حریق، نائرة، حرق. ئاگرخوەرە= قەقنەس

آتش

ئاور، ئێگر، ئاهر، ئایەر، ئاتەر

«نا.» ١- ڕووناکی و گڕ و گەرمایەکی لە سووتانی سووتەمەنی «دار، خەلووز، نەوت، گاز و...» بە دەست دێت و بۆ ڕزگار بوون لە سەرما و بۆ چێشت لێنان و مەبەستی جۆربەجۆری ژیان، کەڵکی لێ وەردەگیرێ. ٢- «مجـ.»، ا» گەرما، گەرمای نەخۆشی: هەموو گیانی دەڵەی ئاگرە داییسێ، کە نیوەڕۆ داهات دنیا دەبێتە ئاگر. ب» ڕق و تووڕەیی، تووڕە بوون: جارێ قسەی دەگەڵ ناکرێ ئاگرێ لێ دەبارێ. ج» شەر و جەنگ، فیتنە و شەڕ و شۆڕ: هیتلەر ئاگرێکی کردەوە دنیای سووتاند و خۆشی سووتا. د» چەک و تەقەمەنی: هەموو گیانی خۆی کردۆتە ئاگر. * ئاتەش، ئاوور، ئاهێر.

ئاوور، ئئاڤر، ئاهێر؛ تەندوورو کوورە بە ئاگر گەرم دەکرێ._ دان: چەک تەقاندن، ئاووردان._ کردنەوە: بناغەی گێچەڵ و ئاژاوە نانەوە._ لە گیان بەربوون: ئاڵۆزو توندبوون، تووڕە. ئاگر لە زاری دەبارێ: بە تووڕەیی و جنێوەوە دەدوێ. ئاگری گرتووە: ڕقی هەستاوە، تووڕە بووە

قابل اشتعال بودن

ساز و ئامادە بوون بۆ زوو سووتان

حریق

سووتمان، شەوات، ئاور بەر بوونەوە

بریتییە لە ڕق هەستان و ئاڵۆزبوون

بەربوونی ئاگر لە شتێک

«مستـ. متـ.» ١- ئاگر بە سووتەمەنی یا هەرشتێکی ترەوە نان، بەمەبەستی ئاگر کردنەوە، یا زیان پێ گەیاندن: زۆر سەرمایە، خێرا سۆبەکە ئاگر تێ بەردە. هەندێ پووش و پەڵاشمان ئاگر تێ بەردا و خۆمان پێ وشک کردەوە. ٢- «کنـ.» ڕق هەڵساندن و تووڕەکردنی یەکێک بەقسە یا بەکردەوە: ئەوە چت پێ گوتووە وا ئاگرت تێ بەرداوە. ئەم قسەیە چ بوو کردت ئاگرت دەم «دەئەم» کابرایە بەردا. ٣- «کنـ.» ا» زیانی ماددی و ئازاری مەعنەوی بەکەسێ یاشوینێک گەیاندن: لە شکری ئەمەریکا هەموو ویتنامی ئاگر تێ بەردا و سووتاندنی. ئەوەندەمان پێ خەرج کرد ئاگرمان تێ بەردا. ب» ئیجادی حاڵەتی بەزەیی پێداهاتن و زگ پێ سووتان لە دڵی کەسێکدا: هێندە دەکڕووزێتەوە ئاگر دەپیاو بەردەدا. ● «ڕەببی ئاگر دە گیانی بەربێ» تووک و نزایە و کینایەی داودی مردن و لەناوچوونی کەسیکە. * ئاگرپێوەنان، ئاوور تێ بەردان.

«مستـ. لا.» ١- تمـ: ئاگر گرتن / ٢، ئاگرتێ کەوتن. ٢- «کنـ.» بەغیلی بردنی کەسێک بە کەسێکی تر: هەر باسی پیاوەتی حەسەنمان کرد، ئەو ئاگری تێ چوو. یەکێک بەکۆک و پۆشتەیی ببینێ ئاگری تێدەچێ. نەمانزانی بۆچی وا ئاگری تێ چووبوو.

«مستـ. لا.» تمـ: ئاگرتێ بەربوون /١.

«نتـ.»، «سیمـ.» ١- کوورەی ئاسنگەران کە ئاسنی تێدا سوور دەکەنەوە. ٢- تمـ: ئاتەشخان. ٣- تمـ: ئاتەشخانە * ئاوورخانە، توونخانە، تونگخانە.

«نتـ.»، «سنـ.» تمـ ؛ قەقنەس. «تمـ: مخـ: جـ ١- ١٧».

دامن زدن به آتش، آتش بر افروختن
فتنه بر پا کردن

گڕ کردنی ئاگر
بریەتیە لە شەڕ بەرپا کردن و دنەدان بۆ هەرا و کێشە

«سفا.»، «مکـ.» کەسێکی فیتنەیی دەکا، یەکێکی دەبێتە هۆی نێوان ناخۆشی و بەشەڕهاتنی خەڵک: ئاگرخۆشکەری وا هەر نابێتەوە، ئەوەندەی مست لە چاوان دەی شارێکی بەشەڕ دەدا. پیاوی ئاگر خۆشکەر هەمیشە ڕوو زەردە.

«نفا.»، «مکـ.» ئەوەی «کەسێ، شتێ، یا کردەوەیێک» کە ببێتە مایەی بەرپابوونی شەڕوشۆڕ و فیتنە لەناو خەڵکا، یا لە شوینێک: ئاگر خۆشکەرەی ئەم دێیە، ئەم هەتیوەیە، ئاگرخۆشکەرەی ناو میللەتان ئیمپریالیزمە.