وشەدان

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ورک

(باک.): بەرچیغ و ئەو دارە باریکانەن٬ کە لەسەر ئالوو داران دادەنرێن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ورگ

خۆرگە٬ گەیە٬ گەدە٬ چیکڵدانەی وڵاخ و ماڵاتان٬ (باک.): ئوورک٬ زگ٬ سک٬ گەدگ٬ توورەکەی پیسایی نێوزگی وڵاخان

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ورگن

گرزک٬ سکن٬ زگ زل٬ زگن٬ زکن٬ (هەورا.): بەرزگ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ورگە

(کە.): جنێوە٬ بە کەسێک دەڵێن ورگی زل بێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

وریا

وشیار٬ زیرەک٬ بەکار٬ کارێن٬ بەسەلیقه٬ سەلیقەدار. شەهباز٬ستیله٬ قووت٬ سالۆز٬ زیخ٬ فێرس٬ چوست٬ چالاک٬ بەخۆ وەرکیو٬ کاربین٬ نکوول٬ زیرەک٬ وشیار٬ بژیر٬ (باک.): جەڕجهه٬ نێوی پیاوییە. –بوونەوە: بە ئاگاهاتنەوە. زۆر وریا: بلیمەت

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

وریایی

ئاگاداری٬ ئامادەیی٬ شەهبازی٬ سەلیقه٬ زیرەکی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

وریزان

(هەورا.): هەڵسان

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ورە

(بابا.): ئاریشەن٬ تووانا٬ هێزی گوزارەیی٬ بێ-یی: ترسەنۆک. بێ –یە: ڕێی ناکەوێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

پزمارێ(هه ورا)

مێخەکە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

پەرزەوان(هه ورا)

شیرپالۆک، پاڵووێنە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

پەنیرە(هه ورا)

پەنیرۆکە. شیرەی دەنکی دەغڵییە، کە کەمێک پەیت بووبێ و بۆ هەموو شلەمەنییەکی بەکار دەبرێ، کە کەمێک پەیت بووبێ. تۆڵەکە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

چێرکۆتەی(هه ورا)

ژێرکەوتن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

گو.ورە (خۆ.)

خۆلە٬ ـــ نەبردن: خۆنەشێواندن٬ خۆسل نەکردن و وەسەر خۆنەهێنان.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

هوما (هەورا.)

هێشتا.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

کولێرە چەورە

جوورە کوللێرەیێکە٬ کە ڕۆن لەڕوویەکی درابێ٬ کوولەکە ددرویش.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

کولەجە (هەورا.)

کەوا٬ کورتە٬ (خۆ.) کورتەکێکی بێ قۆڵە و درێژە ٬ کولەنجە٬ کوڵۆجە٬ کەوای کورتی ژنانە ٬ مرۆی کورتەباڵا.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

گورزۆڵە (هەو.)

بڕوانە: گورزەڵانێ.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئابۆریی(هەورا)

دەستندە، دەم و جەم، هۆی گوزەران، پاشڕۆژ، دەست پێوەگرتن، گلدانەوە._ ئابۆری ناس، وەرمزان، وەرامناس، پسپۆڕی وەرامی._ زانی: ئابۆری ناسی، وەرمزانی._ ناس: بڕوانە ئابۆری زان._ ناسی: بڕوانە ئابۆری زانی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاخڵ(هەورا)

خەرمانەی دەورەی مانگ و ڕۆژ. ئاغەڵ، ئاخەڵی ئاژاڵان، دیواری تەپاڵە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاخەگەورا

شووێنێکە لە باکووری ماردینێیە گەلێک قارەمانی کوردی تێدا شەهید کراوە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاد(هەورا)

ئەو؛ ڕاناوی کەسی سێیەمی تاکە بۆ نێر

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئادێ(هەورا)

ئەوان بۆ کۆی نێرینەوە مێیینەیە