تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



دڵ بریندار
دڵبرین
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
زبان بریده
[ص. مف ]
(زه بان بوریده - zeban burîde)
بێ زمان، زمان بڕاو، خامۆش، بێده نگ، یه کێک قسه نه کات و هه میشه مات و بێده نگ بێ.
سارێژبوونی برین
سارێژ بیەو زەخمی
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
صاحب برید
[ص.مر ]
(ساحیب به رید ـ saĥib berîd)
خودان پۆسته، جاران به و که سه ده گونرا که رووئاوه کانی شارێکی ده نووسییه وه و به قاسیدا بۆ پاشای ده نارد.
صدای بریدە از گلو برآمدن برای شروع گریە
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
طمع بریده ن
[مص.ل ]
(ته مه ء بوریده ن ـ teme’ buriden)
ئومێدبڕوون،ته رک کردنی ته ماع.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
لە بریتی
نان بریشک
(هەو.):دارێکی بارییک و نووک تییژە نانی لەسەر ساجی پێ وەردەگیرێت
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
وشکە برین
جۆرە برینێکی وشکە وەک بیرۆ هەر کاژ فڕێ دەدا
وێکهاتنەوەی زاری برینان
سارێژبوونی برینان
وەبندانەوەی برین
کولانەوەی برین و تازەبوونەوەی
پێنج برینی(باک)
مەڕی پێنج ساڵانەیە، (باک) پێنج بەری
پەتروو برینی(هەورا)
قرتمانەی سەر برینان
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
چرخ برین
[ا. مر ]
(چەرخی بەرین - çerxi berîn)
عەرشی مەزن، فەلەکی نۆیەم، ئاسمانی نۆیەم.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آبریز
[ا ]
(ئابریز - abrîz)
شوێنی رشتنی ئاو، ئەو چاڵەی کە چڵکاوی تێدەرێژن، ئاودەست.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آبریزان
[ا ]
(ئابریزان - abrîzan)
جەژنێکی کۆنی ئێرانییە، دەکەوێتە رۆژی ٣١ی تیرماه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ابریز
[ا ]
(ئیبریز - ibrîz)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ابریشم
[ا ]
(ئەبریشوم - ebrîşum)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ابریق
[ا ]
(ئیبریغ - ibrîx)
مەسینە، ئەم وشەیە لە ابریز/ ئاب ریز/ی فارسییەوە وەرگیراوەو عەرەبێنراوە.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بادبرین
[ا.مر ]
(بادی بەرین - badiberîn)
بریسکەبریسک
درخشش پیاپی
بریسکەبریسک
ترووسکەی یەک لەدووای یەکتری
بریقەبریق
درخشش پیاپی
بریقەبریق
ترووسکەی بە شوێن یەکا
بریقەبریق
تروسکەی یەک لە دووای یەکتری، ترووسکەترووسک، بریسکەبریسک
بریوبریو
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تازەبرین
بریتییە لە خواردەمەنییەکە لەگەڵ پێگەیشتنی بخورێ
تازەبرین
مەبەس لە کەسێکییە، کە تازە مردوویەکی لێ مردبێ
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
تبرید
[مص. ع ]
(تەبرید - tebrîd)
فێنک کردنەوه، سەرمابوون.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
تبریک
[مص. ع ]
(تەبریک - tebrîk)
تەبریک
آفرینه ،آفرین ،خجسته ،فرخنده ،بِەباد ،خجسته باد ،فرخنده باد ،شاباش ،شادباش ،خوش باش.