تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئۆی
ئۆی
هاواری دەرد، وەی
وشەی دەنگدان: ئۆی هەتیو دەتکوژم، هۆی
ئۆی
[[تو.]]
«ئم.» ۱- خەم و خەفەتی پێ هەڵدەڕێژرێ و دەگەڵ هەناسەیێک بە وچان لە گەروو دەردەکشێ.: ئۆی! دە لێم گەڕێ با بنووم. ۲- بۆ ڕەتکردنەوەی قسەیەک دەخرێتە سەرەتای ڕستەوە، هەندێ جار سوێندیشی بە دوادا دێت.: ئۆی بە سەری ئەم قسەیە بێ و من نەمکردووە. ئۆی جا من بێزم دێ باسی ئەم کابرایە بکەم؟.
ئۆی
ئای، ئاە، ئاخ، وی، ئۆە، ئۆف، وای. لەکاتی ئازار پێگەیشتنێدا ئافرەتان پتری بەکار دەبەن
ئۆی!
وای!، اوه!، آخ!
ئۆی!
وی!، تۆه!، ئۆف! [ئایش!: وشەی دەربڕینی دەرد و ئازارە].
ئۆی!
وی!، وا!، اف!، اوە! ئەبرەش= عەبرەش
ئاین و ئۆین
[[ئاین=ئاین+تو: ئۆین=فێڵ]، [کو. تو.]]
«نتـ.» فڕ و فێڵ، حیلە و حەواڵە: کەس سەری لە ئاین و ئۆینی خدر دەرناچێ.
ئاین و ئۆیین
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئۆیباز
ئۆیمە
جۆرێ کراسی ژنانەیە
ئۆیمە
[[تو.]]
«نا.» «مکـ.» کراسێکی ژنانەیە، دەگاتە خوار ئەژنۆ لە قوماشەکی ئەستوور «زیاتر مەخمەر» دروست دەکرا و ناوقەدەکەی بە پزمە تەنگ دەکرایەوە.: ئۆیمە و گێیمەی دەبەردا بوو.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئۆین
ئۆین
[[تو: ئویون=یاری، هەڵپەڕکێ]]
«نا.» ۱- فێڵ، تەدبیر: ئۆینێکی بەسەر هێناوین نەبێتەوە. ۲- کار و کردەوەیەکی خەڵک وە پێکەنین بخا و دڵخۆشیان کا، یاری و دەمەلاسکێ. ۳- دەستێکی «نەردێن» کە بردنەوەی بە «یەک» حیساب دەکرێ. //مەرس.
ئۆین دەرهێنان
[[تو. کو.]]
«مستـ. لا.» یاری یا هەر کارێکی تر کردن بۆ ڕابواردن و وەپێکەنین خستنی خەڵک. «... کوڕە! ئەوە ئۆین دەرتێری «دەردێنی» هەی...، ئەوە بۆم بووی بە مودەڕڕس» «بیرەوەریی خۆم».
ئۆینباز
«نفا.» ١- ئەو کەسەی کردەوەی وا دەکا خەڵک پێی ڕابوێرن. ۲- فێڵباز، کەسێکی کارەکانی ئاڵۆز بن و خەڵک سەرە و دەری لێ نەکەن.
ئۆیها
ووشەیەکە بۆ تێبەردانی سەگ بەکار دەبرێ
ئۆیهای
ئۆییە
پولک زینتی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئۆیە
جۆرە چنراوێکی تەنکی کون کونە بۆ جوانی دەگیرێ بە قەراغی شتدا
ئۆیە
پولک زینتی
نواری که پولک بر آن دوزند
ئۆیە
پوولەکە، پووڵەکە، ئەو وردیلە تەنکانەی لە کەناری دەسماڵی سەری دەدروون بۆ خشڵ، بریقە
تیسماڵکی پارچەی کون کونی ناسک کە لە کەناری کەوای دەدروون و بریقەی وێدەخەن