تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 7387
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاڵ
ئال
،
پەنبەیی
، ڕەنگی سوورێکی
کاڵە
لە
ئاوی
قۆره و
ڕۆنیاسی
دروست
دەکرێ
. (
مەن
)
هەژار
،
نابووت
. جوورە نەخۆشیێکە
تووشی
هەندێ
کەس
دەبێت
لە
باری
زەییستانیدا و دەیکوژێ،
شەوە
. بارێکە
تووشی
ددانی مرۆڤان
دێت
لە
کاتێکیدا،
کە
چتی
ترشی
وەکوو
قۆره و
ئیتر
بخووات.
کە
بڵێن
ددانم
ئاڵ
بۆتەوە
واتا
خاو
و
نەرم
و
نەبڕ
بووە
، (
هەورا
)
هال
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئاڵ بردنەوە
مرگ
طفل
یا
مادر
بوسیله آل
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ئاڵ بردنەوە
مردنی
زەیستان
یان
کۆرپەی
ساوا
بە
دەست
جنۆکەی ئاڵەوە
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاڵ بردنەوە
[[٢- ئاڵ + بردنەوە]]
«مستـ. لا.» مردنی
ژنی
زەییستان
یا
منداڵەکەی،
لە
دوای
زالی
لە
چەند
ڕۆژێ.:
ئاڵ
بردییەوە، شەوارەی
بۆ
بگرن با
ئاڵ
نەیباتەوە.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاڵ بردنەوە
دووچاربوونی
زەییستان
بە
نەخۆشی
ئاڵە
.
بێهۆش
بوون
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاڵ بوونەوە
[[ئاڵ «؟» + بوونەوە]]
«مستـ. لا.»
لە
کار
کەوتنی ددانی
ئادەمیزاد
و توانای جوونی
خواردەمەنی
نەمانی. تێبــ. ــ ١»
ئەم
فیعلە
هەر
بۆ
ددان
بە
کار
دێت
و مانای «
ئاڵ
»
دەگەڵ
سێ
هاوتاکەی
کە
لە
پێشدا
باس
کران
جیایە و
بۆم
مەعلووم
نەبوو
چیە
. ٢»
لە
ناو
کوردەواریدا باوە
دەڵێن
ئەگەر
یەکێک ددانی
ئاڵ
بێتەوە،
دوو
سێ
گەڵای
دار
قەیسی
بجاوێ
چاک
دەبێتەوە. ٣» سەعدی شاعیری گەورەی
فارس
دەڵێ: «...
هەموو
کەس
ددانی
بە
ترشی
ئاڵ
دەبێتەوە «
قازی
»
نەبێ
،
بە
شیرنی
.» «گوڵستان:
بابی
هەشتەم
»
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاڵ بوونەوە
کول
بوون
و سڕو
نەرم
بوونی
ددان
بە
هۆی
زۆر
خوواردنی چتی ترشەوە
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
ئاڵ خورمایی
کرن
،
کرند
،
کران
، آل، آل
تاریک
، کرندتار.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
ئاڵ خورمایی
[ڕەنگی
ئاڵی
تیر].
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
ئاڵ خورمایی
اصهب، اشقرقاتم.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئاڵ و بۆڵ
بەرسیلەیەکە
دەنکە
دەنکە
شیرین
بووبێ
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاڵ و بۆڵ
[[ئاڵ ؟ + و + بۆڵ]]
«ستـ.»
حاڵی
بەرسیلە
کە
ئاوی
تێگەڕابێ
بەڵام
هێشتا
بە
تەواوی
نەگەیبێ و تامی
بە
لای
ترشیدابێ، حاڵێکەوە
لە
نێوان
بەرسیلەیی و ترێی گەییودا، شکڵی ترێی
پەیدا
کردووە «
بۆتە
بۆڵ
» و تامی
بەرسیلە
دەدا
. تێبــ. ــ
ڕەنگە
«
ئاڵ
» ی
ئەم
وشەیە و «
ئاڵ
» ی
ئاڵبوونەوە
پێوەندی
و خزمایەتییان
پێکەوە
هەبێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاڵ و بۆڵ بوون
«مستـ. لا.» ئاوتێگەڕان و
ترش
و
شیرن
بوونی
بەرسیلە
، گەییشتینە حاڵەتی
ئاڵ
و
بۆڵی
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئاڵ و بۆڵبوون
بوونی
بەرسیلە
بە
ئاڵ
و بوڵ
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاڵ و واڵا
[[ئاڵا + و + واڵا]]
«ستـ.»، تمـ:
ئاڵایی
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاڵ و وێر
[[ئاڵ «ئالمق» + و + وێر «وێرمق» ]،[تو.]]
«نمسـ.»، «مکـ.»
سەودا
و
مامەڵە
،
کڕین
و
فرۆتن
. تێبــ. ــ
ئەم
وشەیە
لە
ڕیشەی
دوو
مەسدەرەکەی تورکی «ئاڵمق
بە
مانای:
وەرگرتن
،
ئەستاندن
و
کڕین
» و «وێرمق
بە
مانای:
وێدان
» پێکهاتووە،
لە
سەودای
ناو
بازاڕا لادێیەکانیش
بە
کار
دێن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاڵ و گۆڕ
[[ئاڵ = «ئاڵمق، ئاڵماغ: وەرگرتن، کڕین» + و + گۆڕ «گۆڕینەوە» ]،[تو. کو.]]
«نمسـ.» گۆڕینەوەی شتێک
بە
شتێک
لە
جسنی خۆی: چێگەکانتان
ئاڵ
و
گۆڕ
کەن
،
دیارە
ئوتۆمبیلەکەت
ئاڵ
و
گۆڕ
کردووە.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاڵ وبۆڵ
ترێیەکە لەنێوانی
ترێ
و قۆرەی دابێ و
واتا
تازە
دەست
بە
گەیشتنێ بکات و دەنکه
دەنکە
شیرین
بووبێ. بەرەکە، (
خۆ
) ئەسرەمۆک._ بوون: پەسیرەیەکە
تازە
دەست
بە
گەیشتنێ بکات
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئاڵئاڵ
گیایەکی بۆنخۆشە
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئاڵئاڵ
گلی
است
سرخ
رنگ
284
285
286
287
288
289
290