جوورە داوێکە لە تامووسک مووی یاڵ و کلکی چارەوێ دروستدەکرێت لە دەشت و چۆڵ و چیایاندا دەنرێتەوە، تەڵە، تەپکە

اصرار ورزیدن

پێداگرتن، سوور بوون لەسەر کارێ

Paradigm, دید، بۆچوون، نموونە، داڕشتە

پژوهش

تۆژینەوە، لێ وردبوونەوە

بەخشین، بووردن، لێبووردن

الگوی نظری - پارادایم

Paradigm

زاراوەی پارادایم یا سەرمەشقی فیکری لە لایەن «تۆماس کۆڤەن» (1962) بۆ فەلسەفەی زانست ئاڕاستە کراوە مەبەست لەم زاراوە پێمل بوونی گشتیی ستافێکی زانستییە بە ڕێبازێکی تایبەتی زانستەوە. کۆڤەن، بە نووسینی کتێبی پێکهاتەی شۆڕشە زانستییەکان (1970) دەورێکی باڵای لە پەرەسەندنی زانست بە خۆوە بینی. بەڕای کۆڤەن، بۆ ئەوەی بزانین چ شتێک زانستییە، دوو نەریتی فیکری لە ئارادایە: یەکەم، نەریتی ئەرەستۆیی بە ڕێبازی ئایینزانی و دووهەم، نەریتی گالیلۆیی بە ڕێبازی میکانیکی.
چەمکی پارادایم، بەرهەمهێنی ئەو پێودانگانەیە کە مرۆڤ بەپێی ئەوان ئاریشە و گرفتە فکرییەکانی خۆی هەڵدەبژێرێ و دواتر پێناسەیان دەکات. کەواتە پارادایم، میتۆد و شێوازی پرۆژەی زانستی دیاری دەکات. لە پارادایمی زانستیدا کاتێک شۆڕش بەرپا ئەبێت کە چەن زانا و توێژەری زانستی لە بڕگەیەکی زەمەنی تایبەتدا تووشی چەن بابەتێکی نائاسایی و ناوازە دەبنەوە و تێدەگەن کە ئەم بابەتانە بە پێوانەی پاردایمی پێشوو ناخوێندرێنەوە.
بە کورتی، پارادایم بە واتای کۆمەڵێ گریمانەیە کە لە بوارێکی تایبەت دەبێتە هۆی دروست بوونی تیۆرییەک. بە واتایەکی دیکە، تیۆرییەکی گشتییە کە ئینسان لە بابەت بەستێنێکی گەردوون ئاڕاستەی دەکا و بەپێی ئەو تیۆرییە دەست دەکا بە مووقەڵاشتن و وردەکاری و توێژینەوە لەو بەستێنەدا. لە سیاسەتدا مرۆڤ بەپێی جیهانبینی*یان سەرمەشقی فیکری و پارادایمی زاڵ بەسەر ئەندێشەیدا ئەو بابەتەی کە دەیخوازێت، هەڵیدەبژێرێ و ئەیخاتە مەیدانی ئەزموونەوە.

پاگشادانه. (رشوەای که برای آمدن به مهمان تقدیم کنند.)

بەرتیکێک که بۆ هاتن پێشکەشی میوانی دەکەن.

بەرتیلێکە بەبۆنەی هاتنی میوانەوە پێشکەش دەکرێ

پسته بادام

بادامی کاغەزی، باوی تێکوڵ ناسک

(پوشت فەرا دادەن - puşt fera daden)

پشت تێ کردن و هەڵاتن.

بریتییە لە دزینی شتێک

بریتییە لە شەق هەڵدان لە یەکێک

داپۆشینی شتێک بەشتێک

ماڵینی شتێک بەشتێکدا