وشەدان

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دابه

[ا.ع ]

(داببه - dabbe)

حەیوان، چارەوی، چوار پی، ولاخ.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

دابەشکەر

دابەشەر ،بەشکار، پەخشێن، دابەشێن

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دارابی

[ا ]

(دارابی - darabi)

جوره میوه یه که، سندی.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

درابزون

[ا.ع ]

(دەرا به زون - dera bezan)

هه یوان، بەربیلایی، محەجەره.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دریابیگ

[ا. ص ]

(دەریابەیگ۔ derya beyg)

گ ەورەی دەریا، سەروکی دەریا، دەریادار.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

دم لابه

[ا. مص ]

(دوم لابه - dum labe)

کلکه لەقی، کلکه سووتی، ماستاوکردن، پانکردنەوه.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

زنابیر

[ا. ع ]

(زه نابیر - zenabîr)

زه رده واڵه، زه رده زیڕه، سێره مووزه.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

سێچکەسڵاوە(بابا)

باپشکێو.

سەرچاوە: نالی

ظابیطەی طەبعم

تەبیعەتی بەذەوق و ڕێکوپێکم.

ضابیطەی طەبعم سوارە، ئیددیعای شاهیی هەیە
مەحتەشم دیوانە، داوای تەختی خاقانی دەکا

سەرچاوە: نالی

وابەست

پێوە بەستراوە و پەیوەندی دار.

بە زو ڵ فی تۆیە وابەستە، لە من دڵ گەر پەرێشانە
بە ئەبرۆی تۆیە پەیوەستە، ئەگەر طاقەت لە من تاقە

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

پێ ڕابواردن

[[پێ «به‌+ی» =پێبف» +ڕابواردن/1]]

«مست.، مت.» 1- گاڵته کردن بەکەسێ. 2-سەر خستنه سەر یەکێک. 3- خۆ خافڵاندن بە شتێکەوه.:: کابرایان بە گیر هێنابوو پێیان ڕابوارد. وازی لێ بێنن پێی ڕامەبوێرن. ئەم ڕۆژانه به چی ڕادەبوێرن.

سەرچاوە: نالی

* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە

نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

آب تابە

[ا ]

(ئاب تابە - ab tabe)

مەسینە، ئافتاوە.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

ئابا

آباد (اسم پیغمبر عجم است.)، مەآباد، آذرهوشنگ.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

ئابا

ئاباد. [(ناوی پێغەمبەرێکی عەجەمە.)]

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - عارەبی

ئابا

آباد.

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

ئابات

پسوند به معنی آباد کننده

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)

ئابات

پاشگری بە مانای ئاوەدان کەرەوە: گوندی حەسەنابات

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئابات

«مکـ..»، «سـ..» ئاوەدان. تێبــ. - ئەم وشەیە بە تەنیایی دەکار ناکرێ، دەگەڵ ناوێک تەرکیب دەبێ و ناوێکی تازە دروست دەکا بۆ ناونانی ئاوایی و دێهات، لە کوردستان: حاجیابات، حەسەنابات، عەلیابات. * ئاوا.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

ئاباد

آباد، آبادان.

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان