تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاخڵە
لێوارێکە بە گردی شتێکدا دروست بکرێ لە قۆر یا شتێکی تر
ئاخڵە
خەرمانەی مانگ: ئاخڵە لە دەوری مانگ دیارە
پاپۆکەی مار: مارەکە ئاخڵەی دابوو
بە ژوورێکی کورتەدیواری سەردانەپۆشراو دەڵێن کە بۆ کا و گیا ساز دەکرێ
ئاخڵە
«نا.»، «سنـ.» ١- داییرەیێکە هەندێ شەوان بە هۆی هەڵم و هاڵاوێ کە لە زەوی هەڵدەستێ دەورەی مانگ دەدا. * خەرمانە. ٢- دیوارۆکەیەکە لە لادێ بە قور و بەرد یان تەپاڵە یا هەر قۆر دروستی دەکەن و ئەو سەرەوسەرەکەی دەگاتەوە یەک، زۆریش بەرز نابێتەوە، کا و گژ و گیا و ئەو جۆرە شتانەی تێدا ڕۆ دەکەن «مخـ.». تێبــ. ـ بە لای منەوە ئەم وشەیە هەر ئاڵقەیە و گۆڕاوە.
ئاخڵە(کر)
خەرمانەی دەورەی مانگ و خۆر. (ئەردە)دیواری تەپاڵە، لێوارێکە، کە بە گردی شتێکا دروست بکرێ لە قوڕو ئیتر
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاخڵەدان
پێچ خواردنی مار
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاخڵەدان
ئاخڵەدان
[[ ئاخڵە /١ + دان] ]
«مستـ. لا.»، «سنـ.» ١- خەرمانەدانی مانگ، دروست بوونی ئاخڵە لە دەوری مانگ. ٢- پاپۆکە خواردنی مار. ٣- کۆبوونەوەی خەڵک وەکوو داییرە لە دەوری شتێک یا کەسێک.
ئاخڵەوێک
تاوەی شت تێدا سوورکردنەوە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاخۆ
وتەی پرسیار
ئاخۆ
آیا، تو گویی
ئاخۆ
ئایا، تۆ بێژی، لەوانەیە: سەری هەر دوو کوڵمی ئاخۆ، گوڵی نەوبەهارە یا خۆ/تەرەفی نەهارە زولفی، زُلَفٌ مِنَ اللَّيالي «نالی»
ئاخۆ
«ئمتـ.»، «سیمـ.» تم: ئاخوا.
ئاخۆ
ئامرازی پرسیارە، ئایا، ئەرێ، هەرێ، داخووا. (باک) تەوییلە
ئاخۆتن(باک)
ئاخاوتن، گفتوگۆکردن، دووان، مژوولی، (جز)پەیڤ کرن
ئاخۆران
هرج ومرج آشوب
حرامیان
ئاخۆران
دەگەڵ «باخۆران» دێت. بشێوە، پشێوی و ئاژاوە: ئاخۆران باخۆرانێکە سەگ خاوەنی خۆی ناناسێ
دەگەڵ «باخۆران» دێت. کۆمەڵی دز و تاڵانچی: ئای لەو ئاخۆران باخۆرانە، خۆ هیچیان پێ نەهێشتین
ئاخۆران بخوران
«نتـ.، متـ.»، «سیمـ.» ١- چلۆنایەتێ ئیشی کەسێ، وڵاتێ یا ئیدارە و ڕێکخراوێک کە هیچی بەسەر هیچەوە نەبێ. ٢- پشێوی و بەربەشۆیی ٣- کەس ئاگا لە کەس نەبوون. ٤- هەر کەسە بۆ خۆ بوون * «مکـ.» ئاخوران زاخوران.