(ئەسماء - esma’)

ناوان.

(ئەسمار - esmar)

ئەفسانە، حیکایەت.

(ئەسماء - esma’)

گوێ، گوش.

(ئیسمائیلییە - isma’îlîye)

تایفەیەکی ئاینییە باوەڕیان بە ئیمام موسای کازم نییە، کوڕە گەورەی ئیمام جەعفەری سادق بە ئیمامی حەوتەم دەزانن چونکە زەنجیرەی ئیمامیانیان بە ئیسماعیل کۆتایی هاتووە، حەوت ئیمامانیشیان پێدەگوترا.

(ئاسمان - asman)

عاسمان، ئاسمان.

(ئاسمان دەرە - asmsn dere)

کاکێشان، کاکەشان، کادز، چەرخ و فەلەک.

(ئاسمان گون - asman gûn)

شینباو، بەڕەنگی ئاسمان.

(ئاسمان خەراش - asman xeraş)

کۆشک و تەلاری چەندین نهۆمی و زۆر بەرز کە سەری گەییبێتە هەوران، کۆشک و تەلاری سەر بە فەلەک.

(ئاسمانە - asmane)

سەقف، بن میچ، ئاسمانە.

(ئەسمەر - esmar)

گەنم رەنگ، ئەسمەر، سەوزە.

(ئەسمەن - semen)

قەڵەوتر.

(ئاسمەند - asmend)

سەرسام، سەرگەردان، فریوکار، درۆزن.

(ئەسمەندەر - esmender)

جانەوەریکە لە قومقومۆکە دەچێت، وشکاوییە هەر کاتێک بگاتە ئاگر مادەیەک فڕێ دەدا کە ئاگرەکە دەکوژێنێتەوە بۆیە دەڵێن لە ئاگردا ناسوتێ.

(ئاسموغ - asmüx)

درۆو دوزمانی، فیتنەچییەتی.

(چیراغی ئاسمان - çiraxi asman)

مانگ، رۆژ.

ياسمين

لای هەرە ژوورووی سەرت

آسمان، سمان، سپهر، چرخ، گردون، مینو، کرزمان، گرزمان، آشكو، آشکوب. پناد، نودە.

گەردوون، چەرخ، چەپگەرد، هەوا، حەوا. [فەلەک، عاسمان]

سماء، فلک، زرقاء، جلد.

آسمان

حەوا، عاسمان، بەرزاییێ کە ئەستێرە و مانگ و ڕۆژی لێوە دەبینرێن، ئەزمان، ئەزمین

«نا.» ١- ئەو شینایییە پان و بەرین و بێ بن و بناوانەی کە لە ژوور سەرانە و مانگ و ڕۆژ و ئەستێرەکانی تێدا دەخولێنەوە یا ڕاوەستاون.: پچێتە پەڕپەڕووچکەی ئاسمانێ دەیهێنمە خوارێ. □ «وەک شێفەلەتە چۆن، نەبم لەت لەت» «ئاسمان بەرز و دەسا، زەوی سەخت» «سەلام ــ ١٧٦». ٢- چێگەی پیاوچاکان: عیسا چوو بۆ ئاسمانان، مەلاییکەت لە ئاسمانان هاتنە خوار. * عاسمان، «بکـ.» ئەزمان، ئەزمێن. عەسمان. «زازا» ئاسمییە «تمـ: ژابا ــ ١٠».

فەلەک، گەردوون، ئەزمان، چەرخ، مینوو. هەوا، حەوا، لا ژوورووی سەر

وتەیەکە بە کار دێنرێ بۆ جیاوازی و دووری دوو شت لە یەکەوە

«ستـ.» ١- ناڕێک، نالەبار. ٢- قسە، کار یا شتێ سەروبنی پێکەوە نە نووسێ. ٣- وەڵامێک پێوەندی بە پرسیارەوە نەبێ. ٤- حاڵی دوو شتی جیاواز لە یەکتر: ئەم فەرماییشتانەی ئێوە، وە ئاسمان و ڕیسمان دەچن. جوابێکی دایەوە ئاسمان و ڕیسمانیش نەبوو، قسەی وای دەکرد ئاسمان و ڕیسمانی چی؟ □ «بە حاتەم گەر بکەی تەشبیهی ئەم ئاغایە بێ عەقڵی» «کە فەرقی ئەم لەگەڵ ئەو ئاسمان و ڕیسمانی بوو» «رەزا ــ ٣٣». چوون بە ئاسمانا: «کنـ.» ١- خێرا و گورج و گۆڵ و بە تووڕەیی، لە حاڵی دانیشتنەوە هەستانە سەرپێ. ٢- زۆر تووڕە بوون و ئەرز بە خۆوە نەگرتن، لە شوێنی خۆ جووڵە جووڵ و گوڕە گوڕ کردن: هەر گوێی لە قسەکان بوو وەک فیشەکە شێتە چوو بە ئاسمانا.

ئاسمان و دەزوو، ووتەیێکە بۆ جیاوازی نێوانی دوو چتان لە یەکتری بەکار دەبرێ

جۆرە ڕەنگێکی شینی کاڵە

آبی رنگ

شین بە ڕەنگی ئاسمان، عابی

«ستـ.» ڕەنگی وەک ڕەنگی ئاسمان، شینێکی کاڵ. * عاسمانی.

شینی کاڵ، کەوو، وەکوو ڕەنگی ئاسمانێ. دەنگی_ ە: پیت و فەڕی ئاسمانی

ئەبێ بە (نوون) ێکی گیراو بخوێنرێتەوە کە ئەگەر بیکەیتەوە ببێ بە دوو نوون و ببێ بە (ئاسمان نیشی). ئەو کاتە (نیش) واتە چزوو و لێرەدا مەبەست قولاپی سەرە تەشییە کە خورییەکە یا لۆکەکەی پێوە بەند ئەکرێ و لە ئەنجامی هەڵسووڕاندنی تەشییەکەدا ئەیکا بە بەن یا بە دەزوو.

زەمانە چەرخ و، چەرخی ئاسمانیشی، فەلەک فیلکە
سەری ڕشتەی وجوودی چەندە باداویی و هەر ماوی

بنمیچ

مەڵاشوو لە ناو دەمەوە