیە، کە دەکەویتە دووایی زستانێ، چوواری وەبەر زستان و سێی وەبەر ئادارێ دەکەوی
برجیس
بُرجیس.
برجیس
[هەسارەی موشتەری.]