تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 1821
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئی
ئەم
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
ئی
چیز
، آن، ازآن. (
چیز
من
است
، آن
من
است
،
از
آن
من
است
.)
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
ئی
هی
،
هین
. (ئی
منە
) [وشەی مڵکایەتیە].
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
ئی
مال
، ل. (هومالی،
لی
.)
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئی
حرف
تملک
سوال تاکیدی
این
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ئی
وشەی مڵکایەتی:
ئەو
ماڵەئی
منە
، ئی
تۆ
بو
دایان
بەمن
بۆ
پسیار: ورچێکم
گرت
، ئی؟!
ئەم
، یە:
ئیڕۆ
،
ئیشەڤ
،
ئیساڵ
،
ئیجا
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئی
(کەل.،
هەورا
)
ئەم
. ئاواڵناوی
لە
مەڕە
. (
باک
)
هی
،
ئێ
،
یا
،
هن
،
هین
،
ئازری
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئی من
هی
من
، ئی
تۆ
،
هی
تۆ
. ئامرازی خستنەسەرە؛
دەری
باژێڕی ئی مەزن: دەرکی
بازاڕی
ئی
گەورە
،
لە
(سووریە)دا
بۆ
نێرینان
بەکار
دەبرێ؛ ئی ئاوەدانە
لە
زگی خۆیدا
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
١- ئی
[[پە: ئی]]
(
ئم
..) ١- ئامرازی ئیزافەیە و (
مضاف
) و (
مضاف
الیه)
تێک
دەکاتەوە.
کوڕی
لالۆ
سەرحەد
، ئەندامی کۆڕی
زانیاری
کورد
. تێبــ.-
ئەم
ئامرازە
ئەگەرچی
لە
پەهلەویدا (ئی)
بووە
بەڵام
ئیستا
وەکوو
(ژێر= کەسرە) تەلەفوز
دەکرێ
و
بە
هەڵە
لەم
شوێنەدا نووسراوە. ٢- ئامرازی
بەیانی
حاڵە و
لە
سەرەتای ڕستەدا
دێت
. ئی
دە
باشم، ئی نەساغم، ئی
ڕەش
. ٣- (مک.) ئامرازی مڵکایەتییە و
دیاری
دەکا
کە
فڵانە
شت
مڵکی فڵانە کەسێکە. ((...
پێغەمبەری
خوڵای
لە
مەدینێ
بوو
،
دنیا
هەموو
ئی کافران
بوو
...)) (تۆفە: ج٢-٢٢٢).
ئەم
کتێبــ.ە ئی برزۆیە،
ئەسپە
شۆخەکە ئی
دڵشادی
بوو
. *
هی
٤-
لە
پیش
سفەتێکدا
دێت
کە
(مەوسوف)ەکە
نێرینە
بێ
.
ماشەڵڵا
کوڕی
من
ئی گەورەیە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
٢- ئی
[[پە: ئیه.]]
(پب.)
بە
دوای (
ناو
) و (سفەت)انەوە دەلکێ و
حاسڵ
مەسدەر و
ناوی
مەعنایان
لێ
دروست
دەکا
.
گەورەیی
،
خۆشی
،
شادی
، پاتشایی،
تاریکی
، ڕووناکت،
نۆکەری
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
٣- ئی
[[پە: ئیک]
(پب.) پاشبەندێکە سفەتێکی پێ
دروست
دەبێ
کە
پەیوەندی
و نیسبەت دەگەیەنێ. زمانی
کوردی
،
ئەدەبی
عەرەبی،
چای
سیلانی، هەولێری.
سەرچاوە:
نالی
ئیخلاف
پێچەوانە
کردن
.
مەکە
ئیخلافی
ئەو
وەعدەی
کە
فەرمووت
دەخیلت
بم
کە
خانەی صەبرەکەم
سووت
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
(- ئیلکە)
(پب.) بەدوای وشەوە دەنووسێ و
گیانی
بچکۆڵەیی
بە
بەردا
دەکا
.
چاویلکە
.
بەرگاییلکە
.
