تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئاڵەت چەرمگ
ارتد، حب الفقد. ذوخمسة اوراق.
ئاڵەت(فە)
ئاڵات، دەرمانگەرم، بەهارات، ئیسیوەت و زەردەچێوە، بیباری ڕەشی خڕو تیژ بۆ شێوێ بەکار دەبرێ، پارچەی ووردی دار لە شووشەکاری و پەنجەرەدا
ئاڵەتاج
[[ئاڵ ؟ + ٣- ئە/٢ + تاج]]
«نتـ.» مروارێکی سپی خاڵخاڵی کێوییە، پەڵەیێکی سەوزی سێ سووچی لە تۆقەسەریە. تێبــ. ــ بە قسەی ڕاوکەران چاکترین جسنی مراویانە و ئەو پەڵە سەوزەی بۆ بە تانج حیساب دەکەن *هەڵەتانج.
ئاڵەتانج
هەڵەتانج، جۆرێک مراوی کێوی سەر بە کڵاوەیە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاڵەتکاری
خەریکبون بە دروستکردنی ئاڵەتی ورد لە دارتاشیدا
ئاڵەتکاری
خەریک بوون بە دروستکردنی ئاڵەتی وورد لە دارتاشیدا
ئاڵەتە
پزدە، اسلیمی، صراحی، آلت.
ئاڵەتە
درابزون، دربزین. وێنە= ئاڵەت(٢)
ئاڵەتە
«نتـ.»، «سنـ.» تمـ: ٢- ئاڵەت.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاڵەتە کێویلە
گیایەکی تیژ و توندی بۆندارە
ئاڵەتەکێویلە
[١[- ئاڵەت + = ٣- ئە/ ٢+ کێو + ئیلە]]
گیایەکە، زیاتر لەدەم جۆگە و ڕووباران دەڕوێ، گەڵای وەکوو گەڵای «شەدانە» وایە و گوڵی مۆرە و بە هێشوو، تامی توند و تیژە وەکوو ئاڵەت، بۆنی توندە.
ئاڵەتەکێویلە
گیایەکی تیژو توندی بۆندارە
ئاڵەفەڕەنگە
[ [= فەرەنسی: ئالافرانک ــ بە شێوەی فەرەنگی]]
«ستـ.» «مکـ.، کئێر.» ١- کەسێکی خۆی وەکوو فەڕەنگیان لێکردبێ، وەکوو ئەوان جل دە بەرکا و بژی و هەستان و ڕۆنیشتنی وەک ئەوان بێ. ٢- هەر شتێک یا کارێکی شێوەی فەڕەنگی هەبێ: جلی ئاڵە فەرەنگەی دەبەرکردووە. سەری ئاڵە فەرەنگە کردووە. * «کعر.» ئەلمۆدە. «کئێر.» فەڕەنگی مەعاف «= فەرەنگی مەئاب».
ئاڵەم
[ [= عا.: عالەم]]
«نا.» تمـ: عالەم □ «بەرز بوو بە ئاڵەم ساز بەدنامی» «دوشمن باوەران پێش شادکامی» «خانا ــ ٢٣٠»
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاڵەکۆک