انگیل. (حلقەی رسن)

قوڵف، ئەڵەفە. [(ئالقەی گوریس)]

زاجل. ربقة، ربقە.

جوورە مەقامێکی کۆنی کوردی خۆشە

جۆرە بەردێکی سپیی گرانمایەیە شووشەی پێ دەبڕێتەوە

الماس، برلیان.

[بەردێکی بەنرخە].

ماس، الماس، سامور، شمور. وێنە

الماس

بەردێکی زۆر سەخت و بەنرخە

(نا.) ١- بەردێکی سەختی بە ورشە و گرشەی بەقیمەتە، ئەسڵەکەی ڕەژیی (کاربۆن)ە. تێبــ.- لەبەر سەختی و ڕەقی هیچ ماددەیەک کار دە ئەڵماس ناکا و خۆی هەموو ماددەیەک دەڕووشێنێ و شوینی دەکا، بۆیە بۆ کون کردنی هەندێ شت و بڕینەوەی شووشە، لە سەنعەتا کەڵکی لێ وەردەگیرێ. بۆ ڕازاندنەوە و خشڵی ژنان بەکاردەهێنری. ڕەنگی سەوز و سوور و شین و ڕەشی هەیە (مەیلەو ئەو ڕەنگانەیە)، لە هەموان گرانتر و پەسندتری ئەوەیە کە هیچ ڕەنگی نییە وەکوو بلوور. کاتێ لەکان دەریدێنن پارچەکانی ناقۆڵا و کڕێژاوین بۆ لێک و لووس کردن و بریقەدار کردنی بە خاکەی خۆی دەیسوونەوە. کانی لە هیندستان، ئەفریقای جنووبی، ئوسترالیا و جێگای دیکەش دۆزراوەتەوە. لە کوردەواری دەکوترا هەر شوێنیک برووسکی ئاسمانی لێ بدا ئەڵماسی تێدایە. ٢- (مج.) آ) زۆر تیژ: ((پردی سێڕاتێ لە موو باریکتر و لە ئەڵماس تیژترە))، گوێزانەکەی وەها تیژ کردووە دەڵەی ئەڵماسە. ب) هەر شتێکی بریقەدار و ڕوون. ((ئەوا ساماڵی کرد ڕۆژ کەوتە سەر شاخی گڵەزەردە)) ((بەسەر ئەو بەفرەدا تیشکی هەتاو ئەڵماسی خوا کردە)) (پیرەمێرد-١٣٦) ٣- ناوە بۆ ئافرەتان.

ڕووژە، بەردێکی نرخدارو زۆر ڕەقە، شووشەی پێ دەبڕڕێتەوەو دەشکرێتە قاشی ئەنگوستیلەو هەموو جوورە خشڵێکی._تراش: پیاڵەو بەرداخێکە، کە تاشرابێ و گۆشەبێ

پیاڵە و پەرداخێکە کە تاشرابێ و گۆشەگۆشە بێ

بژ، پژ، بشم، لشک، زیز، سرماریزە، لشکە.

ئاڵشک، خوێز، سیخوار، وەرەق. [زوقم]

سقیطة، صقیع، ضریب، جلید، قس.

پژ، سرماریزه

زوقم، ئاڵشت، سیخوار، خووسار، خووس، وەڕەق، قراڤ، خویز

(نت.)،(سن.) دڵۆپی ئاوە کە لە هەوادایە و بەیانانی ساردی پاییز وەکوو توێژالێکی سپی لە سەر دار و دەوەن و زەوی دەنیشێ. تێبــ.- هەر شەونمی بەهارانە کە پاییزان لەبەر ساردی دەیبەستێ. *خووس، خووسار، خوێز، زوقم، سییخوار، وەڕەق. (بک.) قڕاڤ.

دەوڵەتی ئەڵمان، نەتەوەی ئەڵمان، خاکی ئەڵمان