تراویلکە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
(- ئین)
(ب.) بەدوای
سفەت
و ناوانەوە دەلکێ و سفەتێکی تازەیان
لێ
دروست
دەکا
.
ڕەنگین
،
زێڕین
،
دێرین
،
نەخشین
*
ئن
. تێبــ.-
هەرچەندە
پاشبەندی (
ئن
) و (
ئین
) هەردووکیان پاشبەندی
سفەت
سازن،
جیاوازی
لە
نێوانیاندا
هەیە
،
هەرچی
(
ئین
)ە سفەتی چاکەی پێ
ساز
دەبێ
لە
حاڵێکا
ئەو
دفەتانەی (
ئن
) دروستیان
دەکا
سفەتی خراپەن. بن لەهجەی سلەیمانی
بە
وردی
چاوەدێری
ئەم
جیاوازییەی تێدادەکرێ،
بەڵام
(موکریانی) تێکەڵیان
دەکا
،
بۆ
نموونە
لە
باتی
(
زێڕین
) و (
شیرین
) دەگوترێ (
زێڕن
) و (شیرن).
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
(ئیفر)
سپهرار
. (هوای افری)
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
(ئیفر)
بەهەشت
، سپیران، سپیرار. [ئاسمانی
نۆیەم
بەلای پێشینیانەوە. (لەبەرگەهوا
بەرەو
ژوورتر.)]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
(ئیفر)
افر
،
اثیر
،
فوق
الجو.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
(ئیلە)
(پب.) بەدوای وشەوە دەلکێ و بچکۆڵەی دەکاتەوە. ((خاڵیلەی
ڕێبوار
ڕێم
لێ
گۆڕاوە، دەچمە
ئەو
ماڵەی
یارم
تۆراوە)) (فۆلکلۆر). بابیلە. مامیلە. نەرمیلە.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئان و ئین
نازو نیمناز، نازونمەک،
شیرینی
،
نازونووز
، دڵبەری
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیبتدایی
[[=عا.: ابتدائی]]
(س.)
حاڵی
شتێک
کە
لە
ڕێزا
پێش
هاوچەشنەکانی
خۆی
بێت. خوێندنی
ئیبتدایی
، مەدرەسەی
ئیبتدایی
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیبتیدا
[[=عا.: ابتدا]]
(
بن
.) لەپێشدا،
لە
هەوەڵەوە،
پێش
هەموو
شتێک،
سەرەتا
. ((
ئەوەڵ
ئیبتیدا
بە
ئیسمی
ئەڵڵا
)) ((
پەس
حەمد
و
سەنا
ئەلحەمدولیلا)) (عەقیدەی
شێخ
سەمیع)
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
ئیبداع
غباد، نوساختن، نوگفتن، درآوردن،
باب
کردن
.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
ئیبداع
داهاوردن
،
دروسکردن
. [داهێنان]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
ئیبداع
ابداع
،
احداث
،
اختراع
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئیبراهیمی
جۆرە مقامێکە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئیبراهیمی
جوورە مەقامێکە
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
ئیبراییم
پراهام، پرهام، اپراهام. (
اسم
است
.)
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
ئیبراییم
[ئیبراهیم،
بلە
(ناوە)]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
ئیبراییم
ابراهیم. ئیبل=
بلە
[سووکەڵەناوی ((ئیبراهیم)).)] (
مخفف
((ابراهیم)٠
است
.)
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیبلیس
[[عا. لە یۆنانی وەرگرتووە: دیابۆلۆس= درۆزن، دووزمان]]
(نا.) ١-
شەیتان
. ٢- (مج.) آ)
ئەو
کەسەی
بە
فێڵ
و
درۆ
و
دەلەسە
خەڵکی
هەڵخەڵەتێنێ. ب) پیاوی
زیرەک
و
زۆرزان
کە
زیرەکی
خۆی
زیاتر
بۆ
خراپە
دەکاردەکا.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئیبنوعەبباسی
طایفەای
که
آب
دهانشان
درمان
مار
گزیده و خونشان
درمان
هاری
است
1
2
3
4
5
6
7