تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئم
ئم
آری، بلی.
ئم
ئیم. [ئەم (ئیمڕۆ.)]
ئم
ئەرێ بەڵێ. [ئا، بەلی]
ئم
ال، ذا، هذا. (الیوم، هذاالیوم)
ئم
وشەی ناڕەزایی: ئم لەو تەرح و دیدارەت زۆرتر دەگەڵ پووکاوڵە لێناندا دەگوترێ
بەڵێ، ئا، ئارێ
ئم
چەمۆڵە، کەسێ کە چەمۆلە لە کەسێکی تر بنێ دەڵێ: (ئم)._لێکردن: چەمۆڵەلێکردن و بەپانەوە دەست بۆ لای وی درێژکردن. لە وەڵامیشدا دەڵێن: ئم لە خۆت
١-ئم
«ئمـ.» بۆ بە ڕاست زانین و تەئکیدی قسەی کەسێک. ٭بەڵێ، ئا. تێبــ.ینی: بەکارهێنانی ئەم وشەیە، نیشانەی بە کەم زانینی ئەو کەسە دادەندرێ کە قسە دەکا و دوورە لە ئەدب.
٢-ئم
«ند.» دەگەڵ چەمبۆڵە لێناندا دەگوترێ و چەمبۆڵەشی دەگەڵ نەبێ، ئەم وشەیە جێگای پڕ دەکاتەوە.: ئم! مەرگی بێ. ئم! لە چڕ وچارەی.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئمجا
ئمجا
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ائمە
[ع - ا ]
(ئەئیمە - eime)
کۆی ئیمام، پێشەوایان، پێش نوێژ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
استئمان، استیمان
[ع - مص - م ]
(ئیستیئمان، ئیستیمان - isti’man, istîman)
داواکردنی ئەمان، داڵدەو پەناخواستن.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ثامن الائمه
( (سامینل ئه ئیمه - saminl e’ime))
ئیمامی هەشتە م (عەلی بن موسای کازم) ناسراو بە (ره زا).
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
سائمه
[ا. فا ]
(سائیمه - sa’ime)
په زو گاگه ل و ئه سپ و وشتر که له ده شت بله وه ڕێن.
سەئماندن
پیسکردن،گڵاوکردن.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
صائمه
[ا.فا.ع ]
(سائیمه - sa’îme)
ڕۆژووگر، (بۆمێ)...
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
قائمه
[ا. ع ]
(غائیمه – xaime)
هەر یەکێک له چوارپەلی چوارپێیان، دەسکی شمشێر.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
لائمە
[ا.ع ]
(لائیمە - laime)
سەرچاوە: نالی
موئمین
کەسێ باوەڕی به خوا هەبێ.

تەنهایی سەمەن بەرگی بەنەوشە که له بەرکەن،
وەک نووری دڵی موئمین و ظوڵماتی گوناهن
مەئموور
جایی، شاشگاه، کنارآب.
مەئموور
هەناریاگ. [نێردراو، فەرمانبەر]
مەئموور
مأمور، رَسول، مَبعوث.
سەرچاوە: نالی
مەئموول
چاوەڕوانیی کراو.

هەرچەندە کە من عەبدم و ڕووزەردم و عاصیم ،، مەئموولە خەلاصیم
قوربانی بیلالم کە هیلالانە هەڵاتووم ،، هەر عەفوە خەڵاتم
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
نائمە
[ص. ع ]
(نائیمە - naime)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بهائم
[ا.ع ]
(بەهائیم - beha’im)
حەیوانات، ئاژەڵان.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
تشائم
[مص. ع ]
(تەشائیم - teşa’im)
ڕەشبینی، بێ ئومێدی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
تمائم
[ا. فر ]
(تەمائیم - temaîm)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
حجە القائم
[ا. مر. ع ]
(هوججەتول غائم - huccetul ˙˙xa᾿im)
لەقەبی تایبەتی ئیمامی دوازدە شیعەیانە، لەقەبی مەهدییە.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
حمائم
[ا. ع ]
(هەمائیم - hema᾿im)
کۆتران.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دائم
[ص.ق - ع ]
(دائیم - daim)
هەمیشە، بەردەوام، هەردەم، دایمی، پایەدار، تمێ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دائم
[ص.ق - ع ]
(دائیم - daim)
هه میشه، بەرده وام، هەردەم، دایمی، پایەدار، تمی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ذمائم
[ا. ع ]
(زه مائیم - zama’im)
زه م، خراپه گوتن.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
روده صائم
[ا. مر ]
(رووده ی سائیم - rûdey sa’im)
به شێکه له ریخۆڵه، باریکه له پاش دوانزه گرێوه دێ و درێژییه که ی نزیکه ی دوو مه تره.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
سائم
[ا. فا ]
(سائیم - sa’im)
حه یواناتێ بکرێنه ده شت بۆ له وه ڕ، ئه وه ی چاره وێ بله وه ڕێنێ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
سوائم
[ع ]
(سه ڤائیم - seva’im)
گاگه ل و مێگه لی په زان له حاڵی له وه ڕاندا.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
صائم
[ا.فا.ع ]
(سائیم ـ sa’îm)
ڕۆژووگر، به ڕۆژوو، رۆژووڨان.
سەرچاوە: نالی
صائم الدهر
ئەوەی بەدرێژایی ساڵ بەڕۆژوو بێ.

(صائم الدهر) ی بە ڕۆژ، ئەمما بەڕۆژووی بێ نییەت
(قائم اللیل) ی سلووک، ئەمما سلووکی بێ نوێژ!..
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ضمائم
[ص.ع ]
(زه مائیم - zemaîm)
پاشکۆیان.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
عزائم
[ا.ع ]
(ئه زائم ـ eza’m)
وێرد و دوعایه ک که له سه ر نه خۆش بخوێنرێ به مه به ستی چاک بوونه وه، ویست و عه زمی نه گۆڕ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
عظائم
[ص.ع ]
(ئەزائیم - ezaim)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
عقائم
[ص.ع ]
(ئەغائیم - exaim)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
علائم
[ا ]
(ئەلائیم - elaim)
عەلامەت، نیشانه، زناکان.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
عمائم
[ا.ع ]
(ئەمائیم - emaim)
عەمامان، مێزەران، شاشکان، کەشیدەیان.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
غنائم
[ا. ع ]
(غەنائیم - xenaim)