تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 4435
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
سەلاسەی غەسالە
خومارشکێن
[سێ
پیاڵە
شەڕاب
کە
بەیانیان
یا
ئێواران
بۆ
لابردنی
خومار
دەینۆشن]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
سەلاسەی غەسالە
صَبوح، صَبوحیه، جاَِقیه، غَبوق، غَبوقیّه، الثلاثه الغَساله
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
سەلالیک
چرخ
راه
رفتن
یاد
دادن
،
کمک
مادر
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
سەلالیک
ڕەوڕەوە
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
سەمالەک
از
پرندگان
بزرگ
جثه
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
سەمالەک
باڵدارێکی
زل
و
زۆر
قەڵەوە
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
سەنترالیزمی دیموکراتی
Democratic
Centralism
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
سەنترالیزمی دیموکراتی
سانترالیسم
دموکراتیک
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
سەنترالیزمی دیموکراتی
وشەکە
بە
مانای
ناوەندێتی
دیموکراسیە
بەڵام
لە
زاراوەی سیاسیدا یەکێکە
لە
ڕەگەزەکانی ڕێبازی لینینیزم و
وەک
بنەمایەک
بۆ
ڕێکخستن
لە
هەموو
حیزبە کۆمۆنیستەکاندا بەکاردێت.
لە
داکەوتدا بریتیە لەوەی
تەواوی
ئۆرگانە حیزبیەکان
لە
ڕێی هەڵبژاردنەوە
بێنە
مەیدانی
سیاسەت
. بەپێی
ئەم
بنەمایە
ئازادی
بیروڕا
لە
ناو
حیزب و هەڵبژاردنی ئازادانەی ڕێبەرانی حیزبی،
دەبێ
لەگەڵ
پێگەی حیزبی و ڕێوشوێنێکی گونجاو
بۆ
ئەو
بڕیارانەی
کە
بە
شێوازێکی
دیموکراسی
دەردەکرێن
ئاوێتە
بێت.
لە
ڕوانگەی مارکسیەکانەوە،
ناوەندێتی
و
دیموکراسی
دوو
ڕەهەندی
یەک
دیاردە
لە
ئەژمار
دێن
. دوابەدوای
جێگیر
بوونی
سۆشیالیزم
لە
هەندێ
لە
وەڵاتان، سەنترالیزمی دیموکراتیک
بووە
هۆی
فراژووتنی دەسەڵاتی
دەوڵەتی
نوێ
و لایەنگرانی مائۆ باوەڕیان
وایە
کە
دیکتاتۆری
پرۆلتاریا
بە
پیادەکردنی
ئەم
ڕێبازە
بە
هێزتر دەکات.
لە
ڕوانگەی سەنترالیزمی دیموکراتیەوە دەبێت
بیر
و
بڕوای
ڕاست
و
دروست
کۆ
بکرێتەوە و سیاسەتی کایەکردن یەکلایەن بکرێتەوە. زۆرینەی سەنترالیزمە دیموکراتیەکان،
بۆتە
هۆی
زاڵبوونی
یەک
یا
چەند
کەس
بە
سەر
حیزبەکەدا.
سەنترالیزم
لە
لایەن
حیزبە مارکسیەکان
بەم
جۆرە
پێناسە
دەکرێت:
1ــ حیزب خاوەنی بەرنامەیەکی ناوازەیە.
2ــ خاوەنی
یەک
ڕێبەرایەتییە.
3ــ
هەموو
بنکە
و ئۆرگانەکان
ملکەچی
ناوەندی
حیزبەکەن.
دیموکراسیش بریتیە
لە
:
1ــ
هەموو
ئۆرگانە حیزبیەکان
بە
هەڵبژاردن
دێنە
مەیدانەوە.
2ــ ئۆرگانەکان
ڕاپۆرت
دەنێرن
بۆ
مەقاماتی سەرتر
لە
خۆیان
.
3ــ
مەسەلە
گەورەکانی حیزب
لە
ناو
حیزبدا باسیان لێدەکرێت.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
سەندیکالیزم
سندیکالیسم
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
سەندیکالیزم
Syndicalism
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
سەندیکالیزم
سەندیکالیزم
لە
وشەی لاتینی syndicus
بە
واتای
یەکێتی
وەرگیراوە
بەڵام
لە
زاراوەی سیاسیدا بزاڤێکی
کرێکاری
بوو
کە
لە
1890
لە
فرەنسی
سەری
هەڵدا
بە
مەبەستی ڕادەستکردنی کۆنترۆڵ و خاوەندارییەتی کەرەستەی
بەرهەمهێنان
لە
دەوڵەتەوە
بۆ
یەکێتیە پیشەییەکان.
