گەڕان بەدوای زانیاردا.

ئەنسیکلۆپیدیا.

مەبەست لەو دیدەیە کە دەڵێت هۆش وەک ئامرازێک بەکار دەهێنرێت بۆ کردار و چارەسەری کێشە. مرۆڤ چەمک و بابەتی نێو هۆشی خۆی وەک ئامراز دەخاتە کار بۆ پەیدا کردنی زانیاری نوێ.

Basic interpersonal communicative skills - BICS واتە توانای دانوستانی ڕۆژانە، بۆ نموونە لە نێو دۆستاندا، BICS بە پلەی یەکەم باسی لە دانوستانی ڕووبەڕووە، دانوستانی دۆخبەند و بەستێنبەندە. بۆ بەراورد بڕوانە چەمکی «زمانزانیی زانیاربێژ» CALP.

Cognitive academic language proficiency - CALP کارامەیی زمانزانینە لە خوێندندا. بۆ بەراورد بڕوانە چەمکی «زمانزانیی دانوستێن» BICS

فراژووتنی زمان، کارێک ڕاهێزانی و سەرخستنی زمانی بەدەمەوە بێت.

synthetic language, لە پۆلێنکاریی زماندا بە زمانێک دەگوترێت کە بۆ دەربڕین لە کارکردی ڕێزمانەکی بە پلەی یەکەم وشە گەردان دەکات، پەنا ناباتە بەر تێهەڵکێشکردن و جێگۆڕکێی وشە. بۆ پێچەوانەکەی بڕوانە «زمانی شیکار».

analytic language, لە پۆلێنکاریی زماندا بە زمانێک دەگوترێت کە بۆ دەربڕین لە کارکردی ڕێزمانەکی بە پلەی یەکەم وشە تێهەڵکێش دەکات یان جێگۆڕکی بە وشە دەکات - وشە گەردان ناکات. بۆ پێچەوانەکەی بڕوانە «زمانی تێهەڵکێش».

Gothic language, زمانێکی دوابڕاوی جێرمانیی ڕۆژهەڵاتییە. گۆتییەکان گەلێکی جێرمانی بوون نەخشیان لە ڕووخاندنی فەرمانڕەوایی ڕۆمانیی ڕۆژاوادا هەبوو.

text linguistics

Sociolinguistics, ڕشتەی تۆژینەوەیە لە دەکارهێنانی زمان لە بەشە جیاوازەکانی جڤاکدا. تۆژینەوەی ڕاڤەکارە لە تاوی ڕووکاری جۆراوجۆری جڤاک لەسەر زمان. سەرشارێکی ئەم جۆرە زمانەوانییە دەڵێت زمان هەم ڕەنگدانەوەی جڤاکە هەم شێوەڕێژی جڤاکە.

computational linguistics

contrastive linguistics

applied linguistics, بوارێکی زانستیی فرەڕشتەیە خەریکی پەیجۆری کێشە و چارەدۆزییە لە بواری زمانەوانییە لە داکەوتدا. زمانەوانیی کردەنی جەختی لەسەر تاوی زمانە لەسەر ژیانی مرۆڤ و گوزەرانی جڤاکی. لەبەر ئەوەشە تۆژینەوەی زمانەوانیی کردەنی لەتەک چەندین بواری دیکەی زانستیی وەک فێرکاری، دەروونناسی، تۆژینەوەی دانوستان، تۆژینەوەی فرەفەرهەنگی... هتد هەڤبەندە. زمانەوانیی کردەکی، بەدەم پەیجۆریی لە زمانی مرۆڤگەل، دەکەوێتە چەرخاندنی ئەو دەرکەی دەرئەنجامی تۆژینەوە پەیدای دەکات، بەسەر کێشە و بواری ڕاستینە جۆراوجۆردا. بڕوانە: https://www.languagehumanities.org/what-is-applied-linguistics.htm

adaptation, سازکردنی بابەتێک لەتەک بابەتێکی یان لایەنێکی دیکە.

هاسان کردن گۆڕینی بابەتێکی بە بارێکی ساکارتردا.

نۆ ژمارە لە نۆ خانەی چوارگۆشەیەکدا ڕیز دەکرێن، سێ دێر و سێ ستوون..

قەیران، تەنگژە، بوحران، کریس

شەرمشکێنە

بە پێوانەی «دەمەوانە» لێرەدا بۆ «سەرقەپاغ» پێشنیاز کراوە.