(هەورا.): ئەسکۆی٬ کەوچکی گەورە٬ چتێکی کلک درێژی دەم پانی کونکونە لەمس یا لە فافۆنە چێشتی پێ تێدەکرێ و کەفی چێشت و گۆشتی پێ دەگیرێ

شین هەڵگەڕان٬ ڕەش هەڵگەڕانی شووێنێک لە ئەندامی لەشی گیان لەبەران بە هۆی زەبرێکییە وه٬ کە لێی درابێ

(خۆ.):دەمی چەقۆ یا داس و تەوەر داس و چتیتره٬ کە کەلێن و کەچ و کرووچی لێ پەیدا بووبێ

شووێنێکە ئاو دایدڕیبی٬ ناوی دێیەکیشە لە ناوچەی خورماڵ.

(موک.):بێشەرم٬ سەڵیته٬ بێ ئابڕوو

سفرە

کەوڵێکە لە قەراخ تەندوور ڕادەخرێ بۆ نان لەسەر کردن

(ئەردە.): مۆرگەکەوڵە٬ چتی شینی کەوەله٬ شووێنی ڕووتەنی زیخەڵانی شینە.چیای بێ گیا و درەخت کە تەنها زیخ و بەرد بێ

بۆمرۆڤێک بە کاردەبرێ٬ کە پیرو قڵخن بێ و پەکی کەوتبێ.

خانەکی٬ ڕام٬ حەمایەت٬ دەستەمۆ٬ متۆ٬ لینی٬ کەدی٬ کەیی٬ ماڵی٬ ماڵی بوون.باڵندە یا گیان لەبەرێکە لە ماڵێدا دەستەمۆو ڕام بووبێ.(ڕەوا.مام.سوور.پیرە.موک.بالە.):پزی٬ پزوو٬ ڕنووە بەفرێکە لە قووڵایی چیایاندا بمێنێتەوە و کۆ بێتەوە٬ کەڤی. (باک.): گۆشتە زوو نەهێنانەوەی برینان

ڕام بوون٬ خەڕۆبوون٬ دەستەمۆ بوون٬ کەدی بوون

ڕامکردن٬ خەڕۆکردن٬ دەستەمۆکردن

کەویژ٬ کێشێکە بۆ پێوانی دانەوێڵە وەکو تەغار٬ ڕبه٬ بەن٬ قەسناخ

کەویژە

(ئەردە.): دەشتی زیخەڵان بێ ئاو و شیناوەردی

(باک.): مەڕێکە سەری خاڵدار بێ

کێشێکی دەخڵ و دانە بەرانبەری پێنج باتمانه٬ ئامانێکە دەغڵی پێدەپێورێ٬ چە-ێ:چەمەویژێ٬ ئەستووندەی نێوەڕاستی خێوەتیه٬ کە وەکوو هاوونگییە

(جا.):کەوێژە٬ ئەو پارچە دار یا تەنەکەیە ٬ کە وەکو لەپی دەستییەو قووڵە لە لوولەی ئەو بۆڕیەی دەخرێ٬ کە گەنمی پێدا دێتە خووارەوە و کەویژەکەش لە نێو کونی بەرداشەکەی ئاشی دەکات.

(ئەردە.): چارداخی نێو باغان

نزم