تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئەسکەنە
ازمیل، منقار. (بیرم) وێنە
ئەسکەنە
اسکنه نجاران
ئەسکەنە
ئامرازێکی دارکۆڵێنی دارتاشە
ئەسکەنە
[[ئەس «؟» +کەن «هەڵکەندن» +ئە]]
«نتـ.» ئامرازێکی دارتاشانە، بۆ کوڵین و هەڵکەندنی دار و تەختە بەکاردێت. تێبــ.ینی: شیشێکی پۆڵای چوار پاڵووە، ۱۰- ۱۲سانتیمەتر درێژە، هەر پاڵوێکی سانتیمیترەک یا زیاتر پانە، سەرێکی دەسکی داری ڕێدەخرێ و سەرەکەی تری وەکوو قەڵەمی قامیش دادراوە و چەشنی چەقۆ تیژ دەکرێ، ئەو جێگەیەی بیانەوێ بیکۆڵن لەسەری دادەنێن و بە کوتکێکی دار لە دەسکەکەی دەدەن، پارچە پارچە تەڵاش و تەڵەزم لە تەختەکە هەڵ دەکا، هەر بەم جوورە چۆنی پێویست بێ شوێنەکە گەورە و پان و قووڵ دەکرێ.
ئەسکەنە(بابا)
مەکارە، ئاسنێکی دەم تیژە دارتاشان داری پێ هەڵدەکەنن یا قوڵی دەکەن
ئەسڵ
سرە، ریشە، آمرغ. (ضد فرع)
ئەسڵ
ئەسڵ
بیخ، بن، پی، لاد، بنودە، بیورە، پاخیرە، آسال، نیاد، بنلاد، وادە، خستە.
ئەسڵ
ڕیشە، سەرە. [سەرەکی، بنەڕەت (بەرانبەری لق.)]
ئەسڵ
ڕیشە، ڕەتەوە، بنەتۆم، ڕەگ. [ڕەگەز، ڕەچەڵەک]
ئەسڵ
بێخ، بنەوا، بن، بنەڕەت. [بنچینە]
ئەسڵ
مایە، مەغز، گەوهەر. [بنەما (ماک و گەوهەری شتەکان.)]
ئەسڵ
اصل، قدو، عتر، سنخ، کمیتة، ورکی.
ئەسڵ
اصل، عص، قنص، قنس، قنس، عکر، سنخ، نجر، نجار، نجل، نسب.
ئەسڵ
اس، اساس، رهص، ربض.
ئەسڵ
مادة، کنە، حقیقە.
ئەسڵ
اصل
نجیب
حرف تَعَجُب و بیزاری
ئەسڵ
هەرخۆ: ئەم چینە ئەسڵە بەدەڵ نیە
بنچینە بەڕێز و گەورە: ئەسڵە لە بنەماڵەیەکی گەورەیە
بۆ سەیرمانی نا بەدڵ: بەخوا بابە ئەسڵ: خۆ گاڵتەشم پێ دەکا
ئەسڵ
[ [=عا.: اصل] ]
«نا.» ۱- ڕیشە، بناغە، بنج و بناوان. ۲- ڕەگەز، بنەچەکە، توخم «بۆ گیانداران» ۳- مەبدەء «سیاسی» ۴- چاک، ڕەسەن، نەجیب//خراپ، بەدەڵ: ئەم کارە لە ئەسڵا وانەبوو ئێوە واتان لێکرد، ئەسڵی نەتەوەی کورد دەچێتەوە سەر «ماد» ەکان، ئەم ئیستیکانە عرووسی ئەسڵە. «یەکێک لە نیشانەکانی قیامەتێ سەرداری بەد ئەسڵانە». «بێت و ئەسپێ چەند ئەسڵ بێ، سواری چالاکی نەبێ» «قابیلە دەرچێ؟ لە مەیدانی جیدال و جێگەڕەوت» «دڵدار: گمـ- ۱۹»