تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
اذر، ابادگان
[ا ]
(ئازەر ئابادگان - azer abadgan)
ئاتەشکەدە، پەرستگەی زەردەشتییان، ناوی کۆنی ئازەربایجانە.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
حبس ابد
[ا. مر. ع ]
(هەبسی ئەبەد - hebsi ebed)
حەپسی هەتا هەتایی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
حسن ابتداء
[ا. مر ]
(هوسنی ئیبتیدا - husni ‘ibtida᾿)
ڕەوانی و لەبەر دڵانی بەیتی یەکەمی قەسیدە یان غەزەل.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دانش اباد
[امر ]
(دانیش ئاباد - danis abad)
ک وری زانست و زانیاری، زانستخانه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
سام ابرص
[ا. ع ]
(سام ئه بره س - ebres sam)
جۆره قومقمۆکێکه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
طاق ابرو
[ا.مر ]
(تاغی ئه برو ـ taxi ebrû)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
غم اباد
[ا. مر ]
(غەم ئاباد - xem abad)
غەم ئاوا، شوێنی غەم و پەژارە.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
فراخ ابرو
[ص. مر ]
(فەراخ ئەبروو - ferax ebrû)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
هفت اباء
[ا. مر ]
(هەفت ئاباء - heft aba᾿)
هەوت ئاسمان، حەوت ستێران.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
هندوانەء ابوجهل
[ا. مر ]
(هیندیڤانەی ئەبو جەهل - hindivaney ebû cehl)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
چتر ابگون
[ا. مر ]
(چەتری ئابگون - çetri abgûn)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
چرخ ابنوس
[ا. مر ]
(چەرخی ئابنوس - çerxi abnûs)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
چرخ ابگون
[ا. مر ]
(چەرخی ئابگون - çerxi abgûn)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
کرم ابریشم
[ا. مر ]
(كيرمی ئەبریشم – kirmi ebrîşm)
کرمی ئاورێشم، کرمێکه لیکاوەکەی دەبێته داوی ئاوریشم.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
کوچک ابدال
[ص. مر ]
(کوچەک ئەبدال - kûçek ebdal)
له ناو جماعەتی موریداندا، موریدێ له-وانی تر بچووکتر بێ، دەروێشه چکۆڵه.
برابەش
«نت.» ١- کەسێکی لە مڵکایەتی شتێکدا دەگەڵ کەسێ یا کەسانێ شەریک بێ. ٢- «مج.» کەسێکی ماڵی خەلکی لەلابێ و نەیداتە وه «هەر وەکوو برای بێ و بەشی خۆی لێ و رگرتبێ.» :: ئەرێ کابرا ئەم قەرزانەم بۆ نادەیە وه، خۆ تۆ برا بەشی من نی ؟
به باڵابڕان
[[به /3+باڵا/1+بڕان]]
مست. لا.»، «کن.» 1- به قیسمەت بوون، به نەسیب بوون:: ەد یگوت من ناچم با ئەو جاره یەکێکی تر بچێ خۆ بە باڵای منەوه نەبڕاوه، 2-کارێک که له هەموو کەس چاتر به کەسێ بکرێ یا شتێ بۆ یەکێ له هەموو کەس زیاتر دەست بدا:: ئەوه هەر به نەوزاد دەکرێ دەڵەی به باڵی بڕاوه.
بووک دابەزاندن
سەرچاوە: نالی
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دابر
[ص.فا - ع ]
(دابیر - dabir)
پاشکو، په یره و، گوزەشته.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دابه
[ا.ع ]
(داببه - dabbe)
حەیوان، چارەوی، چوار پی، ولاخ.
دابەشکەر
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دارابی
[ا ]
(دارابی - darabi)
جوره میوه یه که، سندی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
درابزون
[ا.ع ]
(دەرا به زون - dera bezan)
هه یوان، بەربیلایی، محەجەره.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دریابیگ
[ا. ص ]
(دەریابەیگ۔ derya beyg)
گ ەورەی دەریا، سەروکی دەریا، دەریادار.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دم لابه
[ا. مص ]
(دوم لابه - dum labe)
کلکه لەقی، کلکه سووتی، ماستاوکردن، پانکردنەوه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
زنابیر
[ا. ع ]
(زه نابیر - zenabîr)
زه رده واڵه، زه رده زیڕه، سێره مووزه.
سێچکەسڵاوە(بابا)
سەرچاوە: نالی
ظابیطەی طەبعم
تەبیعەتی بەذەوق و ڕێکوپێکم.

ضابیطەی طەبعم سوارە، ئیددیعای شاهیی هەیە
مەحتەشم دیوانە، داوای تەختی خاقانی دەکا
سەرچاوە: نالی
وابەست
پێوە بەستراوە و پەیوەندی دار.

بە زو ڵ فی تۆیە وابەستە، لە من دڵ گەر پەرێشانە
بە ئەبرۆی تۆیە پەیوەستە، ئەگەر طاقەت لە من تاقە
پێ ڕابواردن
[[پێ «به‌+ی» =پێبف» +ڕابواردن/1]]
«مست.، مت.» 1- گاڵته کردن بەکەسێ. 2-سەر خستنه سەر یەکێک. 3- خۆ خافڵاندن بە شتێکەوه.:: کابرایان بە گیر هێنابوو پێیان ڕابوارد. وازی لێ بێنن پێی ڕامەبوێرن. ئەم ڕۆژانه به چی ڕادەبوێرن.
سەرچاوە: نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آب تابە
[ا ]
(ئاب تابە - ab tabe)
ئابا
آباد (اسم پیغمبر عجم است.)، مەآباد، آذرهوشنگ.
ئابا
ئاباد. [(ناوی پێغەمبەرێکی عەجەمە.)]