تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



چواردە مادەی ویلسۆن
Fourteen points
چواردە مادەی ویلسۆن
لە ڕێکەوتی 18ی ژانوییەی 1918 تۆماس وودرۆ ویلسۆن (1869-1959) سەرۆککۆماری ئەو کاتەی ئەمریکا، بەیاننامەیەکی دەربارەی ئامانجەکانی دەوڵەتانی یەککەوتوو (لە شەڕی جیهانی یەکەم) بڵاو کردوەوە کە بە چواردە مادەی ویلسۆن ناوی دەرکردووە ئەم چواردە مادە بریتین لە:
1ــ ڕاوەستانی سیاسەتی نهێنی و مۆرکردنی پەیماننامەی ئاشکرا بۆ ئاشتی.
2ــ ئازادبوونی هاتوچۆ لە دەریاکاندا.
3ــ لابردنی کۆسپی گومرگی و لەبەرچاوگرتنی یەکسانی و ئازادی لە بازرگانیدا.
4ــ کەمکردنەوەی چەکەکان.
5ــ چارە سەرکردنی دادپەروەرانەی کێشە ئیستیعمارییەکان.
6ــ چۆڵکردنی خاکی سۆڤیەت.
7ــ سەربەخۆیی دووبارەی بەلجیکا.
8ــ چۆڵکردنی فەڕەنسە و گەڕانەوەی «ئاڵزاس و لورن» بۆ ئەم وەڵاتە.
9ــ پێداچوونەوە بە سنوورەکانی ئیتاڵیا.
10ــ خودموختاری بۆ کەمایەتییەکانی نەمسا ـــ مەجارستان.
11ــ چۆڵکردنی خاکی سێربستان و مۆنتێ نێگرۆ و ڕۆمانیا و چارەسەرکردنی دادپەروەرانەی کێشەکانی باڵکان.
12ــ سەربەخۆیی ناوخۆیی نەتەوەکانی سەر بە ئیمپراتۆری عوسمانی و نێونەتەوەیی کردنی تەنگاوی داردانێل.
13ــ دامەزرانی دووبارەی دەوڵەتی پۆڵۆنیا.
14ــ دامەزراندنی کۆمەڵی نەتەوەکان.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
چواردە ڕێیان
شوێنێکە کە ڕێگای زۆری لێ ببێتەوە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
چواردەخانەی ڕەمڵ
چواردەخانەی لەسەر کاغەز دەکێشرێ ڕەمڵی پێ دەگیرێتەوە
چواردەرێ یان
جادە و شەقامی هەرەپان
چواردەستان
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
چواردەستەکی
هەڵگرتنی شتێک بەچوار دەست
چواردەستەکی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
چواردەم
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
چواردەمین
شتێکە کە لە پایەی چواردەدا بێ
چواردەمین
چهاردهم
چواردەهەم
چهاردهُم
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
چواردەهەمین
چواردەهەمین
چهاردهم