سەندیکالیزم
،
سیاسەت
وەلادەنێت و
بۆ
خەباتی چینایەتیش
وەک
«کردەوەیەکی پیشەسازییانە» دەڕوانێ و
بە
شتێکی کارامەی دەزانێ. سەندیکالیستەکان
بە
چاوی گومانەوە دەیانڕوانییە ڕۆشنبیرانی سۆسیالیست و یەکگرتنی کرێکارانیان
بە
مەرجی
سەرەکی
سەرکەوتن
لە
هەر
چالاکییەکی پیشەیی دەزانی.
سەندیکالیزم
لە
1907
لە
بەریتانیا بڕەوی
پەیدا
کرد
. بزاڤی
کرێکاری
توندڕەوی
بەریتانیا،
بەم
دروشمە دەیهەویست خاوەنداریەتی ئامرازی
بەرهەمهێنان
و
دابەشکردن
لە
چنگی
خاوەنداران دەرکێشێ و ڕادەستی یەکێتییەکانی بکات.
سەندیکالیزم
بزاڤێکە
بە
دژی
سەرمایەداری
کە
داواکاری خودموختارییە
بۆ
گروپە کرێکارییەکان و
لە
هەر
چالاکییەکی ڕاستەوخۆی
پیشەسازی
بۆ
ڕووخانی سیستەمی
سەرمایەداری
پشتگیری دەکات.
کەواتە
سەندیکالیستەکان
لەگەڵ
سۆسیالیستەکان
کە
دەیانهەوێت
لە
ڕێی
پەرلەمان
یا
شۆڕش
دەست
بگرن
بە
سەر
حکوومەتدا جیاوازییان
هەیە
. سەندیکالیستەکان
وەک
ئانارشیستەکان،
دەوڵەت
بە
ستەمکار
دەزانن و
بۆ
گەیشتن
بە
ئامانجەکانیان
کاری
تێکدەرانە و مانگرتنی
گشتی
و
ئاژاوە
ئەنجام
دەدەن.
بە
گشتی
ئەم
ڕێبازە، کرێکاران
بە
کۆڵەکەی
سەرەکی
کۆمەڵگە
دەزانێ و
دەبێ
کرێکارانی
هەر
پیشەیەک سەندیکای
تایبەت
بە
خۆیان
دروست
بکەن و ئامرازەکانی
بەرهەمهێنان
و
دابەشکردن
بە
دەستەوە
بگرن و
دەست
وەردەنە
هەموو
کاروبارێکی
ئابووری
و کۆمەڵایەتییەوە.
لەم
ڕوانگەوە
کۆمەڵگە
پێویستی
بە
دەوڵەت
نییە
.
لە
دوای شەڕی جیهانی
یەکەم
و شۆڕشی 1917
لە
سۆڤیەت،
سەندیکالیزم
بڕەوی
نەما
و لایەنگرەکانی،
یان
ڕوویانکردە کۆمۆنیزمی شۆڕشگێڕانەی سۆڤیەت
یان
کەوتنە
ژێر
ڕکێفی دەسەڵاتی
دیموکراسی
ڕۆژاوا
بۆ
بڕەو پێدانی
باری
کۆمەڵایەتی
و
ئابووری
لە
ڕێی
بڵاوبوونەوە
لە
یەکیەتی
پیشەسازی
و
چالاکی
پەرلەمانی.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
سەگالا
سگلاب
،
سگ
آبی
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
سەگالا
سەگاڤ
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
شالانگ (کە.)
جوورە گیایەکە.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
شالده
[ا ]
(شالوده - şalude)
بناغه
، بناغەی
دیوار
و تەلاران،
هێم
،
بنەڕەت
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
شالم
[ا.ع ]
(شالەم - şalem)
گەنمی
کێوی
،
دانی
جۆره گیایەکە له
جۆ
بارکترە و تامی
زۆر
تاڵه
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
شالماشتە (هەورا.)
بوخچە
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
شالنگ
[ا ]
(شالەنگ - şaleng)
ڕایەخێ
که
له
ژێر
فەرش
و رایەخێن دییەوه رابخرێ.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
شالنگی
[ا.ص ]
(شالەنگی - şalengi)
موتاب
، کەسێک
که
موو
بۆ
خێوەت
و
ئەو
شتانه بڕێسێ.
70
71
72
73
74
75
76