تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



بزاڤی Freinet
ڕێبازێکی فێرکاریی تایبەتە لە لایەن (1896-1966)Célestin Freinet دامەزراوە.
بەرەزانیار
prior knowledge
تەختوزار
ئەو گەمەیەی بە زار هەڵدان و داش یان لەسەر تەختی خانەدار بجووڵێنێت.
خشتەزانی
ئەو زانینەی مرۆڤ هەیەتی دەربارەی خشتە و ڕەوتی کاری خشتە.
داهێزان
بێهێز بوون. کەمهێز بوون. بە عارەبی دەکاتە «ضمور». atrophy.
[وا پێ دەچێ «داهێزان» لە «هێز» ەوە هاتبێ. لەمەوە دەتوانرێ «داهێزان» بۆ شتێکی چرۆسا بێ یاخود دالەنگا بێ یاخود ڕوو لەکەم کردن بێ، بەکار بێت. وەک: داهێزانی ئابووری، داهێزانی کارەبا، داهێزانی کشتوکاڵ، ئەم زاراوانە واتای کۆنینەی داهێزان ناکوژن. زاراوەسازی پێوانە ل. 76].
بۆ پێچەوانەکەی بڕوانە ڕاهێزان.
دەرکی بزاوتنی لەش
کینەستیزیا Kinesthesia, Kinesthetics - Proprioception. دەرکی قووڵی مرۆڤە بە جێ و بزاوتنی بەشەکانی لەشی خۆی، بۆ نموونە ماسوولکە.
زمانزانیی دانوستێن
Basic interpersonal communicative skills - BICS واتە توانای دانوستانی ڕۆژانە، بۆ نموونە لە نێو دۆستاندا، BICS بە پلەی یەکەم باسی لە دانوستانی ڕووبەڕووە، دانوستانی دۆخبەند و بەستێنبەندە. بۆ بەراورد بڕوانە چەمکی «زمانزانیی زانیاربێژ» CALP.
زمانزانیی زانیاربێژ
Cognitive academic language proficiency - CALP کارامەیی زمانزانینە لە خوێندندا. بۆ بەراورد بڕوانە چەمکی «زمانزانیی دانوستێن» BICS
سازاندن
adaptation, سازکردنی بابەتێک لەتەک بابەتێکی یان لایەنێکی دیکە.
شێوەزار
Variety. چەمکی «شێوەزار» سەربە بواری زمانەوانییە و مەبەست لێی شێوەیەکی زمانە و خۆپەرێزە لە بەکارهێنانی چەمکی «زمان» یان «زاراوە» کە جار هەیە دەرهاویشتە هەستیاری دەبێت. بڕوانە «زاراوە».
شێوەزار (دیالێکت)
dialect, شێوەیەکی زمانە کە تایبەتە بە ناوچە یان بەشێکی گەل و جوداوازییەکی تاڕادەیەک کەمی لە وشەداری vocabulary, گۆکردن و شێوازدا.
فاکتزانی
زانینی فاکت (ڕاستینە)، بۆ نموونە چوار کۆ شەش یەکسانە بە دە.
فێرکاری کاتی ئازاد
فێرکارێکە کار لەگەڵ زارۆک و هەرزەکاردا دەکات لە دەرەوەی کاتی خوێندنی پۆل. ئەم پیشەیە ڕشتەی خوێندنی خۆی هەیە و تاڕادەیەک لە دەرەوەی سکاندیناڤیا نامۆیە.
موزاییککاری
Tessellation لە وشەی tessella ی لاتینییەوە هاتووە بە واتای پارچەیەک موزاییک. مەبەست لە موزاییککاری دروست کردنی نەخشە بە تێکبەستنی هاولێواری پارچە موزاییک: نە لێوارپۆش بن و نە بۆشاییان تێبکەوێت.
مێتازاناندن
metacognition, زانین دەربارەی زاناندن. زاناندن جودایە لە زانینی ئاسایی، زانینێکە بەرهەمی تێڕامان و بیرکردنەوەی ورد. بۆ زاناندن بڕوانە جەلیزادە، «زاراوەسازیی پێوانە»، www.mamosta.net
مێتازانیار
زانیار دەربارەی زانیار
نزاخوان
سروودێکی دیاریکراوی دینی- لێرەدا دینی مەسیحایەتی مەبەستە.
هاوزانیار
هەمەزان
عرافة.
هەڵسەنگزانی
Assessment knowledge. کورتکراوەی: هەڵسەنگاندنزانی-یە.