تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



دیلی
بندەستی، ژێردەستی، بەیدەستی
دیلیز
(یەز.):مال
دیلەک
(زا.):تکا
دیلەکانێ
(هەورا.): داردەڵامە
دیلەکچی
(زا.):تکاکار
دیلەگورگ
دێمیلە
جوورە هەرزنێکە، (بانە.)هەرزنە گەورە،(شا.) کەڵدڕ، دەرە، کەردڕ، هەرزن. ترێزووی دێمی
دەرزیلۆکە
گیایەکی بەهارییە بەرێکی دێنی وەکوو دەرزی وایه٬ دەرزیلە.
دەستەچیلکە
دەستەچیلە
بن ئاگر،(خۆ.)چاوئاگر،(زەن.)چاوڕەشکەنە،(هەورا.) دەساوور،(کۆ.باد.هەو.)بەرچاوکە،(ڕەوا.)دەستەچیلە،دەستە چیلکەیەکی ووشکی باریک،کەئاگری پێ بکرێتەوە.(کۆ.) رولەچیلکەیەکەئاوری پێ دەگووێزنەوەلەماڵێکەوەبۆماڵێکی تر.
دەسکە چیلە
(ڕەوا.): دەستە چیلە
دەغیلە
داخڵی، چتێکە لە ناو مێز و سندوقاندا پارەی تێدەکرێ. خەوش و خاڵ و شتێکە تێکەڵ بە چتێکی تر بووبێ، ئەم رۆنە –ی تێدایە: واتە غەشی تێدایە
دەفیلە
دەمچوونەکلیلە
زاربەستران لە ترسان و بە هەر هۆیەکی بێ
دەوەکێویلە
دەوەکێوی، سەرگین، دەوەدەشتی، تەپاڵە، (دەر) لاس، (زەن) سەهەن، شیاکەی ووشک بووەوە
دەیلاخ
(باک.): گووییک، گۆلکی ووشتری، بەچکەی ووشتری.
دەیلەم
(ئەردە): نێوچاوان، تووێڵ، ناوی تیرەیەکی گەورەیە لە کورد، ابوالفدائ الحموی لە باسی کورداندا دەڵێ: فارس سێ ناوی هەیە یا سێ باوکی هەیە و یا سێ نەتەوەن:کورد، جیل،دەیلەم، وادیارە کە جیل ناوی فارسی بە خۆیەوە بەستووە بەڵام کورد بە ناوی خۆی مایە تەنها دەیلەم بزر بووە،هێندێک دەڵێن ترکی ئازەربایجانێ لە شووێنی واندا ماون، (ئەمەدرۆیەکی ئاشکرایە چونکوو تورک مغوولن و ئاشکرایە کەی هاتوونەتە ئازەربایجان.گیو)هێندێکیش دەڵێن (زازا و دومەل،دومبل) پاشماوەی دەیلەمانن، بەڵام گەلێک ڕاستە و دروستە کە بڵێین دلێم کە ئەمرۆ بوونە عەرەب و پاشماوەی دەیلەمن لە بنچینەدا کوردن(جگەرخووین)
دەیمیلە
جوورە دەغڵێکە وکوو هەرزنی وایە، (هەورا.): کەردڕە
زووانەکێویلە
جوورە زوڕاتێکە
زوڕاتەکێویلە