تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئەسکەنج
ئەسکەنجەبین
شەربەتی سرکە و هەنگوین
ئەسکەنجەبین
[[ئەسک+ئەنگەبین]]
«نتـ.»، «کئێر.» شەربەتێکی مزرە لە سرکە و هەنگوین سازدەکرێ. تێبــ.ینی: آ» ئەم وشەیە لە پێشدا «سکەنگەبین» بووە و کراوە بە عەڕەبی، چونکوو لە زمانی عەڕەبیدا «ابتدا ساکن» نابێ کردوویانەتە «اسکنجبین» و سەرلە نوێ گەڕاوەتەوە ناو زمانی کوردی و فارسی، لە فارسیدا «ا» یەکەیان دیسان لێ فڕێ داوە بەڵام لە کوردیدا هەر وەک فارسی دەنگی «گ» بۆتە «ج» و «ا» کەش هەر ماوەتەوە. ب» ژابا «۲۴۰و۲۴۴» و معین «فەرهەنگ: جـ۲- ۱۹۰۰» وشەی «سک» یان بە «سرکە» مەعنا لێداوەتەوە. ج» حەوت بەش هەنگوین «ئێستا قەند و شەکریش» دەگەڵ چوار بەش سرکە تێکەڵاو دەکەن و دەیکوڵێنن، ناوبەناو تۆزێکی دەخەنە نێوان دوو پەنجەرە و نەختێک دەیسوونەوە ئەگەر هەودا هەودا بوو «کێشی هات» ئەوا دایدەگرن و پاش سارد بوونەوە دەیکەنە شووشە یا هەر دەفرێکی ترەوە و هەڵی دەگرن، وەختی خواردنەوە بە دڵخواز ئاوی تێ دەکەن، لەگەڵ «کاهوو» ش دەخورێ. ٭ئەسکەنجەمین.
ئەسکەنجەمین
«نتـ.»، «مکـ.» تمـ: ئەسکەنجەبین.
ئەسکەنجەیین
جوورە خۆشاوێکی ترشە لە ئاوی ترێی دروستدەکرێ
سەرچاوە: نالی
ئەسکەندەر
ئەسکەندەری مەکدوونی کە لای هەولێردا لەشکری دارای شای ئێرانی بەزاند و وڵاتەکەی داگیر کرد.

بە سەراوێزەیی چاوێنەییی کەللەی سەریان
لە کەی و قەیصەر و ئەسکەندەر و دارا نییە باس
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەسکەنە
ئەسکەنە
اسکنە، سکنە، اسکنک.
ئەسکەنە
[ئامرازێکی دارتاشانە].
ئەسکەنە
ازمیل، منقار. (بیرم) وێنە
ئەسکەنە
اسکنه نجاران
ئەسکەنە
ئامرازێکی دارکۆڵێنی دارتاشە
ئەسکەنە
[[ئەس «؟» +کەن «هەڵکەندن» +ئە]]
«نتـ.» ئامرازێکی دارتاشانە، بۆ کوڵین و هەڵکەندنی دار و تەختە بەکاردێت. تێبــ.ینی: شیشێکی پۆڵای چوار پاڵووە، ۱۰- ۱۲سانتیمەتر درێژە، هەر پاڵوێکی سانتیمیترەک یا زیاتر پانە، سەرێکی دەسکی داری ڕێدەخرێ و سەرەکەی تری وەکوو قەڵەمی قامیش دادراوە و چەشنی چەقۆ تیژ دەکرێ، ئەو جێگەیەی بیانەوێ بیکۆڵن لەسەری دادەنێن و بە کوتکێکی دار لە دەسکەکەی دەدەن، پارچە پارچە تەڵاش و تەڵەزم لە تەختەکە هەڵ دەکا، هەر بەم جوورە چۆنی پێویست بێ شوێنەکە گەورە و پان و قووڵ دەکرێ.
ئەسکەنە(بابا)
مەکارە، ئاسنێکی دەم تیژە دارتاشان داری پێ هەڵدەکەنن یا قوڵی دەکەن
١-ئەسکەمل
[[؟]]
«نا.»، «کعر.» یەکێکە لەو یارییانەی بە پەڕی قومار دەکرێ. ۲- تمـ: ئەسکەملە.
٢-ئەسکەمل
[[؟]]
«نا.»، «کعر.» تمـ: ئەسکەملی.