وشەدان

ال

[ص ]

(ئاڵ، al)

سووری کەم رەنگ، جنۆکەی زەیستان کوژ، ئاڵ بوونەوەی ددان لە ئەنجامی خواردنی شتی ترش، نەهەنگ و ماسی گەورە، مۆری رەنگ سووری سەر کاغەزو نووسراو.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

ال

[ا ]

(ئال - al)

بنەماڵە، خانەدان، ماڵبات.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

ال تەمغا

[ا ]

(ئال تەمغا - altemxa)

تەمغە، مۆری سوڵتانانی مەغول کە بە مەرکەبی سوور لە نامەو فەرمانیان دەدا.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

ال رسول

[ا ]

(ئالی رەسول - aliresul)

بنەماڵەی پێغەمبەر (د.خ)

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

ال عبا

[ا - م ]

(ئالی ئەبا - alyeba)

خانەوادەی پەیامبەری ئیسلام محمد (د.خ)، عەلی، فاتمە، حەسەن، حوسێن، رۆژێک ئەم پێنجە لە ژێر یەک عەبادا دەنوون ە ئیدی لەو رۆژەوە بە ئالی عەبا ناونران.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

ال عمران

[ا - مر ]

(ئالی ئومران - ali umran)

نەوەو تیرەی حەزرەتی موسا، ناوی سورەتێکی قورئانە.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

ال کساء

[ع - ا - م ]

(ئالی کیساء - alikisa)

بڕوانە: ال عبا (ئالی ئەبا - alieba)

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

ال گونە

[ا ]

(ئال گونە - algüne)

سووراوی خۆ جوانکردنی ژنان، سووراوی گۆنە.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

ایدە ال

[فر - ا ]

(ئیدە ئال - ideal)

ئارەزووی بەرز، کەماڵخوازی، نموونەیی.

سەرچاوە: نالی

نْمُ الْوَرْدِ

ئاونگی سەر پەڕەی گوڵ.

تَری دشْتَةً باِلوْردِ کانتْ بَهَشتَةٌ
نْمُ الوَردِ بارانٌ علی خاکُ بَرْدِهِ

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

داء البطن

[ا.مر ]

(دائولبه تن - da ' ul betn)

ژانەزگ، سک یەشه.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

داء الثعلب

[ا. مر ]

(دائوس س¬ ئلەب - da ʼ us se’leb)

موخورکه، و¬ەرینی موی سەرو برو، خركانه.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دامن الوده

[ص. مف ]

(دامین ئالوده - damen alide)

داوین پیس، داوین،تەر.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

درد الود

[ص. مف ]

(دەرد ئالود derdalud)

ده رداوی، دەرده دار.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

درد الود

[ص. م ف ]

(دورد الود durd alad)

لیل، خلتاوی.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەلەزیز(العزیز)

شارێکی کوردستانە لە ژێر دەستی ترکاندا

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

ابد الاباد

[ع - ا ]

(ئەبدەل ئاباد - ebdelabad)

هەرگیزاو هەرگیز، قەتاوقەت.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

ابن السبیل

[ع - امر ]

(ئیبنەسەبیل - ibnessebîl)

ڕێبوار، موسافیری دەست بەتاڵ.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

ابن الوقت

[ع - ا ]

(ئیبنول ڤەخت - ibnul vext)

ئیبنی وەخت، کوڕی رۆژ، هەلپەرست، زەمانساز.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

ابو البشر

[ع - ا ]

(ئەبول بەشەر - ebûl beşer)

بریتییە لە باوکە ئادەم.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

ابو الهول

[ع - ا ]

(ئەبول هەول - ebûl hewl)

کۆتەڵێکی گەلەک گەورەو سەیرە کە میسرییە کۆنەکان لەبەرد دروستیان کردووەو سەری هی مرۆڤەو لەشی هی شێرە.

سەرچاوە: نالی

اخوان الصفا

برایانی ڕاستیی و خاوێنی و بێگەردیی. ناوی حیزبێکی ئایینی و سیاسیی ئیسماعیلیی مەشرەبیشە لە سەدەی دەهەمی زایینیدا کاری کردووە، بنکەی لە بەسرە بووە و، پەیڕەوەکانی بە فەلسەفەی ئیسلام و یۆنانەوە خەریک بوون.

صاحێبی (علم الکتاب) ە موطریبی هودهود نەفەس
یا سولەیمانە لە (اخوان الصفا) ، ئاصەف صەفە

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

اساطیر الاولین

[ع - ا ]

(ئەساتیرول ئەڤەلین - esatîrul evelîn)

ئەفسانەیی پێشینیان.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

اسفل السافلین

[ع - ا ]

(ئەسفەلس سافلین - esfelssafiîn)

حەوتەمین چینی دۆزەخ.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

الا