ئاوێکی زۆری قووڵی وایەکە کەشتی بەسەردابڕوات،زەرێ زەریا،زریە،دەلیا،(هەورا.)زەری،قەلزەم.

دەبوو، دەبووایە

ئێلێکی کوردە پایتەختی وان شاری (ئاموودی) یە، تاکۆرا، تاکۆریا : ئێلێکی مەزنی کوردە لە ژوورووی کوردستانی بندەستی ترکاندایە دەڵێن هەردووک ئێل ئامۆزای یەکترین

زۆر، دارا- یەک دەخووا. دەریا

(باک.): زۆریڵێ، زاردڕاو، چەنەدرێژ، ڕاز ڕانەگر.- یی (باک.): زۆرربڵێ یی، زاردڕاوی، چەنەدرێژی، ڕازڕانەگرتن

جوورە شیرنیاتێکی وەکو پەنجەرەی کونکون وایە لە هەویر دروستدەکرێ و شیلەی شەکری بەسەردا دەکرێ

(هەورا.): قۆریە

(هەورا.): زۆرلێکراو

(باک.): هەزیا،زها،هەژدیها،ئەژدیها

دەریا

گرکە زەوی

گوڵێکی سووری جووانی گەڵاپانە

گیایەکە وەکوو گەنمی وایه٬ بەڵان گوڵەکەی وە هی جۆی دەچێ و بێ دانە لە نێو دەغڵاندا شین دەبێ

(باک.): گوندێکە لە ناو سلیڤاندایە کەوتۆتە ناو دەشتی ئامەد (دیاربەکر)ی گۆرانیەکانی (باڤی بەهجەت)و (خێریا حەجێ) لەو گوندەدا پەیدابووە

(ئەردە.): تێهەڵسوون٬ ناوین پیا٬ (ئەردە.): ساوین

(باک.): جوورەبووزووێکە. (باک.): ساده٬ یەکڕە‹گ٬ ساکار٬ سایه٬ پیاوەتی٬میهرەبانی٬چاکە

سەنیر٬ سەرین.

سەرین.

ناوی نەتەوەیەکی کۆنە لە پێشدا لەنێوانی سووریەوعیراقێدا بوون بەڵان ئیمڕو بڵاوبوونەوە پایتەختی وان یا ئایین پەرستیان شاری(حمص)یهلەووڵاتی مەش سووریان پەیدادەبن پێیان دەڵین،(یعاقبەالاکراد) یا قەومی کوردبەڵان زمانیان سووریانییە.

دووگوندن لەڕۆژهەڵاتی شاری ئامێدێ(دیاربەکرێ) گۆرانی خێریا جێ و باڤی بەجت ژگوندێ سافیا دەدرکەتیە.