تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



جەمهور
بە پێی بیرو ڕاو لێکدانەوەی جیگەرخووێن لەبەرگی یەکی فەرهەنگەکەی لە لاپەڕە (310)دا نووسیوییە: (جەمهور) لە دوو ناوان پێک هاتووە جەم مەبەس لە کۆڕو جڤاتە، (هور)یش بەواتا گچکەو وورد، وادیارە لە چاخی ساسانییەکاندا دوو کۆمەڵگە (جڤات) هەبوون: جڤاتی سەراو جڤاتی هوور، کەسرا، کەیسەرا مەزن و سەرۆکی جڤاتی سەرایە بوو، کە بە ئارەوی (عظیم العظماء)ە. و( بزور جەمهور): مەزنی جڤاتی هوور(گچکەکان) بووە، جڤاتی سەرایە (مجلس الشیوخ، مجلس الاعیان)، جڤاتی هوور(المجلس النیابی) بووە لە پاشان کەوتووتە ناو زمانی ئارەوییه وە بۆتە جەمهووریە، بەڕاستی، مامۆستا جیگەر باشی بۆ چووەو ڕاستە هەزاران ئافەرین. (گیوی موکریان)
جەوور
زۆر، خوورت، ئازار، ڕەنج، زرتەجۆیی، ستەم، جەفا، زووخاو._لێ کردن: ئازاردان._لێکراو: ئازاردراو، جەرگبڕاو. (باک) بێچووە گورگ. بەچکە شێرو دڕندەی تر
حاردان (سور.، خۆ.):
حاڵور (خۆ.):
بەهەوا، بەهەوەس، سەرسەری، بزۆز، بەفیز، فیزدار، هەرادار.
حولووربلوور تەکانە:
گەمەیێکی کچانە.
حەچولوور:
وەڕین و لوورەی سەگییە.
خاپوور(هەورا.ڕدوا.)
وێران،کاووڵ.-بوون:وێران بوون.-کردن:وێرانکردن،کاوولکردن.
خاڕۆزە(سور.خۆ.)
کرمێکی ڕهشە دوایە دەبێتە باڵدارێکی وە خاڵخاڵۆکەدەچێ بەڵانزەرد ونوختەنوختەیەلەبرکەی شوتی وکاڵەک وهاروێو ترێزوو وئەسپینداراندەداگۆیابەهەرکەسێکییەوەبداخەوی گران دەبێ.(هەو.)خەڵۆزە،خاڵۆزە.
خرمانی سوور
(ئەردە.):خەرمانسوور
خشتوور
خور و ڕەووشت خاس
خووەزوور
(باک.): خەزوور
خێڵەو ژوور
کاتێکە لە بەهاراندا، کە خێلات لە گەرمێنەوە بەرەو کووێستان دەجمێن
خەرمانسوور
(ئەردە.):خەرمانی سوور
خەزوور
(باک.) خووە زوور،باوکی ژن و مێردییە،واتە خەزووری ژنێ باوکی مێردییەتی، خەزووری مێردی باوکی ژنیەتی
خەلەندوور
جورە گیایەکی شیرنهدەخورێ
دارتەندوور
(دزە.،بابا.): کۆڵۆوەژ
دوور
دوویر،دیر،واژی نێزیکە.-بوون:دوورکەوتنەوە.-خستنەوە:چەپاڵەدان، دەراندن، شەلپاندن، -لەڕووی تۆ:دوللە ڕووی تۆ،پەرژینی قایم بێ لە کاتی دەربڕینی دووانێکی بێ شێوازدا بەکاردەبرێ.-ی تە:خووابتپارێزێ،دوورلەتۆ.خۆ-خستنەوە:خووەدان،ئالێکێ.جودا،جووایەز،جیاواز،جیا
دوور لەتۆ
دوللەتۆ ، لە تۆ بەدووربێ
دووراندوور
لەدوورەوە